Nhà máy Thuốc lá Sài Gòn mỗi năm được Tổng công ty giao sản xuất sản lượng bằng 1/3 thị phần, 2/3 thị phần còn lại do 4 nhà máy ở phía Bắc sản xuất. Sau khi sản xuất, các nhà máy đều nhập thuốc về kho Tổng công ty và Tổng công ty giao cho các công ty thương mại thuốc lá bán. Thuốc lá Vina bán cho ai, bán như thế nào hoàn toàn là do Tổng công ty chủ động, quyết định. Nhưng thực tế đã không như thế, giá thuốc lá Vina Saigon leo thang và thị trường nằm ngoài tầm kiểm soát của Tổng công ty.
Tại Hà Nội, Tổng công ty có 4 đại lý lớn tiêu thụ thuốc lá. Các đại lý này lấy thuốc Vina của Tổng công ty và tự do tiêu thụ. Để kiểm soát giá, Tổng công ty chỉ quy định các đại lý phải bán đúng giá: 6.100 đồng/bao với cả Vina miền Bắc và Vina Saigon.
Song thực tế, không có đại lý nào thực hiện. Ngay từ tháng 8, nhiều đại lý đã bán Vina Saigon với giá 6.600 đồng/bao, Vina miền Bắc: 5.800 đồng/bao.
Một đại lý lớn ở Hà Nội cho biết, việc Vina Saigon tăng giá là do tâm lý người tiêu dùng và để cho khỏi lỗ, các đại lý đưa ra chiêu sách: hạn chế bán thuốc Vina miền Bắc, tăng cường bán Vina Saigon, và như thế vẫn thu được lợi. Ví dụ, thuốc lá Vina miền Bắc bán 5.800 đồng/bao (lỗ 300 đồng/bao), thuốc lá Vina Saigon bán 6.600 đồng/bao (lãi 500 đồng). Lấy lãi bù lỗ, họ vẫn kiếm lời được 200 đồng/bao.
Và để cho các cửa hàng bán lẻ chịu sự điều hành về giá bán của mình, các chủ đại lý một mặt cho cửa hàng chịu tiền, mặt khác khuyến khích lấy thuốc Vina Saigon.
Do cách bán hàng và điều hành thị trường như vậy, thuốc Vina đã bị phân định thành 2 giá, thuốc Vina Saigon ngày càng hấp dẫn người tiêu dùng, còn Vina miền Bắc thì bị nghi ngờ kém chất lượng. Thêm vào đó, việc sản xuất của Vina Saigon phải theo kế hoạch, có hạn định của Tổng công ty nên trên thị trường, loại thuốc này rơi vào tình trạng khan hiếm. Càng khan hiếm thì các đại lý càng đẩy giá lên cao.
Có đúng chất lượng như nhau?
Theo các văn bản kiểm nghiệm của Tổng công ty thuốc lá, Vina miền Bắc và Vina Saigon chất lượng hoàn toàn như nhau. Các lần hút cảm quan do Tổng công ty tổ chức cũng ghi nhận như vậy.
Nhưng có tới 70% người tiêu dùng được hỏi khẳng định, chất lượng thuốc Vina Saigon ngon hơn thuốc Vina miền Bắc nên họ sẵn sàng sử dụng Vina Saigon dù giá có cao gấp đôi.
Thực chất, chất lượng thuốc ở đây đã thay đổi theo thời hạn sử dụng. Theo văn bản của Tổng công ty thì thời gian đảm bảo chất lượng thuốc Vina từ sản xuất đến tiêu dùng không quá 6 tuần. Thuốc Vina Saigon bán chạy vì không có thuốc quá thời hạn sử dụng. Thuốc Vina miền Bắc từ chỗ các đại lý ghìm hàng lại, sau đó bán không chạy nên có nhiều bao đã quá thời hạn sử dụng.
Hiện, thuốc lá Vina Saigon vẫn tiếp tục sốt cao và người tiêu dùng phải mua với giá cắt cổ. Cơn sốt Vina Saigon đang đem lại món lợi cho một nhóm người, còn người tiêu dùng bị thua thiệt.
(Theo CAND)