Són tiểu không tự chủ có thể xảy ra cả nữ giới trẻ và lớn tuổi. Tỷ lệ người mắc tăng dần theo độ tuổi, số con và cân nặng của đứa trẻ khi sinh ra. Theo thống kê, khoảng 20% phụ nữ trên 35 tuổi có biểu hiện rỉ nước tiểu không tự chủ. Trong số đó 80% són tiểu khi gắng sức gây ra nhiều trở ngại trong cuộc sống và hạnh phúc gia đình. Hầu hết chị em ngại chia sẻ.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Kim Lộc, Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Nha Trang, giải thích són tiểu không tự chủ qua đường niệu đạo là hậu quả của sự mất cân bằng giữa lực giữ nước tiểu của niệu đạo với lực co bóp để thải nước tiểu của bàng quang. Đây là tình trạng rò rỉ nước tiểu ra ngoài không theo ý muốn khi hoạt động gắng sức như ho, hắt hơi, cười, đi lại, tập luyện thể thao, nâng vật nặng, thay đổi tư thế từ ngồi hoặc nằm sang đứng… Són tiểu không tự chủ có thể xảy ra cả ở phụ nữ trẻ tuổi và lớn tuổi, người mắc tăng dần theo độ tuổi với tỷ lệ ước tính 22%.
Có hai lý do chính làm cho cổ bàng quang, niệu đạo (ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài) không đóng kín khi hoạt động gắng sức. Thứ nhất là sự nâng đỡ kém của niệu đạo, tức tình trạng cơ và tổ chức liên kết xung quanh bị nhão, yếu. Thứ hai là cơ vòng của niệu đạo bị tổn thương.
Sự suy yếu của sàn chậu, tổ chức liên kết và cơ có thể do mang thai và sinh nhiều lần, thời gian nghỉ hậu sản ít, bệnh nhân lớn tuổi, mãn kinh hoặc thiếu estrogen. Nguy cơ này cũng gặp ở người béo phì, làm việc căng thẳng, chơi thể thao quá độ, khiêng vác nặng hoặc bị các bệnh phải rặn lâu ngày như táo bón...
Bác sĩ Lộc khuyên phụ nữ đang gặp vấn đề trên nên đi khám để khắc phục, đừng vì e ngại mà ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc điều trị sẽ được chỉ định tùy vào tình trạng của bệnh nhân. Một trong những phương pháp được áp dụng phổ biến mang lại hiệu quả cao mà an toàn trong điều trị són tiểu là TOT. Qua một vết chích nhỏ ở thành trước âm đạo của bệnh nhân, bác sĩ đưa vào một dải băng tổng hợp (Bandelette prolène) bọc quanh phần sau niệu đạo nhằm tạo ra một vùng đệm tựa chắc chắn, hỗ trợ cho vòng cơ đã rão yếu. Khi gắng sức, áp lực ổ bụng tăng lên sẽ ép niệu đạo lên vùng này làm bịt tắc lòng niệu đạo tránh tình trạng són tiểu.
Theo bác sĩ, dải băng trên được cấu tạo từ những sợi monophilamang tổng hợp và sợi polypropylen. Loại vật liệu này được dùng rất phổ biến trong phẫu thuật, bền theo thời gian và được dung nạp tốt trong cơ thể nên không gây ra phản ứng gì.
Ưu điểm của phương pháp TOT là phẫu thuật nhẹ nhàng, không cắt cơ vùng bụng và tầng sinh môn, không nhìn thấy sẹo, ít sang chấn, ít đau. Thời gian mổ khoảng 45 phút, rất ít tai biến song hiệu quả ngay sau khi kết thúc phẫu thuật. Bệnh nhân hắt hơi, ho không bị ra nước tiểu như trước. Sau khi ra viện, người bệnh có thể sinh hoạt và làm việc bình thường, chỉ cần tránh những hoạt động thể lực quá nặng như gánh vác, chơi thể thao trong 2 tuần, kiêng sinh hoạt tình dục trong vòng một tháng. Những người bị són tiểu nặng cũng có thể điều trị khỏi với giải pháp này.
Trần Ngoan
tranngoan@vnexpress.net