Tại Hội thảo Giáo dục đại học chiều 5/11 ở Hà Nội, Đại tá Dương Xuân Phượng, Phó giám đốc Học viện Viettel, nhận định khoảng cách giữa nội dung đào tạo của trường đại học với thực tế nhu cầu doanh nghiệp vẫn còn rất xa.
Ông Phượng chia sẻ chương trình thực tập sinh tài năng Viettel Digital Talent từng nhận được 2.000 hồ sơ. Đây đều là các sinh viên xuất sắc nhưng đơn vị chỉ chọn được 100 ứng viên. Khảo sát kỹ hơn 100 người này, ông Phượng cho biết chỉ 2/3 đáp ứng được 75% công việc, 2% cho rằng kiến thức, kỹ năng của mình có thể đáp ứng 90% yêu cầu.
Theo ông Phượng hiện có sự bất cập trong đánh giá sinh viên tốt nghiệp, khi mà tỷ lệ khá, giỏi, xuất sắc của một số trường lên tới 99%.
"Ngày xưa nhiều sinh viên trung bình nhưng thực hành tốt, còn nay sinh viên xuất sắc nhưng chúng tôi cũng vẫn phải dạy lại nhiều", ông Phượng nói.
Đại tá Dương Xuân Phượng, Phó giám đốc Học viện Viettel, phát biểu tại Hội thảo Giáo dục đại học Việt Nam, chiều 5/11. Ảnh: VEC
Trong tham luận gửi đến hội thảo, TS Thiều Huy Thuật và thạc sĩ Nguyễn Thị Ngọc, phân viện Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Tây Nguyên, cũng nhìn nhận đa số doanh nghiệp chưa hài lòng về chất lượng sinh viên tốt nghiệp, tình trạng thiếu người nhưng khó tuyển hoặc phải đào tạo lại rất phổ biến.
Theo báo cáo thị trường công nghệ thông tin Việt Nam 2021, trong hơn 55.000 tân cử nhân công nghệ thông tin, chỉ khoảng 30% đáp ứng yêu cầu về kỹ năng và chuyên môn mà doanh nghiệp cần.
TS Nguyễn Huy Phòng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, đánh giá việc này dẫn đến lãng phí về nguồn nhân lực, tài chính và thời gian, làm chậm nhịp phát triển của xã hội.
Ở chiều ngược lại, PGS.TS Lưu Bích Ngọc, Chánh Văn phòng Hội đồng quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực, cho rằng doanh nghiệp cũng chưa tích cực tham gia đào tạo nhân lực với các trường.
Dẫn lại khảo sát được công bố tháng 6/2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, bà Ngọc cho biết 135 trường đại học đang hợp tác với hơn 6.120 doanh nghiệp, trung bình mỗi trường hợp tác với 60 doanh nghiệp.
Tuy nhiên, hoạt động liên kết chính là tiếp nhận sinh viên thực tập, kiến tập với tỷ lệ hơn 90%. Hoạt động hợp tác phổ biến thứ hai là trao học bổng, tổ chức ngày hội việc làm với gần 70% doanh nghiệp tham gia. Việc tham gia góp ý chương trình đào tạo, giảng dạy và thỉnh giảng tại các trường đại học chỉ có 30%, chủ yếu là chia sẻ kinh nghiệm.
Trong khi đó, theo bà Ngọc việc này là cần thiết để doanh nghiệp có nhân lực mà mình mong muốn.
PGS.TS Lưu Bích Ngọc, Chánh Văn phòng Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực, phát biểu tại Hội thảo Giáo dục đại học Việt Nam, chiều 5/11. Ảnh: VEC
Nhằm hạn chế tình trạng đào tạo lại sau tuyển dụng, bà Ngọc cho rằng doanh nghiệp cần thiết lập bộ phận chuyên trách để phản biện, cùng trường đại học xây dựng chương trình đào tạo; có chiến lược "nuôi dưỡng" tài năng bằng cách đầu tư cơ sở vật chất cho trường và chia sẻ thông tin tuyển dụng liên tục.
Còn ông Phượng đề xuất các trường đại học đổi mới chương trình dựa trên khảo sát nhu cầu doanh nghiệp. Trường có thể mời doanh nghiệp tham gia đào tạo, cấp một số chứng chỉ để sinh viên bắt nhịp được hơi thở của thị trường lao động, biết mình cần thêm kỹ năng gì để học hỏi.
Hiện, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, xuất sắc ở các trường khối kỹ thuật khoảng 30%. Ở các trường khối Kinh tế như Ngoại thương, Kinh tế quốc dân, Kinh tế TP HCM, Luật TP HCM, tỷ lệ này lên tới 70%.
Thanh Hằng