 |
|
Nhu cầu dùng sữa tăng cao. Ảnh. Anh Tuấn. |
Mới mang thai đứa con đầu lòng tháng thứ 3, chị Hải, phố Ngọc Khánh (Hà Nội) đã sử dụng hết 2 thùng sữa, mỗi thùng khoảng 12 hộp. Loại sữa mà chị lựa chọn là Enfa Mama. Để thay đổi khẩu vị, cùng một loại sữa chị chọn nhiều hương vị khác nhau. Vẫn chưa cảm thấy yên tâm, mỗi lần nghe những thông tin quảng cáo về một sản phẩm mới có hàm lượng dinh dưỡng cao của hãng nào có tên tuổi là chị tìm mua cho kỳ được.
Mấy năm trở lại đây, nhu cầu uống sữa của các bà bầu và em bé tăng nhanh. Với tâm lý muốn cho con có được một cơ thể khỏe mạnh, thông minh, nhiều bà mẹ không ngại ngần bỏ ra vài triệu đồng để mua từng thùng sữa về nhà uống dần. Xu hướng của các chị vẫn là các sản phẩm nhập ngoại, với hàm lượng vitamin được quảng cáo là hấp thụ tối đa, cho bé phát triển trí não.
Chị Hương ở phố Kim Mã (Hà Nội) giải thích, sữa mẹ thực sự tốt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tuy nhiên, nếu chỉ uống sữa mẹ thôi, trẻ chỉ phát triển chiều cao của một người bình thường. Muốn con khỏe mạnh có trí thông minh và có chiều cao... ngang ngửa với người Tây thì cần phải uống sữa ngoại. Còn chị Phương ở Cầu Giấy thì nhận xét: "Giá sữa ngoại đắt một chút nhưng tôi vẫn thích. Điều kiện kinh tế giờ cũng khá hơn, con cái cũng không sinh nhiều như trước. Chính vì vậy, tôi muốn con tôi được dùng những loại sữa tốt nhất".
Nhận thấy VN là thị trường tiềm năng, hàng chục hãng sữa có tên tuổi từ các nước đã tìm cách xâm nhập. Tại hầu hết các cửa hàng bán sữa bột, các sản phẩm sữa ngoại luôn chiếm vị trí áp đảo. Những sản phẩm sữa mang nhãn hiệu như XO, Mead Johnson hay Abbott đều bán rất chạy, trong khi các sản phẩm sữa bột của VN như của Vinamilk hay Hà Nội Milk bán chậm hơn.
Lý giải về sự lấn sân của các sản phẩm sữa ngoại nhập, bà Mai Kiều Liên, Tổng giám đốc Công ty cổ phần sữa VN (Vinamilk), cho rằng, những doanh nghiệp sữa đang hoạt động tại VN là những hãng có tên tuổi, sản phẩm của họ chất lượng cao. Thêm vào đó, điều thách thức với các doanh nghiệp sữa trong nước chính là tâm lý "sính ngoại" của người tiêu dùng - họ cho rằng, hàng ngoại bao giờ cũng tốt hơn hàng nội.
Còn theo đại diện của Hà Nội Milk, các tên tuổi như Abbott, Mead Johnson... đều là những thương hiệu có mặt trên thị trường từ nhiều năm nay, các chiến dịch quảng cáo của họ được thực hiện không chỉ ở phạm vi nhỏ mà là trên toàn cầu. Vì thế, hầu hết người tiêu dùng đều nghĩ tới những thương hiệu này mỗi khi có ý định mua sữa.
Ngoài ra, những công ty sữa ngoại đều có ưu thế vượt trội so với các doanh nghiệp trong nước về công nghệ sản xuất hay các ưu tiên cho việc nghiên cứu và phát triển sản phẩm. Bà Bùi Thị Minh Tú, Giám đốc Quảng cáo và Tiếp thị của Abbott VN, cho biết, có tới hơn 5.000 nhà khoa học và chuyên gia nghiên cứu lâm sàng của Abbott hằng ngày làm việc để có thể tìm ra những vi chất bổ sung mới cho sản phẩm sữa. Chẳng hạn như năm 2003, Abbott đã đầu tư tới hơn 1,7 tỷ USD cho việc nghiên cứu, phát triển sản phẩm. Hiện giờ công ty này có một mạng lưới khách hàng rộng lớn trên hơn 130 quốc gia.
