Thượng nghị sĩ Cộng hòa bang Alaska Lisa Murkowski tuần trước bày tỏ lo ngại về những gì Tổng thống Donald Trump và chính quyền của ông đang làm, kêu gọi các đồng nghiệp cùng bày tỏ nỗi lo âu.
"Tình hình đòi hỏi chúng ta phải lên tiếng, phải tuyên bố rằng 'điều đó vi phạm luật, vi phạm thẩm quyền của cơ quan hành pháp", bà cho hay.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Washington hôm 11/2. Ảnh: AFP
Tại một diễn đàn thảo luận chính trị hồi tuần trước, Murkowski chỉ trích việc sa thải hàng loạt nhân viên liên bang là "bừa bãi", thêm rằng động thái đó gây ra "hoang mang, lo lắng và tổn thương cho các công chức".
Bà cũng ám chỉ rằng chính quyền Trump có thể đang vi phạm nhiều luật với lệnh đóng băng viện trợ, trong đó có Đạo luật Kiểm soát Ngân sách, được thiết kế để hạn chế quyền lực của tổng thống trong việc giữ lại các khoản tiền quốc hội đã phân bổ. Bà nhấn mạnh điều này "không được phép tiếp diễn".
Murkowski tiếp tục lên tiếng hồi cuối tuần bằng việc chỉ trích email của Musk, "nhân viên đặc biệt" tại Nhà Trắng và được Tổng thống Trump giao phụ trách Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE). Tỷ phú yêu cầu nhân viên liên bang liệt kê công việc họ làm được một tuần qua bằng 5 gạch đầu dòng nhằm kiểm tra xem họ có thực sự làm việc không. Murkowski gọi đây là "email vô lý".
Phần lớn đảng Cộng hòa không thực sự lắng nghe lời kêu gọi của Murkowski, nhưng bà vẫn nhận được ủng hộ từ một số ít nghị sĩ ôn hòa có tiếng tăm. Bà hiện có "đồng minh" là thượng nghị sĩ John Curtis, người cũng đã tung ra những lời chỉ trích nhằm vào Musk.
Xuất hiện trên chương trình Face the Nation của kênh CBS News vào cuối tuần, Curtis cho rằng hành động gửi tối hậu thư của Musk không phải cách đối xử đúng đắn với nhân viên liên bang.
"Nếu tôi có thể nói một điều với Elon Musk, thì đó là: Hãy có một chút lòng trắc ẩn", ông cho hay. "Đó là những con người thực sự. Đó là cuộc sống thực sự. Họ cũng có những khoản vay thế chấp. Thật sai lầm khi nói rằng chúng ta phải cắt giảm và bạn cần làm nó một cách tàn nhẫn".
"Tôi muốn nhấn mạnh thêm một lần nữa rằng chúng ta không cần phải quá lạnh lùng và cứng rắn. Hãy thêm một chút lòng trắc ẩn và phẩm giá vào việc này", thượng nghị sĩ cho hay.
Don Bacon và Brian Fitzpatrick, hai hạ nghị sĩ Cộng hòa đại diện cho các khu vực mà ông Trump đã để thua trong cuộc bầu cử năm 2024, bất bình trước những bình luận của Tổng thống liên quan đến Ukraine.
Tuần trước, ông Trump đưa ra tuyên bố gây tranh cãi rằng Ukraine đã khơi mào cuộc xung đột với Nga và Tổng thống Volodymyr Zelensky là "kẻ độc tài không được dân bầu".
Bacon gọi những bình luận từ Tổng thống là "đáng xấu hổ". "Chúng ta tốt đẹp hơn như thế", ông nói. Hạ nghị sĩ chia sẻ lại một bài bình luận nói rằng Tổng thống Trump muốn người Ukraine "lặng lẽ bước tới giá treo cổ và cảm ơn ông khi họ bị hành hình trên quảng trường công cộng toàn thế giới".
Khi Mỹ hôm 24/2 bỏ phiếu chống lại nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc chỉ trích Nga về cuộc xung đột ở Ukraine, Bacon là một trong số ít đảng viên Cộng hòa lên tiếng chỉ trích động thái này.
"Tôi, đảng viên Cộng hòa, không đồng tình với lá phiếu đó", ông nhấn mạnh
Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski phát biểu với các phóng viên ở Washington hồi tháng 6/2024. Ảnh: Washington Post
Hôm 23/2, Fitzpatrick cho rằng nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm đạt được quyền khai thác khoáng sản từ Ukraine không khác gì tống tiền đồng minh. "Việc buộc Ukraine trả những chi phí này chính là đỉnh cao của việc đổ lỗi cho nạn nhân và tống tiền nạn nhân", ông viết.
Hạ nghị sĩ khẳng định ông sẽ tập hợp những tiếng nói để phản đối bất kỳ thỏa thuận nào nhượng bộ Nga. Fitzpatrick cho rằng có đủ số lượng thành viên từ cả hai đảng sẵn sàng ngăn chặn điều đó.
"Chúng tôi sẽ sử dụng mọi đòn bẩy và mọi lá phiếu mà chúng tôi có, bất kể hậu quả cá nhân hay chính trị là gì", Fitzpatrick cho hay. "Đây là vấn đề cấp bách và trọng yếu. Nó mang tính định hình di sản".
Việc những thành viên này dẫn đầu nỗ lực phản đối Tổng thống Trump và Musk không phải điều quá bất ngờ. Họ đều được coi là những "con cừu đen" trong đảng Cộng hòa khi cố tách biệt khỏi Tổng thống Trump.
Murkowski cho rằng sẽ ngày càng có thêm nhiều người trong nội bộ đảng phản đối ông Trump. "Chúng ta phải đứng dậy và lên tiếng. Cần nhiều người hơn thay vì chỉ một hay hai đảng viên Cộng hòa", bà nhấn mạnh.
Vũ Hoàng (Theo Washington Post, AFP, Reuters)