Chưa đầy 2 tuần nữa là đến Tết Ất Mùi, thời điểm các địa phương phải di dời linh vật ngoại lai khỏi di tích, nhưng tại TP Hải Phòng các đền chùa vẫn còn rất nhiều tỳ hưu, sư tử đá kiểu dáng Trung Quốc, châu Âu.
Sư tử đá từng được người Trung Quốc dùng để canh mộ, nay xuất hiện rất nhiều tại các đền chùa ở Quảng Ninh. Chúng án ngữ trước cổng, ngự ở hầu hết vị trí quan trọng trong nhiều công trình tôn giáo.
Gần 60 bức tượng, hiện vật về sư tử và nghê kèm tài liệu chú giải về mỹ thuật cổ được trưng bày tại triển lãm giúp khán giả hiểu thêm bản sắc văn hóa Việt xưa.
Sư tử đá thời Lý ở chùa Phật Tích (Bắc Ninh), nghê (sấu) tại di tích lăng họ Ngọ (Bắc Giang) cùng hàng trăm linh vật truyền thống đã được chàng trai 17 tuổi Nguyễn Trí Quang lập trình mô phỏng đưa lên Internet để giới thiệu cho mọi người.
Nhằm giúp cán bộ văn hóa nhận diện linh vật Việt Nam, tránh sử dụng linh vật ngoại lai, Bộ Văn hóa đã chỉ đạo Cục Mỹ thuật Nhiếp ảnh nghiên cứu và xuất bản bộ sách cẩm nang về hoa văn, biểu tượng trang trí trong mỹ thuật truyền thống Việt Nam.
Còn 3 tháng nữa là đến hạn phải di dời hết linh vật ngoại lai ra khỏi di tích, tuy nhiên nhiều địa phương vẫn lúng túng trong việc nhận diện đâu là linh vật ngoại lai, việc xử lý thế nào với chúng cũng gặp nhiều rắc rối.
Các hiện vật từ thời Lý, Trần, Hậu Lê đến Nguyễn giúp người xem hình dung diện mạo hai linh vật và phản ánh vẻ đẹp điêu khắc cổ Việt Nam.
Cặp sư tử đá phong cách châu Âu hoặc Trung Quốc dễ dàng được nhìn thấy trước cửa tòa án, ngân hàng, bưu điện nhiều tỉnh, thành.
Nhà chùa là chốn từ bi, thân thiện với con người, thiên nhiên, việc đặt tượng thú dữ canh cửa là phản cảm, không phù hợp - Thượng tọa Thích Thọ Lạc, Phó ban Văn hóa trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, khẳng định.
Nhu cầu mua sư tử, tỳ hưu đá hình dáng kiểu Trung Quốc, châu Âu về đặt tại đền, miếu, công sở ngày càng tăng khiến người thợ làng đá mỹ nghệ Non Nước (Đà Nẵng) luôn tất bật.
Người Trung Quốc dùng linh vật để mang lại may mắn, trừ tà, cao hơn là thể hiện quyền uy và tấn công kẻ thù nên có xu hướng dữ tợn. Trong khi linh vật của người Việt ngoài mang lại may mắn, còn hiện sự quy thuận chủ nhân nên hiền từ hơn.
