Hơn một tuần này, Huy Dũng (Hà Nội) tìm mua card đồ hoạ để nâng cấp máy tính nhưng chưa được. Mẫu VGA mà anh định mua của hãng Nvidia giá hơn 20 triệu đồng vốn lúc nào cũng sẵn hàng mà nay trở thành khan hiếm.
"Tôi đã đi hỏi gần chục cửa hàng, chỗ hết hàng hẹn sau Tết mới có, chỗ còn hàng thì chỉ bán cho người mua cả bộ PC, trong khi nhu cầu của tôi chỉ là nâng cấp máy", Dũng nói. Anh cho biết có thể phải chuyển sang tìm mua hàng đã qua sử dụng, hoặc tìm người có nhu cầu mua máy tính mới để mua chung.
Tình trạng tương tự cũng diễn ra với người có ý định sắm card đồ hoạ thời gian gần đây. Trên các hội nhóm mua bán thiết bị vi tính, nhiều người phàn nàn về tình trạng không thể mua card đồ hoạ. Bên cạnh đó, không ít người chấp nhận mua sản phẩm với giá cao, để có "hàng" phục vụ việc "đào coin".
Card đồ hoạ được dùng trong việc khai thác tiền điện tử. Ảnh: WindowsCentral
Tình trạng này khiến nhiều cửa hàng máy tính tại Việt Nam phải thay đổi cách bán. Họ không bán lẻ card đồ hoạ, mà chỉ bán kèm bộ máy tính. Trong trường hợp khách muốn mua lẻ, họ sẽ bán với giá cao hơn 4 - 5 triệu đồng so với giá gốc. Mức chênh lệch cùng phụ thuộc vào từng mẫu mã.
"Nếu không làm vậy, giới đào Bitcoin sẽ gom hàng, dẫn đến những người dùng thật sự sẽ không thể mua được", Đức Tiến, người quản lý tại cửa hàng máy tính trên phố Thái Hà (Hà Nội) giải thích. Theo anh Tiến, các dòng card đồ hoạ là bộ phận quan trọng trong máy tính, nhưng cũng là thiết bị có khả năng xử lý mạnh mẽ, được những người "đào" Bitcoin ưa chuộng. Khi loại tiền điện tử này tăng giá hồi cuối năm 2020, xu hướng đào Bitcoin rộ trở lại, kéo theo các loại card đồ hoạ cũng được săn lùng nhiều, dẫn đến "cháy hàng".
"Khi mua, họ thường mua số lượng lớn, khiến những người mua lẻ không có hàng", anh Tiến cho biết. Vì vậy, nhiều cửa hàng máy tính phải đưa ra hai mức giá, nhằm hạn chế việc card đồ hoạ bị gom để đào tiền điện tử.
Lượng card đồ hoạ nhập về Việt Nam thời gian qua không đủ cho nhu cầu của thị trường trong nước. Nhiều dòng như Nvidia GeForce RTX 3060/3070/3080, hay AMD RX5700/6800/6900, dung lượng bộ nhớ 12 - 24 GB, giá từ 20 đến 50 triệu đồng, liên tục trong tình trạng không còn hàng để bán. Trong khi các dòng card phổ thông, dung lượng 2 - 4 GB, giá dưới 10 triệu vẫn đủ hàng.
Theo đại diện một đơn vị chuyên phân phối thiết bị vi tính cho thị trường Việt Nam, việc thiếu hàng xuất phát từ nhà sản xuất. "Dịch bệnh khiến việc sản xuất card đồ hoạ gặp khó, trong khi nhu cầu về mặt hàng này tăng vọt trên toàn thế giới, nên lượng hàng về Việt Nam cũng không nhiều", người này nói.
"Nông trại" đào tiền ảo sử dụng card đồ hoạ. Ảnh: TechARP
Việc khan hàng VGA trên thế giới xảy ra từ khoảng tháng 8 đến tháng 10/2020, cùng thời điểm các đồng tiền điện tử, như Bitcoin, Ethereum, tăng giá mạnh trở lại. Theo các chuyên gia, tình trạng này vẫn còn tiếp tục nếu giá của Bitcoin cao. Hiện tại, 1 đồng BTC tương đương 30 - 40 nghìn USD.
Theo tính toán của trang Tomshardware, một card GeForce RTX 3080 giá 700 USD, mỗi ngày có thể giúp người đào thu về lượng tiền điện tử tương đương 8,8 USD và tốn 0,6 USD tiền điện. Nếu giá không thay đổi, người dùng có thể hoà vốn sau khoảng 3 tháng.
Năm 2017, tình trạng khan hàng VGA cũng xảy ra khi giá Bitcoin tăng giá lên gần 20 nghìn USD. Tuy nhiên không lâu sau đó, đồng tiền này mất giá, còn hơn 3 nghìn USD, khiến giới đào Bitcoin bỏ cuộc. Thị trường card đồ hoạ mới trở lại ổn định.
Lưu Quý