Ba bệnh nhân này ngộ độc botulinum do ăn giò lụa và mắm, điều trị ở Bệnh viện Chợ Rẫy hơn một tuần nay, đều thở máy và gần như bị liệt hoàn toàn do không có thuốc giải độc.
Để có thuốc giải, chiều hôm qua Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đề nghị WHO hỗ trợ thuốc giải độc botulinum cho Việt Nam. Ngay sau đó, 6 lọ thuốc Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) được WHO gửi từ kho tại Thụy Sĩ và đã về đến TP HCM. Như vậy, nhờ số thuốc giải độc của WHO, các bệnh nhân có cơ hội hồi phục.
Ngộ độc botulinum là do nhiễm độc tố vi khuẩn Clostridium botulinum, rất hiếm xảy ra ở Việt Nam và trên thế giới. Nguyên nhân chính là nhiễm độc tố vi khuẩn trong thực phẩm kém chất lượng, hoặc ăn phải các loại thức ăn bảo quản không tốt. Từ năm 2020 đến nay rải rác có một vài ca mỗi năm, từ ngày 13/5 đến nay có 6 ca tại TP HCM.
Theo Bộ Y tế, bệnh rất hiếm khi xảy ra nên nguồn cung đối với thuốc chữa trên thế giới cũng rất hiếm. Đây là thuốc không dễ chủ động về nguồn cung, giá rất cao (8.000 USD một lọ). BAT hiện chưa đưa vào danh mục các thuốc được bảo hiểm chi trả.
Để chủ động hơn với các thuốc chống ngộ độc nói riêng, thuốc hạn chế về nguồn cung nói chung, Bộ Y tế đang xây dựng cơ chế đảm bảo thuốc hiếm. Giải pháp là thành lập trung tâm tồn trữ thuốc hiếm nguồn cung tại các vùng kinh tế - xã hội; đồng thời cần cơ chế thanh toán thuốc hiếm đã tồn trữ nhưng hết hạn do không dùng đến vì không có bệnh nhân.
Lọ thuốc giải độc botulinum được truyền cho ba bệnh nhi tại Bệnh viện Nhi đồng 2. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Từ ngày 13/5 đến nay, lần lượt 5 người ở TP Thủ Đức ngộ độc botulinum do ăn giò lụa bán dạo và một người nghi do ăn mắm. Trong đó, ba em bé 10-14 tuổi được dùng thuốc giải độc, điều trị tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, hiện diễn tiến cải thiện. Hai ca ở Bệnh viện Chợ Rẫy, người còn lại tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, đều được điều trị hỗ trợ vì không còn thuốc giải độc.
Botulinum là loại độc tố thần kinh cực mạnh, sinh ra bởi vi khuẩn yếm khí - loại vi khuẩn ưa môi trường kín như thức ăn đóng hộp, hoặc môi trường thực phẩm không đủ tiêu chuẩn kiềm chế vi khuẩn phát triển.
Triệu chứng nhiễm độc là đau bụng, đau cơ, mệt mỏi, nhìn mờ hay nhìn đôi, khô miệng, nói khó, nuốt khó, sụp mi mắt, yếu cơ toàn thân. Cuối cùng, bệnh nhân khó thở, không thở được do liệt các cơ hô hấp. Các dấu hiệu này xuất hiện chậm hay nhanh tùy thuộc vào lượng botulinum ăn phải.
Năm 2020, hàng chục người ngộ độc botulinum sau ăn pate chay, WHO cũng chuyển 10 lọ thuốc giải độc từ Thụy Sĩ về Việt Nam cứu chữa cho họ.
Lê Nga