 |
|
Dòng sông Rhein. |
Là một trong những con sông lớn nhất thế giới, sông có chiều dài 1.320 km và diện tích lưu vực là 224.000 km2. Sông Rhein có lượng nước rất dồi dào. Mùa xuân có nước băng tuyết tan ở núi Alps chảy vào thượng lưu. Mùa hè có nước băng tuyết tan chảy vào trung lưu. Còn ở hạ lưu có mưa nhiều nên nước sông quanh năm dâng đầy. Nước sông có lúc chảy mạnh va ào ạt vào vách núi dựng đứng, song cũng có lúc lại chảy êm ả, hiền hoà như mặt nước hồ, đẹp đến mê hồn.
Dòng sông Rhein bắt nguồn từ chân núi phía Bắc của dãy Alps ở Đông Nam Thuỵ Sĩ, chảy từ Tây Bắc đến Basaerl được gọi là thượng lưu. Đoạn sông này chảy qua các cao nguyên và núi, lòng sông tương đối chật hẹp, độ nghiêng lớn và dòng chảy xiết. Ở vùng cao nguyên này lại có nhiều ao hồ ăn thông với nhau, có tác dụng điều tiết lượng nước sông. Trong số những ao hồ đó có hồ Boton, nơi tiếp giáp của ba nước Đức, Thuỵ Sĩ và Áo, diện tích 541 km2, là nguồn nước thiên nhiên dự trữ quan trọng của thượng nguồn sông Rhein. Do nước hồ trong xanh, phẳng lặng, dọc theo bờ hồ lại có nhiều núi nhỏ, nên nơi đây trở thành khu du lịch ven sông. Khi dòng sông chảy qua hồ Boton được vài km thì nước bắt đầu chảy mạnh, tạo nên dòng thác Rhein chảy xiết có độ dốc khoảng 25 m, rộng 110 m, được xem là dòng thác lớn nhất châu Âu. Thác nước hùng vĩ với dòng chảy ào ạt đổ xuống thung lũng hẹp, bọt nước bắn tung toé tạo nên một phong cảnh hùng vĩ.
Dòng chảy từ Basaerl Thuỵ Sĩ đến Bonn của nước Đức là khu vực trung lưu. Tại đây, dòng sông lúc thì chảy ngang qua đồng bằng, lúc chảy vượt qua thung lũng. Lòng sông rộng hẹp không đều, lượng nước có được là do tuyết tan vào mùa xuân và nước mưa vào mùa thu, đông. Đồng bằng hai bên bờ là những khu nông nghiệp màu mỡ, đất đai phì nhiêu, thuận lợi cho việc trồng lúa mạch, cải và hoa. Trên dốc núi còn có thể trồng các loại nho và trái cây quý hiếm.
 |
|
Địa điểm du lịch lý tưởng của giới trẻ. |
Từ đoạn sông Bonn trở xuống là hạ lưu. Độ dốc của dòng sông ở đây nhỏ dần. Từ thượng và trung lưu, đất cát rất dễ dàng tích tụ nhưng ở trên cửa sông thì dòng sông chia nhiều nhánh nhỏ. Giữa những nhánh sông này hình thành “tam giác châu” nổi tiếng. Đây cũng là phần đất trũng quan trọng của Hà Lan. Khu vực hạ lưu chịu tác động của khí hậu ẩm Thái Bình Dương nên vào mùa thu và mùa đông mưa rất nhiều, lại thêm lượng nước sông từ trung, thượng lưu chảy về. Vì vậy, mực nước ở đây ổn định và lượng nước dồi dào.
Nhờ vào việc chỉnh đốn và mở rộng với quy mô lớn của những nước dọc theo hai bên bờ sông Rhein từ Basaerl Thuỵ Sĩ đến cửa sông, thuyền bè có thể lưu thông trên 880 km. Sông Rhein còn là một trong những dòng sông lớn, có thể vận chuyển hàng hoá đi nhiều nước, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển công nghiệp và kinh tế hai bên bờ sông của các nước Thuỵ Sĩ, Đức, Pháp, Hà Lan và Bỉ... Vì vậy, sông Rhein được gọi là “dòng sông vàng của châu Âu”. Sông Rhein còn chảy qua nhiều nhánh sông nhân tạo và có thể kết hợp với một số dòng chảy quan trọng của châu Âu như sông Wesi, sông Sana, sông Yabaer… Những con sông này hướng Bắc có thể thông với biển Bắc và biển Ponuo, từ đó hình thành một mạng lưới vận chuyển đường sông xuyên suốt, thúc đẩy sự phát triển kinh tế của cả lưu vực sông của khu vực châu Âu.
 |
|
Những lâu đài cổ hai bên bờ sông. |
Dọc theo hai bên bờ sông Rhein là những ngọn núi, thung lũng, thành trì cổ xưa, những làng quê yên tĩnh, tràn đầy tình thơ ý hoạ của thế giới tự nhiên và lịch sử lâu đời. Bến cảng đông đúc sầm uất với những tuyến vận tải tấp nập, thể hiện một nền kinh tế vững mạnh và biểu hiện sắc thái hiện đại hoá của nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ.
