Bác sĩ Đoàn Thu Hồng, Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cho biết tuổi thọ người dân nước ta tương đối cao so với các quốc gia có cùng mức sống, nhưng lại có số năm sống với bệnh tật nhiều. Thống kê từ Bộ Y tế cho thấy mỗi người dân Việt Nam có trung bình 10 năm phải sống với bệnh tật, do lối sống, ô nhiễm môi trường... Số năm sống khỏe mạnh càng thấp càng làm gia tăng gánh nặng bệnh tật, suy yếu khả năng lao động, giảm thu nhập, tăng chi phí chăm sóc, điều trị y tế.
Lối sống hiện đại khiến con người "bỏ bê" sức khỏe của mình, từ việc tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, lười vận động, cho đến áp lực công việc cao, không giao lưu, chia sẻ cảm xúc... Đặc biệt, trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng gia tăng khiến không gian sống xanh bị thu hẹp. Trẻ em thiếu không gian, thời gian chơi ngoài trời, người lớn không có nơi để thư giãn, còn người già lại thu mình trong nhà, không có nơi để bầu bạn, tập dưỡng sinh, theo bà Hồng.
Đồng quan điểm, bác sĩ Thi Thị Duyên, Khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đánh giá quá trình đô thị hóa nhanh chóng - đồng nghĩa với việc sự phát triển của các công trình bê tông, giảm độ che phủ cây xanh và tăng mức độ ô nhiễm. Không gian xanh bị thu hẹp không chỉ tổn hại đến đa dạng sinh học mà còn gây ra hiệu ứng nhà kính do sự hấp thụ và giữ nhiệt của các bề mặt xây dựng. Sự gia tăng ô nhiễm trong môi trường đô thị kéo theo các bệnh tật liên quan. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo mọi người nên áp dụng quan niệm sống "phòng bệnh hơn chữa bệnh". Trong đó, nên chú trọng chăm sóc sức khỏe ban đầu tốt như sống gần thiên nhiên, ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn...
Người dân tìm đến không gian xanh để vui chơi. Ảnh: Lê Nga
Dưới đây là những tác dụng của liệu pháp thiên nhiên với cơ thể, theo bác sĩ Hồng:
Giảm bệnh tật
Thực tế, nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy người thường xuyên dành thời gian ở các không gian xanh như công viên hay các khu vườn sẽ làm giảm việc phải sử dụng thuốc kê đơn. Nghiên cứu ở Phần Lan, cho thấy những người có tần suất từ ba đến bốn lần hòa mình vào không gian xanh hàng tuần, sử dụng thuốc chữa trị sức khỏe tinh thần ít hơn 33%, sử dụng thuốc chữa cao huyết áp ít hơn 36% và sử dụng thuốc trị hen suyễn ít hơn 26% so với nhóm người có ít hơn một lần tìm đến các không gian xanh.
Ô nhiễm không khí có thể gây ra dị ứng, hen suyễn và các bệnh về đường hô hấp khác. Nồng độ chất gây ô nhiễm không khí trong nhà thường cao hơn từ hai đến năm lần so với ngoài trời. Dành nhiều thời gian hơn trong không gian xanh tự nhiên có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp. Một nghiên cứu mới đây về mối quan hệ giữa sống gần cây xanh và nguy cơ tử vong đã theo dõi 108.630 phụ nữ trong 8 năm. Kết quả những người sống ở nơi nhiều cây xanh thì nguy cơ tử vong vì các bệnh về đường hô hấp thấp hơn 34% so với người còn lại.
Nhìn chung, con người sẽ tìm thấy không khí trong lành nhất ở những nơi có lượng không khí lưu thông cao. Ví dụ, cắm trại trên một bãi đất trống có thể giúp bớt ô nhiễm hơn là nghỉ ngơi dọc theo con sông được bao quanh bởi các tòa nhà chọc trời và xưởng máy.
Cải thiện giấc ngủ
Thông thường, đồng hồ sinh học bên trong cơ thể tuân theo mặt trời, khiến con người cảm thấy tỉnh táo vào ban ngày và buồn ngủ vào ban đêm. Mặc dù ánh sáng nhân tạo có thể "bắt chước" ánh sáng tự nhiên, nhưng ánh sáng mặt trời ảnh hưởng đến nhịp sinh học của cơ thể nhiều hơn ánh sáng điện.
Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời có thể cải thiện giấc ngủ của bằng cách: giúp bạn rút ngắn thời gian đi vào giấc ngủ, cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Phục hồi tinh thần
Thế giới hiện đại đưa đến nhiều tác nhân kích thích đến tinh thần con người như màn hình máy tính, điện thoại, ô nhiễm tiếng ồn... Sự kích thích quá mức liên tục này có thể làm tăng mức độ căng thẳng mà bạn có thể không nhận ra.
Mặt khác, thiên nhiên xanh có thể là nơi mang lại tinh thần và cảm xúc khi bạn cần thư giãn và nạp lại năng lượng. Thiên nhiên kích hoạt các giác quan của bạn, từ hương hoa đến tiếng chim hót, giúp thúc đẩy năng lượng tinh thần của bạn.
Nghỉ ngơi giữa lòng thiên nhiên là cách tuyệt vời để tái tạo năng lượng và tinh thần. Một cuộc dạo bộ trong công viên hay khu vườn lân cận trong giờ giải lao có thể là liều thuốc bổ cho tâm hồn. Khi tìm được không gian yên bình, nơi không đòi hỏi sự chú ý cố gắng mà vẫn đánh thức sự chú ý tự nhiên, ta có thể phục hồi sức mạnh tinh thần. Càng thường xuyên tận hưởng thiên nhiên, ta càng thêm sức sống.
Tăng cảm giác hạnh phúc
Dành thời thời gian hòa quyện với thiên nhiên sẽ giúp bạn giảm bớt những cảm xúc tiêu cực hoặc đau đớn, sợ hãi, lo lắng và buồn bã. Nó cũng có thể giúp thúc đẩy những cảm xúc tích cực như hạnh phúc, bình yên và lạc quan.
Không chỉ vậy, việc gắn bó với thiên nhiên còn cho phép tâm trí được tự do mơ mộng và suy tư. Trong vòng tay của thiên nhiên, con người thường tìm thấy không gian để suy ngẫm về những vấn đề tâm linh và ý nghĩa của cuộc sống.
Vì vậy, con người cần một không gian để "nuôi dưỡng và chữa lành" bằng cách hít thở, thư giãn, tập thể dục, chơi các môn thể thao, giúp cải thiện sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và sự dẻo dai để phòng chống bệnh tật.
Lê Nga