Sân bay Long Thành nguy cơ chậm tiến độ

Sân bay Long Thành khởi công đầu năm 2021 và dự kiến về đích năm 2025. Sau nhiều nỗ lực và quyết liệt đốc thúc từ lãnh đạo Chính phủ, đến nay khu vực xây nhà ga (gói thầu 5.10) đã hoàn thành cơ bản đắp đất nền, đóng cọc để khởi công vào cuối tháng này như dự kiến. Tuy nhiên thông tin từ Tổng Công ty hàng không Việt Nam (ACV - chủ đầu tư), toàn bộ gói thầu chưa tìm được đơn vị thi công, phải hủy để đấu thầu từ đầu.

Theo ACV, gói thầu 5.10 thuộc dự án thành phần 3, với các phần việc thiết kế bản vẽ và thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị... Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 35.000 tỷ đồng, được xem là hạng mục quan trọng nhất của dự án sân bay ở giai đoạn 1. Toàn công trình dự kiến thực hiện trong 33 tháng từ khi hợp đồng có hiệu lực. Chủ đầu tư mời thầu từ ngày 24/9, song tất cả hồ sơ gửi đến không đáp ứng yêu cầu của dự án theo quy định tại khoản 1, Điều 17 Luật Đấu thầu.

Ông Đỗ Tất Bình, Phó tổng giám đốc ACV - Trưởng ban Quản lý dự án sân bay Long Thành, nhận định việc gói thầu 5.10 phải đấu thầu lại khiến tiến độ chung của sân bay bị chậm so với kế hoạch đề ra. Đến nay ACV chưa đưa ra mức độ ảnh hưởng cụ thể khi gói thầu quan trọng bị hủy. Dự kiến trong tháng 12 và chậm nhất là đầu năm sau, ACV sẽ mở thầu trở lại. "Sau khi đấu thầu thành công, nhà thầu tiếp cận hồ sơ mới tính toán được phải làm những việc gì, thời gian bao lâu...", ông Bình nói.

Về lý do các hồ sơ không đáp ứng được yêu cầu mời thầu, Trưởng ban quản lý dự án sân bay Long Thành cho biết điều kiện đề ra khá thách thức cho các nhà thầu. Ví dụ như yêu cầu các nhà thầu phải có kinh nghiệm thi công ít nhất một dự án cấp đặc biệt là rất khó do các công trình như vậy ở trong nước rất ít. Chưa kể tình hình các doanh nghiệp xây dựng hiện không còn mạnh như trước. Ban đầu dự án được một số nhà thầu nước ngoài quan tâm, song "mốc thời gian hoàn thành trong 33 tháng" bị xem quá gấp, khó khả thi nên không nộp hồ sơ.

Theo ông Bình, quy trình đấu thầu dự án sân bay Long Thành phải tuân thủ tuyệt đối quy định pháp luật. Nhà thầu cần đáp ứng những điều kiện khó và chủ đầu tư không thể can thiệp, điều chỉnh. Trước mắt, ACV tiếp tục mở thầu lại cho đến khi tìm được đơn vị thi công thích hợp. Song song đó các bên cùng ngồi lại, rà soát các điều kiện, bởi nguyên tắc khi đấu thầu không thành công nhiều lần, hồ sơ mời thầu sẽ được điều chỉnh cho phù hợp.

Ngoài gói thầu nhà ga chậm tiến độ, giải phóng mặt bằng chậm, thời tiết mưa nhiều là trở ngại không nhỏ đến tiến độ dự án sân bay. Theo ACV vào cuối tháng 11, đơn vị này mới nhận được gần 98% diện tích mặt bằng khu vực thi công giai đoạn 1 từ phía Đồng Nai (hơn 1.770 ha trên tổng số 1.810 ha). Còn lại khoảng 39 ha chưa được tỉnh bàn giao, trong đó khoảng 10 ha chưa phê duyệt phương án bồi thường.

Theo kế hoạch điều chỉnh mới đây, dự kiến quý 1/2023 ACV sẽ triển khai thi công đồng loạt nhiều hạng mục, từ nhà ga, đường băng đến sân đỗ. Tuy nhiên, việc giải phóng mặt bằng để thi công hai tuyến đường kết nối số 1, số 2 đến nay chưa hoàn thành. Hai tuyến này bị chậm sẽ là rào cản lớn khi triển khai thi công đồng loạt các hạng mục khác, do không có đường để phục vụ thi công.

Chủ tịch UBND huyện Long Thành (Đồng Nai) Lê Văn Tiếp cho biết chậm giải phóng mặt bằng do vướng mắc trong cơ chế chính sách đền bù nên việc kiểm duyệt, giải quyết hồ sơ chậm. Ngoài ra, nhiều hộ dân chuyển nhượng viết tay, đất vô chủ dẫn tới khó khăn trong đền bù. "Địa phương sẽ cố gắng hoàn thành phê duyệt hồ sơ cho các hộ dân còn lại, để chậm nhất đến tháng 1/2023 bàn giao 100% mặt bằng cho chủ đầu tư", ông Tiếp nói.

Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành có tổng mức đầu tư khái toán khoảng 336.630 tỷ đồng, chia làm ba giai đoạn. Giai đoạn 1 xây một đường cất hạ cánh, nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ với công suất 25 triệu khách/năm. Giai đoạn 2, san bay được xây thêm một đường cất hạ cánh cấu hình mở và nhà ga để đạt công suất 50 triệu khách/năm; giai đoạn 3 hoàn thành hạng mục còn lại để sân bay đạt công suất 100 triệu khách/năm.

Phước Tuấn