Hành trình từ sân cỏ đến xà lim của Ronaldinho bắt nguồn từ chuyến đi đen đủi tới Asuncion, thủ đô của Paraguay. Ở đó, danh thủ Brazil cùng người anh ruột Roberto de Assis bị cảnh sát địa phương bắt giữ, vì nghi vấn sử dụng hộ chiếu giả khi nhập cảnh vào Paraguay.
Ronaldinho được che còng tay khi cảnh sát áp giải anh vào nhà tù ở Assuncion, Paraguay hôm 5/3. Ảnh: AP.
Lẽ ra Ronaldinho phải có mặt tại sòng bạc Il Palazzo, bắt tay người hâm mộ, tạo dáng chụp hình trước những tấm phông nền bắt mắt, cùng với nụ cười "ăn tiền". Nhưng Ronaldinho đã không được dịp trưng hàm răng đã làm lại của anh trước công chúng Paraguay. Anh đã bị tống vào trại giam với tội danh sử dụng giấy tờ giả. Nếu một nhà làm phim nào muốn mang cuộc đời Ronaldinho lên màn ảnh rộng, cái tựa phim "Từ hào quang tới sám hối" là một lựa chọn không tồi.
Sòng bạc không phải là điểm đến duy nhất trong chuyến đi này của Ronaldinho. Cựu tiền đạo Barca tới Paraguay còn để quảng bá ấn bản tiếng Tây Ban Nha cho cuốn sách về sự nghiệp của anh. Sách có nhan đề "Genio en la Vida" – Thiên tài trong cuộc sống.
Ronaldinho rõ ràng là một thiên tài trên sân cỏ. Những pha xử lý vượt ngoài dự liệu biến Ronaldinho thành cầu thủ gần nhất khiến người ta có cảm giác phấn khích tột cùng khi xem. Ma thuật từ đôi chân của Ronaldinho khác hẳn thứ kỹ thuật được trui rèn rất kỹ của Cristiano Ronaldo và Lionel Messi. Nhưng bên ngoài sân cỏ, Ronnie chỉ như một kẻ khờ khạo. Thành ra cái tựa Thiên Tài Trong Cuộc Sống nghe mới thật trớ trêu!
Tuyệt phẩm ghi bàn của Ronaldinho trong trận kinh điển năm 2006.
Ronaldinho đã đón sinh nhật lần thứ 40 sau song sắt nhà tù. Thời còn thi đấu, sự nghiệp của anh vốn luôn sáng ngời như những vì tinh tú. Nhưng chỉ hai năm sau khi treo giày, tính từ trận đấu cuối cùng trong màu áo Fluminense năm 2018, những gì được nhắc tới về anh chỉ là sự thấp hèn đáng chán. Thoạt nhìn qua bức ảnh anh bị áp giải với đôi tay khóa còng, hẳn ai cũng sẽ khó chịu. Nhưng nếu nhìn rộng ra, ta nhận ra đây chính là hồi kết cho chuyến hành trình sa chân vào vực thẳm.
Bắt đầu cho chuỗi ngày tăm tối đó là vụ bê bối nơi quê nhà Rio Grande do Sul. Năm 2009, anh cùng Assis xây dựng bến tàu bất hợp pháp trên hồ Guaiba – một khu vực được Nhà nước bảo tồn. Bất ngờ trước sự liều lĩnh của Ronaldinho, địa phương đã yêu cầu tháo dỡ công trình và phạt hai anh em 2,5 triệu USD.
Nhưng họ lì lợm... không trả tiền. Sau đó, giới chức trách đã tịch thu hộ chiếu của Ronaldinho như một biện pháp cưỡng chế. Điều kỳ lạ là dù bị tước quyền rời khỏi quê nhà, Ronaldinho vẫn được trao trọng trách đại sứ du lịch Brazil, có lẽ vì danh tiếng của anh bên ngoài biên giới quá tốt.
Năm 2019, 57 tài sản của cựu danh thủ Barcelona đã bị phong tỏa cho tới khi anh trả đủ tiền phạt và nợ thuế. Thế rồi khi những ủy viên công tố kiểm kê lại tài chính, họ chỉ tìm thấy đúng... 6 USD trong tài khoản của anh.
Khi ấy, nhiều người cho rằng Ronaldinho đã gần phá sản. Chính sự bất an về tài chính đã lý giải vì sao anh chàng 40 tuổi quyết định nhúng tay vào hàng loạt công việc kiếm tiền trong suốt vài năm trở lại đây.
Ronaldinho mừng sinh nhật thứ 40 với thịt xiên nướng và đồ uống không cồn trong nhà tù.
Những công việc ấy hoàn toàn không có liên quan gì đến nhau, từ giải futsal Ấn Độ, liên kết với các đội esport và công ty cá cược, chứng thực cho môn ‘teqball’... Dạo một vòng quanh trang mạng xã hội của Ronaldinho, bạn sẽ bắt gặp vô vàn những bài quảng cáo cho các ứng dụng online kỳ cục, trao đổi tiền tệ, hội nghị trí tuệ nhân tạo và môi giới đầu tư.
Không lạ khi những cựu danh thủ lẫy lừng như Ronaldinho duy trì độ phủ sóng bằng những bản hợp đồng thương mại. Nhưng ẩn sâu trong mỗi thương vụ đó lại là sự tuyệt vọng khôn cùng. Có thể kể đến sự kiện Ronaldinho rao bán nhà trên Airbnb hồi World Cup 2014, hay gần đây hơn là mối làm ăn với 18kRonaldinho - một công ty chuyên "trải nghiệm xa xỉ" cùng lời hứa sẽ trả Bitcoin cho nhà cung cấp. "Có 18kRonaldinho, không sợ thua lỗ" chính là câu slogan của họ, thế rồi họ cũng phải chịu cảnh thua lỗ sau khi giới chức trách tiến hành phong tỏa. Ronaldinho đã bỏ đi sau khi bị các cựu thành viên khởi kiện số tiền 60.000 USD.
