(Bài Ý kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.)
Ý tưởng của tác giả Thái Sơn về "Công ty điều tiết giao thông" khá hay nhưng lại không thực tế, khó giúp giải quyết nạn kẹt xe. Công ty này có trách nhiệm gì trong việc giải tỏa ách tắc giao thông? Nếu không có hai chữ "trách nhiệm" cũng đồng nghĩa với việc không có chế tài quản lý công ty này, không bị bất cứ luật lệ nào hạn chế, bao gồm cả luật doanh nghiệp. Điều này cũng đồng nghĩa với việc người điều hành công ty có thể lợi dụng việc kẹt xe của mọi người để làm giàu.
Người ta di chuyển từ điểm A đến điểm C buộc phải đi qua điểm B là điểm đang bị kẹt xe. Nếu có đường khác để đi thì chẳng ai dại gì đâm đầu vào điểm B. Việc của bạn là hướng dẫn cho người sắp đến điểm B con đường khác để đi. Nhưng liệu có làm được? Nếu chỉ nói điểm B bị kẹt mà không cho biết có đường khác đi vòng qua thì cũng như không. Người ta vẫn buộc phải đi qua điểm B để đến điểm C.
Tôi nhận thấy việc kẹt xe đa phần là do thiếu CSGT đứng ở các giao lộ. Ý thức thấp thì càng phải có nhiều CSGT. Nhưng nhiều không có nghĩa là để phạt nóng. CSGT chỉ lập biên bản vi phạm, bản chính gửi về phường nơi người vi phạm cư ngụ. Người vi phạm mang biên bản (bản sao) ra kho bạc Nhà nước (quận nào cũng có một trụ sở kho bạc) để đóng phạt. Sau đó, biên lai nộp phạt gửi về cho phường để hủy biên bản vi phạm.
Quá hạn 10 ngày, nếu người vi phạm không nộp phạt thì công an phường có trách nhiệm thu giữ bằng lái xe của đối tượng rồi gửi cho cơ quan công an chuyên trách xét cấp bằng lái để lưu vào hồ sơ công dân. Không phải là công dân tốt thì các quan hệ xã hội sẽ trở nên khó khăn hơn. Làm như vậy, ai dám không nộp phạt?
>> Kẹt xe cầu Kênh Tẻ - đi 7 km mất hai tiếng đồng hồ
Điểm thứ ba là điểm then chốt, có ý thức hay không phụ thuộc vào điểm này. Ý thức không phải là chuyện một sớm một chiều, không thể dựa vào sự tự giác, chỉ khi bị chế tài thường xuyên thì mới sinh ra ý thức. Người ta có ý thức, có sự tự giác nhưng họ vẫn bị kẹt xe thì sao? Âu - Mỹ ít bị kẹt xe vì thời điểm dân số vàng của họ đã qua từ lâu, hệ thống giao thông đáp ứng thời kỳ dân số vàng đến nay đã trở thành dư thừa, chứ không phải do họ có ý thức gì hơn mình. Đường xá họ to, lâu lâu có vài cái xe chạy qua làm sao mà kẹt được?
Có người cho rằng ta phải có hệ thống giao thông công cộng tốt. Xin thưa, cho dù có đi nữa thì chúng ta cũng vẫn phải chen chúc với nhau trên các phương tiện công cộng này chứ không được "thưa thớt" như ở Âu - Mỹ. Ta đang ở thời kỳ dân số vàng nên phải chịu cái cảnh chen chúc này. Thế nhưng nhiều người vì không hiểu, không chịu được cảnh chen chúc nên lại sắm xe cá nhân để "hưởng thụ", vậy là lại kẹt xe tiếp.
Vì sao ít người Âu - Mỹ mua xe hơi? Vì phí nuôi xe của họ đắt bấp ba lần mua xe mới – hoàn toàn ngược với Việt Nam, chỉ cần đủ tiền mua xe là được. Người ta chỉ mua xe hơi khi họ bị buộc phải đi làm xa, khoảng cách từ nhà đến nơi làm việc vài chục đến cả trăm km là bình thường. Trong khi đó, ở Việt Nam, người ta mua xe hơi nhiều khi chỉ để khoe mẽ, nửa năm chưa qua một lượt bảo trì (5.000 km), đó là những người "thiếu ý thức công cộng".
>> Chia sẻ bài viết của bạn cho mục Ý kiến tại đây.