- Bảo hộ nhà nước luôn là vấn đề mà các đối tác đàm phán nhắc đến nhiều và yêu cầu cắt giảm. Vậy ngành công nghiệp đã chuẩn bị gì cho thời hậu WTO, thưa Bộ trưởng?
 |
|
Bộ trưởng Hoàng Trung Hải. Ảnh: A.T. |
- Ngành công nghiệp đã có chuẩn bị từ nhiều năm nay. Với cơ quan quản lý nhà nước, đó là trách nhiệm xây dựng hệ thống luật pháp, chính sách cho phù hợp. Gần đây trong đàm phán Việt - Mỹ, phía đối tác có kêu về Quyết định 55 huy động 4 tỷ USD hỗ trợ ngành dệt may, nhưng thực ra quyết định đó đã được thay bằng Quyết định 106 ít bảo hộ hơn. Bộ Công nghiệp cũng đã trình Chính phủ quy hoạch ngành dệt may với những định hướng phù hợp với cam kết WTO.
Cơ quan quản lý cũng cần quy hoạch chiến lược ngành theo hướng mở nhiều hơn để tạo điều kiện thu hút đầu tư trong, ngoài nước tạo điều kiện tăng ngưồn lực cho đầu tư trong nước phát triển. Những ngành như điện, dầu khí, thép, hóa chất trước đây vốn ưu tiên nhiều cho doanh nghiệp nhà nước thì nay sẽ mở cửa rộng hơn. Cụ thể như ngành điện, tuy đã có lộ trình được Thủ tướng phê duyệt, đầu tư trong nước cũng nhắm đến nhiều song vẫn phải có cân đối với đầu tư nước ngoài.
- Trong số những cam kết vừa đạt được với Mỹ , bộ trưởng đánh giá ngành công nghiệp nào sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất?
- Ngành ôtô. Trước đây VN mong muốn hệ thống chính sách của mình có thể bảo hộ dến 2010 nhưng trong quá trình hội nhập phải đẩy nhanh hơn. Chẳng hạn như việc nhập khẩu ôtô cũ, mở cửa sớm khiến Nhà nước phải sử dụng hàng rào kỹ thuật, thuế để kiểm soát.
Với thuế nhập khẩu ôtô, theo lộ trình cam kết với Mỹ đến 2010 sẽ giảm xuống 52%. Dù rằng các nhà sản xuất trong nước khó khăn hơn nhưng đôi khi môi trường cạnh tranh đó cũng thúc đẩy họ phát triển.
Khi làm quy hoạch công nghiệp ôtô, bộ cũng đã tính đến chuyện khó cạnh tranh trong việc sản xuất lắp ráp xe con nên chỉ đưa ra điều kiện kỹ thuật, còn để doanh nghiệp tự quyết định nên hay không nên đầu tư, ngoài ra chiến lược cũng chỉ nêu rõ là nhắm đến lĩnh vực xe tải, xe thông dụng.
Chấp nhận giữ hàng rào bảo hộ sản xuất trong nước sẽ có quy mô 100.000 xe mỗi năm ngay, nhưng như thế lại hy sinh hội nhập, bỏ đi cơ hội phát triển lớn. Với ngành ôtô, chắc mọi người không ai tiếc khi không bảo hộ ngành này nữa.
- Còn các ngành sản xuất khác, họ sẽ chống đỡ thế nào khi mở toang cửa?
- Khi VN quyết định gia nhập WTO là cam kết của cả dân tộc và cũng lường trước là khó khăn rất nhiều. VN là nước đi sau Thái Lan 20 năm, sau Malaysia 90 năm, sau Singapore 197 năm nhưng tôi tin cơ hội rất lớn và kinh tế của VN sẽ nhảy vọt. Kinh nghiệm của giai đoạn 2001-2005 cho thấy trước khi VN ký Hiệp định thương mại Việt - Mỹ cũng có những dự báo doanh nghiệp sẽ không đứng vững nổi. Nhưng thực tế đã chứng minh doanh nghiệp vẫn có sức vươn ra nước ngoài. Xuất khẩu của VN hiện đã có 7 mặt hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD.
- Gia nhập sân chơi lớn, trọng tâm của VN sẽ là thu hút vốn đầu tư trong nước hay nước ngoài?
- Thu hút vốn đầu tư trong nước thì vẫn làm từ nhiều năm nay, tới đây sẽ đẩy mạnh cổ phần hóa, mở ra các kênh huy động vốn mới. Tuy nhiên nếu theo đúng định hướng chiến lược chuyển dịch mạnh sang các ngành có giá trị cao thì thu hút đầu tư nước ngoài rất quan trọng. Ngoài vốn, họ mang công nghệ vào VN, đây là điểm yếu của các doanh nghiệp khi trong 5 năm vừa qua chưa đạt mục tiêu (mới có 10% doanh nghiệp sử dụng công nghệ cao, trong khi ở Philippine tỷ lệ này là 29%, ở Singapore là 80%). Cải tiến cung cách quản lý doanh nghiệp cũng mục tiêu VN hướng tới. Theo tôi, tới đây thu hút nước ngoài trở thành trọng yếu, quan trọng là sửa đổi quy hoạch ngành theo hướng mở, tạo sân chơi mới cho họ.
Việt Phong thực hiện