Nhiều người vẫn tỏ ra xuề xòa bỏ qua những việc này. Họ chấp nhận sự liều lĩnh của Ronaldinho, coi anh như một con người đáng thương và đáng mến. Số khác sẽ cố thông cảm – thậm chí là hoan nghênh – những hành động của cầu thủ này sau một sự nghiệp được nuông chiều thái quá. Anh ham chơi tới mức CLB Flamengo từng định thiết lập một đường dây nóng để người hâm mộ có thể gọi điện báo cáo mỗi khi thấy anh dự hộp đêm tại Rio de Janeiro. Giờ đây, dĩ nhiên anh chính là gương mặt đại diện cho hàng loạt các doanh nghiệp start-up, là khách mời cho các bài nhạc đồng quê rẻ tiền như "Single Again", là ngôi sao sáng nhất trên sân bóng nhà tù. Đúng là không ai khác ngoài Ronaldinho!
Nhưng cuộc đời của Ronaldinho không thể được coi như một vở hài kịch, mà phải là một tấn bi kịch. Đây là câu chuyện phía sau song sắt, về một con người thành thật và kẻ cả tin.
Để hiểu được Ronaldinho, bạn phải hiểu được mối quan hệ giữa anh và Assis. Họ không chỉ là anh em đơn thuần mà còn phức tạp hơn. Cha họ qua đời khi Ronaldinho mới 8 tuổi. Assis, khi ấy 17 tuổi, đã sớm trở thành trụ cột gia đình. Anh là một cầu thủ tài năng trong màu áo Gremio (sau đó là Sporting Lisbon và Montpellier), là tấm gương sáng nhất và là hình mẫu mà Ronaldinho noi theo. Cả hai đã luôn sát cánh cùng nhau. Trong một tấm hình chụp chung mới được đăng tải gần đây trên Twitter, cựu sao Brazil đã gọi Assis là "người anh, người cha, người cộng sự".
Khi Ronaldinho thành danh, anh trai trở thành người đại diện, người quản lý và thư kí riêng. Assis tiếp quản các thương vụ làm ăn của Ronaldinho và đảm bảo vị thế cho em trai. Ronaldinho luôn tin tưởng anh hết mực, tới mức dựa dẫm hoàn toàn vào Assis. Nếu không có anh trai, dễ Ronaldinho còn không biết phải ăn sáng thế nào chứ đừng nói là đi chụp ảnh hay họp báo.
Lần bị tạm giam vì hộ chiếu giả mới đây chỉ là hệ quả tất yếu từ cả quá trình làm ăn lộn xộn của Assis (giữa) - anh trai kiêm người quản lý cho Ronaldinho. Ảnh: Oglobo.
Những chuyện này là rất đỗi bình thường. Vấn đề nằm ở chỗ những nước đi của Assis thường rất bất định. Đó chính là nguyên cớ cho những rắc rối tài chính, những thương vụ khó hiểu, những video nhạt nhẽo của Ronaldinho, với cặp mắt vô hồn cùng bộ áo Brazil lệch lạc, quảng bá cho các tựa game di động nhàm chán. Anh sẵn sàng đọc bất cứ thứ gì đặt trước mắt, ngay cả khi chúng nhảm nhí thấy rõ.
Trên phương diện cá nhân, Ronaldinho rất duyên dáng và đầy thiện chí. Anh từng đồng ý chụp ảnh với fan ngay cả khi mình vừa gặp biến cố, và luôn thể hiện thái độ nhã nhặn với các cai ngục Paraguay. Ở Mexico City, anh trễ hẹn buổi phỏng vấn một tiếng vì thức khuya và xuất hiện trong bộ dạng mệt mỏi. Thế nhưng khi camera khởi quay, anh tút lại vẻ ngoài bằng một nụ cười chói sáng đầy quyến rũ.
Nhưng quyến rũ rốt cục cũng chỉ giúp được có vậy. Nó không hữu ích là mấy khi đặt trong bối cảnh hầu tòa, và khi mà các luật sư đang ra sức bào chữa cho thân chủ, ta hẳn cảm thấy đây là khởi đầu cho một cuộc tranh cãi pháp lý kéo dài. Cơ quan tư pháp Parguay đã ra lệnh bắt giữ một trong những đối tác kinh doanh của Ronaldinho vì nghi vấn rửa tiền. Họ thậm chí còn từ chối yêu cầu đưa hai anh em về nước và quản thúc tại gia.
Dẫu tương lai có chứa đựng điều gì, hẳn sự kiện này cũng đã tước đi phần nào sự bóng bẩy nơi Ronaldinho, làm sáng mắt người hâm mộ bằng góc khuất của một huyền thoại. Người ta sẽ nhớ mãi về thời kỳ đỉnh cao của anh trong màu áo Barca, cùng với đó là những sai lầm đáng tiếc bên lề sân cỏ: sự cơ hội, lòng trung thành đặt nhầm chỗ và thói trẻ con ngờ nghệch.
Đây là một câu chuyện đáng buồn bởi sự vô tư đến mức vô tâm chính là con dao hai lưỡi. Nó vừa giúp Ronaldinho trở thành một cầu thủ hào hoa, vừa đẩy anh xuống vực thẳm trên con đường tìm kiếm vinh quang và danh vọng.
Và nhìn Ronaldinho của hôm nay, ta buồn bã nhận ra: không có gì là mãi mãi, kể cả những ký ức đẹp như pha lê.
Hoài Thương