Báo cáo điều tra dài 77 trang về vụ xả súng trường tiểu học Robb được ủy ban thuộc Hạ viện bang Texas của Mỹ công bố hôm 17/7. Đây là nỗ lực đầy đủ nhất nhằm xác định lý do lực lượng hành pháp mất hơn một giờ để tiêu diệt nghi phạm Salvador Ramos, kẻ xả súng khiến 21 học sinh và giáo viên thiệt mạng ngày 24/5.
"Các sĩ quan hành pháp đã không tuân thủ những gì được huấn luyện trong tình huống xả súng, họ lo lắng cho sự an toàn của mình hơn là ưu tiên cứu mạng những nạn nhân vô tội. Ngoài nghi phạm xả súng, chúng tôi không phát hiện thêm kẻ thủ ác nào. Thay vào đó là hàng loạt sai lầm mang tính hệ thống và quá trình ra quyết định yếu kém", báo cáo có đoạn.
Camera an ninh ghi lại cảnh kẻ xả súng vào trường tiểu học Robb ở Uvalde, bang Texas và lực lượng an ninh đã chần chừ phản ứng ngày 24/5. Video: Austin American-Statesman.
Các nhà điều tra cho biết 376 sĩ quan hành pháp có mặt tại hiện trường, nhưng không có bộ máy chỉ huy rõ ràng. "Điều này có thể là một trong những yếu tố dẫn tới nhiều người chết, do các nạn nhân bị thương phải chờ hơn một giờ, trong khi nghi phạm vẫn thỉnh thoảng khai hỏa", báo cáo có đoạn.
Giới chức cảnh sát bang Texas trước đó chỉ trích năng lực lãnh đạo của Pete Arredondo, cảnh sát trưởng học khu Uvalde và chỉ huy ứng phó tại hiện trường vụ xả súng. Tuy nhiên, báo cáo của Hạ viện bang Texas nhấn mạnh hàng trăm sĩ quan từ nhiều cơ quan hành pháp khác nhau, vốn được huấn luyện và trang bị tốt hơn cảnh sát học khu Uvalde, cũng thất bại trong nhiệm vụ của mình.
"Bất chấp bầu không khí hỗn loạn, chỉ huy các đơn vị ứng phó khác không liên hệ với Arredondo hay những người có trách nhiệm để chỉ ra sự thiếu vắng sở chỉ huy tại chỗ, cũng như giúp họ lấp khoảng trống này", báo cáo có đoạn viết.
Trường tiểu học Robb cũng có nhiều lỗ hổng an ninh, như hàng rào 1,5 m xung quanh khuôn viên không thể ngăn cản nghi phạm. "Văn hóa không tuân thủ quy định của nhân viên trường học" cũng là một yếu tố được đề cập, khi những cánh cửa trong trường đều không được khóa hoặc có thể dễ dàng mở ra từ bên ngoài.
Các học sinh tại hiện trường xả súng đã cầu cứu qua điện thoại, nhưng không ai bảo đảm cảnh sát tại hiện trường biết đến những cuộc gọi này hoặc nhận được thông tin rằng có học sinh, giáo viên sống sót sau loạt xả súng đầu tiên. "Không ai phân tích thông tin để nhận ra rằng kẻ xả súng đang ngăn cản nạn nhân bị thương nặng được chăm sóc y tế", các nhà điều tra cho hay.
Video từ camera an ninh được công bố hồi tuần trước cho thấy cảnh sát đợi hơn một tiếng trước khi xông vào lớp học và tiêu diệt Ramos.
Cảnh sát đứng ở hành lang bên ngoài lớp học bị xả súng ở trường tiểu học Robb ở Uvalde, bang Texas ngày 24/5. Ảnh: Austin American-Statesman.
Nghị viên Dustin Burrows, người đứng đầu ủy ban điều tra, cho biết mục tiêu của báo cáo là cung cấp thông tin cơ bản để giới lập pháp bang Texas thay đổi chính sách trong tương lai, bảo đảm an toàn cho các trường học. Cuộc điều tra không đánh giá hành động của từng sĩ quan, điều này sẽ phụ thuộc vào những cuộc điều tra nội bộ của các cơ quan hành pháp.
"Nếu có ai đó không thực hiện đúng như đã được huấn luyện, nếu có người biết những nạn nhân bên trong đang bị sát hại hoặc chết dần mà không làm gì, tôi cho rằng các cơ quan hành pháp sẽ phải quy trách nhiệm cho những người đó", ông nói.
Vụ xả súng trường tiểu học Robb ở thành phố Uvalde, bang Texas ngày 24/5 là thảm họa súng đạn trường học tồi tệ nhất nước Mỹ trong một thập kỷ. Sự kiện diễn ra 10 ngày sau khi một tay súng 18 tuổi dùng súng trường bắn chết 10 người Mỹ gốc Phi trong siêu thị ở Buffalo, bang New York.
Vũ Anh (Theo Reuters)