Khoảng 17h30 ngày 1/11/1996, Triano bước ra khỏi một câu lạc bộ golf tại thành phố Tucson, bang Arizona. Theo kế hoạch, chỉ vài tiếng nữa vị đại gia bất động sản một thời này sẽ được bạn bè tổ chức tiệc sinh nhật sớm trước 5 ngày.
Sau tán gẫu vài câu với người quen, Triano bước lên chiếc xe mượn của bạn. Theo nhân chứng, Triano tỏ vẻ ngạc nhiên khi thấy bên ghế phụ có chiếc túi vải màu xanh. Ông vừa rút chiếc hộp giống hộp xì gà ra khỏi túi thì mọi thứ nổ tung. Triano chết tại chỗ.
Hiện trường vụ đánh bom nhằm vào Gary Triano. Ảnh: Bureau of Alcohol, Tobacco and Firearms.
Nhà chức trách cho rằng vụ ám sát nhằm vào Triano. Thiết bị nổ là quả bom ống tự chế được kích hoạt từ xa nên hung thủ nhiều khả năng đã đứng gần đó quan sát Triano lên xe. Kẻ đánh bom cũng không phải cậy phá đột nhập xe vì Triano bình thường không có thói quen khóa cửa. Ngày hôm ấy cũng từng có người gọi tới câu lạc bộ golf để hỏi có Triano ở đó không. Tuy nhiên, danh tính người gọi không thể được xác định.
Gary Triano là doanh nhân bất động sản từng có thế lực tại Tucson. Tuy vậy, việc kinh doanh của ông gần đây gặp nhiều khó khăn. Hai năm trước, Triano phải tuyên bố phá sản với khoản nợ 40 triệu USD. Tuy nhiên, khả năng Triano bị đối tác trả thù được cho là thấp vì việc ông còn sống trả nợ sẽ có lợi hơn cho những người này.
Quan hệ xã hội của Triano rất phức tạp. Ông có hai con chung với người vợ đầu và lấy người hai trẻ hơn, cũng làm ngành bất động sản. Nhưng cuộc hôn nhân này không bền. Ông tiếp tục có một con chung với bạn gái nhưng không kết hôn lần ba. Hai người hiện chia tay.
Triano vẫn giữ quan hệ tốt với người vợ đầu. Khi Triano khánh kiệt, người phụ nữ này vẫn giúp đóng tiền cấp dưỡng cho vợ hai để ông không phải ngồi tù. Ngược lại, người vợ hai và bạn gái cũ từng mâu thuẫn kịch liệt với Triano. Nhưng tại thời điểm gây án, cả hai người này đều ở cách xa hiện trường.
Sau một thời gian điều tra, cảnh sát tập trung nghi ngờ vào người vợ hai, Pam Phillips, sau khi phát hiện chị ta sẽ là người hưởng lợi nhất trong cái chết của chồng cũ. Triano từng mua bảo hiểm nhân thọ trị giá hai triệu USD cho mình. Tên người thụ hưởng trên hợp đồng bảo hiểm là hai con chung của Triano và Phillips, nhưng Phillips được ủy thác quản lý.
Thời điểm xảy ra vụ nổ, Phillips đang sống tại thị trấn Aspen, bang Colorado, cách hiện trường khoảng 800 dặm nên không thể gây án. Nhưng điều này không loại trừ khả năng chị ta thuê sát thủ.
Điều tra những người có liên quan với Phillips, cảnh sát lập tức chú ý đến Ronald Young, đối tác kinh doanh và bạn trai cũ của Phillips. Young bị tình nghi lừa đảo nhiều cơ sở kinh doanh tại thị trấn Aspen. Khi bị cảnh sát truy lùng, Young đã rời bang Colorado.
Theo cảnh sát, Young trốn đến bang California vì ít lâu trước khi vụ đánh bom xảy ra, nhà chức trách tìm thấy xe van do Young thuê bị bỏ lại ở thành phố Yorba Linda, bang California. Trong xe là giấy tờ liên quan tới tranh chấp ly hôn của Phillips và Triano, danh sách ôtô thuộc sở hữu Triana, bản đồ thành phố Tucson, và khẩu súng hoa cải bị cưa nòng. Một tờ biên lai trên xe còn cho thấy Young từng đặt phòng khách sạn tại Tucson vào mùa hè trước khi Triano bị sát hại. Khi đặt phòng, ông ta dùng tên giả "Ron Phillips", trùng tên họ của Pam Phillips.