Các doanh nghiệp sữa trong nước rất sốt ruột trước tình trạng bị lấn sân này. Tuy nhiên, vấn đề là thời gian phát triển của doanh nghiệp trong nước ít hơn, vốn cũng thấp hơn nhiều so với các doanh nghiệp nước ngoài. Thêm vào đó, VN cũng chưa có được đội ngũ chuyên gia nghiên cứu giỏi về các chất bổ sung dinh dưỡng trong sữa. Vị đại diện này cho rằng, để có thể cạnh tranh được với doanh nghiệp nước ngoài, các doanh nghiệp trong nước phải chú ý nâng cao chất lượng sản phẩm để dần xây dựng niềm tin của người tiêu dùng đối với các sản phẩm sữa nội.
Bà Mai Kiều Liên cho biết, để cạnh tranh được với 8 tập đoàn sữa nước ngoài tại VN, Vinamilk luôn kiên trì thực hiện chiến lược đa dạng hóa sản phẩm thông qua 2.000 đại lý phân phối có mặt ở các thành phố lớn đến tận vùng sâu, vùng xa. Theo bà, công ty đang áp dụng chính sách giá hợp lý phù hợp sức mua của người lao động, đáp ứng nhu cầu đa dạng của mọi đối tượng khách hàng, từ trẻ sơ sinh đến người lớn.
Hiện nay, cuộc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp sữa diễn ra ngày một quyết liệt hơn. Nhằm chiếm lĩnh thị trường, các hãng sữa liên tục tung ra sản phẩm mới, mở các cuộc hội thảo tư vấn sức khỏe cho bà mẹ trẻ em và mỗi hãng sữa lại gắn kết mật thiết với một bệnh viện nào đó để quảng bá sản phẩm.
Thông thường, bệnh viện cung cấp danh sách các bà mẹ và những đứa trẻ sắp chào đời, nhân viên tư vấn của các hãng sữa sẽ liên lạc đến tận nhà khách hàng, tư vấn miễn phí về chất dinh dưỡng và quy trình phát triển bình thường của một đứa trẻ. Hằng tháng, họ lại tổ chức các chương trình tư vấn miễn phí với phần giải đáp thắc mắc của các bác sĩ có tên tuổi. Chương trình chăm sóc khách hàng của các công ty này diễn ra liên tục theo đúng các chu kỳ phát triển của trẻ. Sau mỗi chương trình như vậy, lượng sữa bán ra cũng nhiều và uy tín sản phẩm tăng lên rõ rệt.
Trước sự lấn lướt của các sản phẩm sữa ngoại nhập, Nhà nước đã thực hiện chính sách bảo hộ bằng cách điều chỉnh van thuế. Nguyên liệu và sản phẩm sữa sơ chế mà các doanh nghiệp phải nhập khẩu sẽ đánh thuế thấp 10-15% nhằm khuyến khích sản xuất trong nước. Các sản phẩm sữa tươi dạng lỏng thành phẩm mà doanh nghiệp trong nước có lợi thế cạnh tranh được áp dụng mức thuế cao hơn là 20%. Riêng các loại sữa bột dành cho bà mẹ và em bé mà các hãng nước ngoài đang giữ vị trí áp đảo có mức thuế tới 30%.
Ông Quách Đức Pháp, Vụ trưởng Chính sách Thuế, Bộ Tài chính cho rằng, sữa cũng được coi là một ngành thế mạnh với nhiều doanh nghiệp trong nước đứng ra sản xuất. Ưu đãi thuế không chỉ nhằm bảo hộ cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước, mục đích cao hơn là đảm bảo cho các đối tượng như người già trẻ em có điều kiện dùng sữa nhiều hơn. "Tuy nhiên, thuế không phải là tất cả, việc các doanh nghiệp trong nước có cạnh tranh được với các hãng nước ngoài hay không phụ thuộc vào chiến lược kinh doanh của từng doanh nghiệp và đặc biệt là tập quán người tiêu dùng", ông Pháp nói.
Trên thực tế, bên cạnh các hãng sữa nước ngoài có tên tuổi như XO, Abbott, Mead Johnson, Dumex ở VN cũng đã có một số doanh nghiệp với các sản phẩm sữa tươi cũng hoạt động rất hiệu quả như Vinamilk, Nutifood, Hà Nội Milk, Netslé... Thị trường có 80 chủng loại sản phẩm của 10 nhà máy sản xuất trong nước. Theo ước tính của Bộ Công nghiệp, năng lực sản xuất trong nước vào khoảng 900.000 tấn và dự kiến đến năm 2010 sẽ tăng lên trên 1,2 triệu tấn. Nếu các doanh nghiệp trong nước phải bất lực chịu sự lấn lướt của các hãng nước ngoài ở mặt hàng sữa bột nguyên chất dành cho 2 đối tượng bà mẹ và trẻ em, thì riêng sữa dạng lỏng, sữa cô đặc có đường, họ đã chiếm lĩnh gần hết thị trường với 90%.
Hồng Anh - Hà Vy