"Ai cũng muốn ăn sung mặc sướng, chẳng ai muốn phải cực khổ vừa làm vừa học rồi ảnh hưởng đến kết quả học tập. Nhưng học phí mỗi năm mỗi tăng, tiền nhà trọ và thực phẩm cũng vậy, nên đối với các em sinh viên có hoàn cảnh không tốt sẽ phải làm thêm để duy trì cuộc sống ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP HCM.
Ngân hàng có những khoản vay cho sinh viên vay với lãi suất thấp nhưng cũng không nhiều sinh viên vay vì các em có suy nghĩ sợ mang nợ.
Chưa kể các ca làm bán thời gian ở ngoài họ xây dựng 4h một ca, còn ca full-time là 8h một ca nên các em sinh viên khó có lựa chọn nào khác.
Nhìn các em tôi thấy tội nghiệp, làm thêm hai tiếng mới đủ tiền ăn một tô phở hay tô hủ tiếu, trong khi sinh viên ở nước ngoài thu nhập làm thêm tính trên mỗi tiếng cao và vẫn vượt được chi phí ăn uống".
Bạn đọc nickname SuperChiken đánh giá như trên, khi Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội hôm 15/3 lấy ý kiến dự thảo Luật việc làm sửa đổi, trong đó lần đầu đề xuất học sinh, sinh viên từ 15 tuổi trở lên được làm việc bán thời gian nhưng không quá 20 giờ mỗi tuần trong kỳ học, không quá 48 giờ một tuần trong kỳ nghỉ.
Độc giả Lê Ảnh đặt câu hỏi: "Nếu ra qui định, chúng ta có quản lý được hay không? Đa số các em sinh đi làm bán thời gian, không có hợp đồng lao động, nhà trường quản lý thế nào? Theo tôi, đề xuất chưa không phù hợp với thực trạng xã hội".
Ước chừng có khoảng 70-80% sinh viên làm thêm trong giai đoạn học tập, theo một số đề tài khảo sát ở cấp trường đại học. Việt Nam chưa có nghiên cứu nào trên quy mô cả nước về việc học sinh, sinh viên làm thêm.
Độc giả PAS: "Sinh viên ở Mỹ được quy định làm thêm 20-25h một tuần và không quá 40h một tuần vào mùa nghỉ xuân và hè. Tuy nhiên không thể áp dụng cho Việt Nam, vì hai nền kinh tế, văn hóa và an sinh xã hội hoàn toàn khác biệt.
Hãy để sinh viên bươn chải, đó là điều tốt nhất để các em va chạm và trải nghiệm cuộc sống, để biết kiếm tiền không phải là điều dễ dàng, là nền tảng để các em phát triển đạo đức, không xem thường những công việc tay chân khi đã thành đạt.
Tôi nghĩ nên để mỗi trường đại học đưa ra quy định số giờ làm việc dựa trên nghành học của sinh viên một cách thực tế nhất.
Quan trọng hơn hết chính phủ và các trường đại học phải xem xét và giảm học phí nhằm bớt gánh nặng cho gia đình và sinh viên có kinh tế khó khăn. Đây vẫn luôn là điều cần thiết nhất, để các em có cơ hội ngang nhau theo đuổi ước mơ và hoài bão của mình".
Mặt khác, đại diện nhiều trường đại học cho rằng quản lý số giờ làm thêm của sinh viên là cần thiết, bởi thực tế không ít em mải làm thêm mà bỏ bê học hành.
Một số độc giả đồng tình với quan điểm này, bạn đọc cuonggs.7651 nói: "Cần hiểu cho đúng chính sách là không cấm sinh viên làm thêm để cải thiện cuộc sống và cũng tăng cơ hội va chạm, làm quen với mưu sinh.
Nhưng làm thêm vừa phải để không ảnh hưởng đến việc học. Nhiều công việc lấy đi thời gian và thể lực của các em rất nhiều, thiếu ngủ và mệt mỏi, học hành nửa vời. Cuối cùng, tiền chẳng kiếm được bao nhiêu mà học thì sa sút.
Đó là điều mà không bố mẹ nào mong muốn cả".
Độc giả quyendiec28 phân tích kỹ hơn: "Một số em sinh viên đang rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Đối với các bạn sinh viên, làm thêm thu nhập được 5-7 triệu đồng một tháng là con số lớn, thậm chí có bạn làm tăng ca, lấn cả vào thời gian học để có thu nhập trên 10 triệu đồng một tháng.
Tuy nhiên, hệ lụy đằng sau việc này, là các bạn bị kéo vào guồng quay kiếm tiền mà không chú tâm vào việc học, thậm chí bỏ học. Thực tế, các việc làm thêm đại đa số đều là lao động tay chân, như bưng bê, chạy bàn, giao hàng, chạy xe dịch vụ... hầu như các nghề này đều không có cơ hội để các bạn phát triển thêm.
Có nghĩa rằng kinh nghiệm và kiến thức từ các nghề này không giúp các bạn tăng thu nhập nhiều trong tương lai. Trong khi việc học đại học hay cao đẳng nghề đều cho các bạn một con đường phát triển dài hơn, tương lai hơn.
Quy định này đến từ những người từng trải, thậm chí cách đây 10-20 năm, sinh viên lên thành phố học còn khó gấp nhiều lần bây giờ. Các bạn nên nghe theo, rồi sau này mới thấy được sự định hướng đúng đắn của quy định này".
Độc giả Nguyen Xuan Quyet đánh giá:
"Trên lý thuyết việc hạn chế làm thêm giờ để giúp cho sinh viên tập trung học tập là rất tốt, nhưng thực tế thì nó lại hoàn toàn khác. Không thể đem một cái áo, khoác lên tất cả mọi người và ai cũng đều mặc vừa.
Hãy để cho xã hội tự vận hành theo cách của nó. Nếu sinh viên làm thêm quá nhiều dẫn đến nợ môn thì thi lại, thi lại quá nhiều thì đuổi học. Muốn quản lý thời gian làm thêm giờ của sinh viên sẽ phát sinh rất nhiều vấn đề khác như: Ai là người quản lý thời gian làm thêm của sinh viên? Làm sao để biết sinh viên đã làm thêm đủ 20h một tuần? Nếu đã làm thêm đủ 20h một tuần, làm thế nào để cấm sinh viên không đi làm thêm tiếp?
Hữu Nghị tổng hợp
Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đề xuất quản lý việc làm bán thời gian của học sinh, sinh viên. Dự thảo đang lấy ý kiến, từ 15/3. Cụ thể, học sinh, sinh viên đủ tuổi lao động - tức đủ 15 tuổi trở lên, được làm việc bán thời gian nhưng không quá 20 giờ mỗi tuần trong kỳ học, không quá 48 giờ một tuần trong kỳ nghỉ. Một khảo sát của VnExpress từ năm 2022 cho thấy, lương nhân viên phục vụ thuộc 20 đơn vị thực phẩm và đồ uống có mạng lưới cửa hàng rộng khắp TP HCM và Hà Nội, đa phần lương bán thời gian dao động 18.000 - 25.000 đồng một giờ. Nhiều sinh viên làm việc trong các cửa hàng tương tự cho biết thù lao của mình còn thấp hơn, phổ biến là 14.000 - 18.000 đồng một giờ. Trong khi đó, theo Nghị định 38/2022 có hiệu lực từ 1/7 năm nay, mức tối thiểu là 22.500 đồng một giờ với lao động làm việc có hợp đồng lao động ở vùng I (hầu hết các quận, huyện ở Hà Nội). |
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.