Tuy vậy, trong tay cảnh sát lúc này không có chứng cứ chứng minh Young có mặt tại Tucson tại thời điểm vụ đánh bom. Young cũng lẩn trốn nên vụ án không có thêm tiến triển. Phải 9 năm sau khi vụ đánh bom, vụ án mới có bước đột phát.
Năm 2005, chương trình "Những kẻ bị truy nã gắt gao nhất ở Mỹ" đề cập tới vụ án của Gary Triano và nhắc đến Ronald Young. Chỉ hai ngày sau khi chương trình lên sóng, cảnh sát bắt Young, 63 tuổi, tại bang Florida nhờ tin báo từ bác sĩ điều trị thần kinh cột sống cho ông ta.
Ronald Young bị bắt 9 năm sau khi xảy ra vụ đánh bom. Ảnh: Pima County Sheriff's Deputy.
Young phủ nhận liên quan vụ đánh bom. Nhưng tại nơi ở của nghi phạm, cảnh sát tìm thấy thư từ giữa Young và Phillips, cũng như nhiều đoạn ghi âm bí mật cuộc nói chuyện điện thoại giữa hai người. Trong một băng ghi âm, Young có những câu nói được cho là thể hiện tội lỗi như "cô nhờ tôi giúp đỡ để cô được giàu có", "tôi từng giúp cô làm một điều mà không ai trên đời sẽ giúp cô", và "cô sẽ phải ngồi tù vì giết người".
Cảnh sát còn phát hiện Young định kỳ nhận tiền từ Phillips, tổng cộng lên tới 400.000 USD. Theo cảnh sát, dù đã nhận tiền, Young bí mật ghi âm cuộc gọi để có chứng cứ dùng để tống tiền Phillips.
Trong lúc cảnh sát củng cố hồ sơ vụ án mạng, Young ngồi tù về tội Lừa đảo. Năm 2008, khi ông ta chấp hành xong án tù, Young tiếp tục bị khởi tố về tội Giết người. Trong khi đó, Phillips đã rời Mỹ đến châu Âu với lý do muốn được ở gần con tại Thụy Sĩ. Dù vậy, hành tung của bà ta vẫn bị nhà chức trách nước sở tại theo sát. Tháng 12/2009, Phillips bị bắt tại Vienna (Áo) và bị dẫn độ về Mỹ.
Phiên tòa xét xử Young diễn ra trước vào năm 2010. Công tố viên cáo buộc Young được Phillips trả 400.000 USD để trừ khử Gary Triano. Ngày 1/11/1996, Young bám theo Triano và đặt bom trên xe. Củng cố cho lập luận của công tố viên là giấy tờ giao dịch tài chính giữa Young và Phillips, cùng các đoạn ghi âm nói về âm mưu giết người.
Tháng 3/2010, Ronald Young bị kết tội Giết người cấp độ I và Âm mưu giết người, án chung thân.
Phiên tòa của Phillips bị trì hoãn do nữ bị cáo được nhận định là bị hoang tưởng và cần điều trị. Tới tháng 2/2012, Pam Phillips được tuyên bố đủ điều kiện bị đưa ra xét xử. Dù vậy, phải hai năm sau, phiên tòa mới có thể bắt đầu.
Pam Phillips tại tòa năm 2014. Ảnh: Arizona Daily Star.
Công tố viên cáo buộc Phillips tưởng đã lấy được chồng giàu khi mới cưới. Nhưng một thời gian sau, Triano phá sản và không thể chu cấp cuộc sống giàu sang như bà ta mong muốn. Phillips thuê Young sát hại chồng vì khoản tiền hai triệu USD bảo hiểm.
Chứng cứ của công tố viên bao gồm các giao dịch giữa Phillips và Young sau khi vụ đánh bom xảy ra, cũng như những cuốn băng ghi âm cuộc nói chuyện giữa hai người. Bạn bè và người quen của Phillips cũng ra làm chứng rằng Phillips từng nói muốn trừ khử chồng cũ để giải quyết mọi vấn đề.
Tháng 4/2014, Pam Phillips, khi ấy 56 tuổi, bị tuyên phạm tội Âm mưu giết người cấp độ I. Bà ta cũng bị phạt tù chung thân.
Quốc Đạt (Theo Tucson Weekly, ABC News, Aspen Times)