TS.BS Phạm Minh Tuấn, Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai, giải thích suy tim là tình trạng tim không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu oxy cho các hoạt động của cơ thể. Suy tim cấp có thể là suy tim mới xuất hiện, cũng có thể là đợt tiến triển nặng lên của suy tim mạn tính gọi là đợt cấp mất bù của suy tim.
So với đợt cấp mất bù suy tim, suy tim cấp mới khởi phát có tỷ lệ tử vong khi nhập viện cao hơn. Tuy nhiên tỷ lệ tử vong sau khi xuất viện và tỷ lệ tái nhập viện ở nhóm này thấp hơn.
Suy tim cấp là nguyên nhân hàng đầu nhập viện ở người bệnh trên 65 tuổi. Tỷ lệ tử vong khi nhập viện 4-10%, tỷ lệ tử vong một năm sau xuất viện lên đến 25-30%.
Có nhiều nguyên nhân suy tim cấp như nhiễm khuẩn màng trong tim và các van tim, gây biến chứng hở các van tim cấp tính. Nhồi máu cơ tim cấp do tắc đột ngột mạch máu nuôi tim, khiến vùng cơ tim tương ứng có nguy cơ hoại tử, thường xảy ra ở người có nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch như hút thuốc lá nhiều năm, tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, thể trạng béo phì, ít vận động. Tắc động mạch phổi cấp gây suy tim.
Ngoài ra, có một số nguyên nhân gây mất bù suy tim mạn tính như hội chứng động mạch vành cấp tính, dẫn đến tổn thương thiếu máu cơ tim cấp, khởi phát tình trạng suy tim cấp. Nhịp tim quá nhanh hoặc quá chậm đều có thể làm tình trạng suy tim nặng lên do mất cân bằng cung - cầu oxy cho cơ tim. Không tuân thủ chế độ ăn, tự ý bỏ thuốc.
Suy tim trở thành vấn đề lớn của toàn nhân loại khi có 23 triệu người mắc bệnh. Ảnh: IC
Suy tim cấp mới xuất hiện thường khởi phát nhanh. Cơ tim không đủ thời gian để thích nghi, vì thế các biểu hiện thường rầm rộ, người bệnh có thể nhanh chóng tiến triển đến tình trạng suy hô hấp cấp, sốc tim.
Các triệu chứng của suy tim cấp gồm mệt mỏi, khó thở, thở nhanh, xảy ra ở nhiều mức độ. Nếu tình trạng suy tim nặng, người bệnh khó thở liên tục, vật vã, kích thích, ngồi dậy để thở, cảm giác thiếu oxy như "chết đuối trên cạn", gọi là cơn phù phổi cấp. Ý thức có thể vật vã kích thích hoặc lơ mơ khi tình trạng thiếu oxy não nghiêm trọng. Chân tay lạnh ẩm, nổi vân tím toàn thân. Huyết áp khó đo, bắt mạch nhanh nhỏ.
Khi có các dấu hiệu suy tim cấp, người bệnh tuyệt đối không tự điều chỉnh các thuốc đang dùng, có thể dẫn đến nguy hiểm tính mạng. Ví dụ, tiếp tục dùng thuốc hạ huyết áp trong khi huyết áp đang thấp, thuốc chẹn beta giao cảm trong khi nhịp tim chậm, huyết áp tụt, khó thở nhiều hoặc dùng các thuốc có nguy cơ tăng kali máu trong khi đang ở trong tình trạng suy thận cấp.
Người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhà để được đánh giá các dấu hiệu nguy hiểm của suy tim cấp nhằm can thiệp kịp thời, cũng như điều trị nguyên nhân gây ra suy tim cấp.
Lê Nga