Thông tin được trung tướng Phạm Trường Sơn, Phó tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, trả lời báo chí khuya 6/11, khi lực lượng chức năng hoàn thành cứu hộ hai phi công khỏi khu vực rừng núi Hầm Hô, xã Tây Phú, huyện Tây Sơn, sau hơn 10 giờ chiếc Yak-130 rơi trong lúc bay huấn luyện trưa cùng ngày.
Từng lái máy bay chiến đấu, tiêm kích, rồi Phó tư lệnh Quân chủng Phòng không Không quân, tướng Sơn cho biết sự cố hai phi công Trung đoàn không quân 940 gặp phải là "vô cùng phức tạp". Khi chuẩn bị về sân bay, họ phát hiện một càng phải phía sau không bung, trong khi hai càng trước và càng trái phía sau đã sẵn sàng để đáp đất. Trong các phương án đưa ra, thậm chí phi công đã tạo sự quá tải lớn "kéo gập gần như phá máy bay" mà bộ phận càng không thể hạ.
"Nếu tất cả càng không bung, người lái vẫn có thể hạ cánh bằng bụng máy bay. Tuy nhiên một càng không ra, còn các càng kia không thể gập lại thì tình huống này dứt khoát phải nhảy dù", tướng Sơn nói, cho biết sau khi nhận lệnh từ chỉ huy ban bay, hai phi công đã nhảy dù xuống khu vực đồi núi cách sân bay Phù Cát khoảng 30 km.
Hai phi công rơi xuống vực sâu, cách nhau khoảng một km. Sau khi leo núi lên cao để có sóng điện thoại, cả hai đã gọi về đơn vị báo tin.
Bộ Quốc phòng huy động nhiều đơn vị thuộc Quân khu 5 phối hợp địa phương sử dụng loạt biện pháp như điều trực thăng, tìm sóng điện thoại, dùng ra đa định vị phương tiện tìm vị trí phi công và máy bay. Tướng Sơn cho biết các đơn vị phải tính toán trên bản đồ dẫn đường để cho ra từng phút về tốc độ, độ cao máy bay, thiết kế bung dù, chiều gió... để nắm hướng họ rơi xuống.
"Quá trình tìm kiếm diễn ra trong điều kiện thời tiết phức tạp, mưa to, gió lớn, địa bàn có nhiều núi cao 550-900 m, song các lực lượng không quản gian khó, có sự phối hợp, hiệp đồng chính xác tìm ra hai phi công", ông Sơn nói.
Hai phi công thuộc Trung đoàn không quân 940 (Trường Sĩ quan Không quân, Quân chủng Phòng không Không quân) đóng quân ở huyện Phù Cát. Ở chuyến bay đợt ba của buổi tập sáng qua, đại tá Sơn, Trung đoàn trưởng, ngồi buồng trước và thượng tá Quân, chủ nhiệm bay, buồng sau, điều khiển chiếc Yak-130 (số hiệu 210D) bay đường dài, không vực, xuyên mây trong điều kiện khí tượng phức tạp. Đây là chuyến thứ hai của đại tá Sơn trong buổi huấn luyện.
Theo Phó tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, dòng máy bay Yak-130 thiết kế cho hai phi công. Khi bung dù ở tình huống khẩn cấp, người ngồi sau sẽ bay trước. Quả đạn đẩy trọng lực ghế phóng lên gấp 20 lần bình thường nên tác động sức khỏe của cả hai phi công. Sau khi đưa từ rừng ra, hai người gặp nạn được chuyển tới Bệnh viện quân y 13 của Quân khu 5 ở Quy Nhơn.
"Chúng tôi sẽ rút kinh nghiệm sơ bộ, sau đó tổ chức tìm kiếm vị trí máy bay rơi, giải mã hộp đen tìm nguyên nhân càng phải phía sau không bung", tướng Sơn nói.
Trần Hóa