Thành phố cảng hiện đại như một viên ngọc sáng nằm trên dòng sông xanh biếc, làm sông Rhein trong càng thêm hùng vĩ. Basaerl của Thuỵ Sĩ là khởi điểm của dòng sông Rhein, dòng sông lớn nhất đổ ra biển Thuỵ Sĩ, nơi vốn được ca tụng là “Cửa vàng” của quốc gia này. Cảng sông đã biến Basaerl thành thành phố cảng lớn thứ hai và là trung tâm công nghiệp hoá học của Thuỵ Sĩ.
Vào ngày 24/4/1792, bản “Chiến ca sông Rhein” đã được sáng tác tại đây và trở thành hành khúc của đoàn quân Macxây khi tiến vào Paris. Vì vậy, nó còn được gọi là “Khúc hát Macxây”. Trên dòng sông Rhein, người ta có thể ngồi trên du thuyền mà ngắm toàn cảnh thành phố.
Khi chảy qua nước Đức, sông Rhein đã tạo ra ở đây những bến cảng và thành thị sầm uất. Hai bến cảng Mahamul và Letwexu nằm hai bên bờ được nối với nhau bằng một cây cầu lớn, tạo thành một bến cảng liên hợp lớn nhất châu Âu. Kelonl là thành phố có khu công nghiệp nặng và giao thông then chốt của Đức. Trong thành phố có một nhà thờ cao 161 m, là một trong những nhà thờ cao nhất thế giới. Khu công nghiệp nổi tiếng Luerl của Đức phát triển cũng nhờ sông Rhein. Có hơn 10 hải cảng được xây dựng dọc hai bên bờ sông, giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế, trong đó hải cảng của thành phố công nghiệp luyện thép Tuysibal có quy mô đứng đầu thế giới.
Nằm tại cửa sông Rhein là cảng Rotterdam, bến cảng lớn nhất thế giới của Hà Lan. Lưu vực sông Rhein là nơi tập trung nhiều thành phố và khu công nghiệp then chốt xuyên qua những địa điểm quan trọng của biển Bắc, nơi cách biển Bắc khoảng 30 km có khoảng hơn 400 tuyến đường biển đi đến các nơi trên thế giới, được xem là cửa ngõ của châu Âu. Vào những năm đầu thế kỷ 13, Rotterdam chỉ là một làng chài. Đến năm 1299 thì người ta mới bắt đầu xây dựng thành phố ở đây. Sau khi mở rộng ngoại thương và vận chuyển bằng đường biển với châu Âu, vai trò của thành phố này càng trở nên quan trọng. Đến năm 1872, thành phố cảng bắt đầu hình thành và trở thành thành phố cảng lớn nhất Hà Lan từ đầu thế kỷ 20.
Trong đại chiến thế giới 2, thành phố này bị tàn phá nghiêm trọng. Sau chiến tranh, với sự thành lập tổ chức kinh tế châu Âu và các nước áp dụng chính sách miễn thuế hải quan, Rotterdam có điều kiện phát triển mạnh. Những quốc gia dọc theo con sông Rhein đua nhau lợi dụng hải cảng Rotterdam để xuất khẩu hàng hoá. Hải cảng này áp dụng chính sách tự do để gia tăng lượng nguyên liệu nhập khẩu và phát triển hàng loạt ngành nghề quan trọng như khai thác, chế biến dầu khí, cơ khí hoá hải cảng, đóng tàu, chế biến thực phẩm… Trong đó, mô hình công nghiệp luyện dầu là mô hình tương đối lớn. Nó là một trong ba mô hình công nghiệp luyện dầu lớn nhất thế giới. Đứng trên bến cảng, chúng ta có thể thấy những cần cẩu xếp thành hàng, tàu bè ra vào tấp nập.
(Theo sách Những nền văn minh thế giới)