Ngày 20/4, TAND tỉnh Khánh Hòa không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Văn Bình về việc hủy văn bản Chủ tịch tỉnh và Văn phòng UBND tỉnh từ chối cung cấp thông tin cho ông.
Theo HĐXX, ông Bình yêu cầu tòa hủy văn bản số 5898/UBND trả lời, từ chối cung cấp các thông tin của Chủ tịch UBND tỉnh, nhưng văn bản này đã được thu hồi nên "đối tượng kiện không còn".
Quá trình giải quyết vụ án, ông Bình bổ sung yêu cầu khởi kiện là hủy thông báo số 36 của Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa. Tuy nhiên, yêu cầu này được nộp sau khi tòa có quyết định đưa vụ án ra xét xử nên không xem xét thụ lý. Do đó, ông Bình được quyền khởi kiện bằng vụ án hành chính khác theo Luật Tiếp cận Thông tin.
Đây là vụ kiện đầu tiên về quyền tiếp cận thông tin của công dân. Tuy nhiên, quyết định của TAND tỉnh Khánh Hòa hôm nay chỉ dừng lại ở việc xem xét hình thức, chưa đề cập vấn đề cốt lõi của vụ kiện là quyền tiếp cận thông tin của nguyên đơn.
Là người bị kiện và có quyền lợi nghĩa vụ liên quan vụ án, Chủ tịch UBND; Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa đều có đơn xin xét xử vắng mặt.
Phiên xử xem xét vụ kiện UBND tỉnh Khánh Hòa, ngày 20/4. Ảnh: Đại Hưng
Trước đó, trình bày với tòa, ông Bình cho biết từ năm 2000 gia đình ông bị ảnh hưởng bởi việc UBND các cấp tại Khánh Hòa ra quyết định thu hồi đất, giao cho Công ty TNHH Thương mại - Xây dựng Hoàn Cầu (Công ty cổ phần Hoàn Cầu) thực hiện dự án Khu du lịch - giải trí Sông Lô (nay là tổ hợp du lịch Diamond Bay resort & spa Nha Trang). Việc thu hồi đất này trái quy định pháp luật, ông liên tục khiếu nại nhưng 20 năm qua chưa được giải quyết thỏa đáng.
Ngày 13/4/2020, ông Bình có phiếu yêu cầu UBND tỉnh Khánh Hòa cung cấp thông tin, trong đó có Giấy chứng nhận đầu tư sân golf do tỉnh cấp cho Công ty Hoàn Cầu, để có tài liệu, thông tin cung cấp cho cơ quan chức năng giải quyết khiếu nại. Do không được giải quyết, ngày 13/5/2020, ông Bình khiếu nại đến Chủ tịch UBND tỉnh về hành vi không cung cấp thông tin, không trả lời đơn.
Hơn một tháng sau, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa ký văn bản thông báo không thể cung cấp các thông tin cho ông Bình do "việc cung cấp Giấy chứng nhận đầu tư sân golf của Công ty Hoàn Cầu xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp".
Không đồng ý, ông Bình khởi kiện, đề nghị tòa tuyên hủy văn bản trên của Chủ tịch tỉnh, đồng thời buộc UBND tỉnh phải cung cấp thông tin cho công dân theo quy định pháp luật.
Quá trình tòa giải quyết vụ kiện, tháng 12/2021, Chủ tịch Khánh Hòa đã ra quyết định thu hồi văn bản bị kiện với lý do "chưa phù hợp về hình thức", đồng thời yêu cầu Văn phòng UBND tỉnh giải quyết việc cung cấp thông tin cho ông Bình theo quy định.
Đến ngày 14/1, Văn phòng UBND tỉnh ra thông báo tiếp tục từ chối ông Bình bởi các thông tin ông yêu cầu cung cấp được tạo ra trước ngày Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 và Nghị định 13 ngày 23/1/2018 của Chính phủ (quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Tiếp cận thông tin) có hiệu lực.
Không đồng ý với nội dung trả lời này, ông Bình bổ sung yêu cầu khởi kiện Văn phòng UBND tỉnh, đề nghị tòa hủy thông báo của cơ quan này và buộc họ phải cung cấp thông tin là Giấy chứng nhận đầu tư cấp cho sân golf 18 lỗ của Công ty Hoàn Cầu.
Trong những buổi đối thoại trước phiên xử, Chủ tịch và đại diện Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa không tham gia nên việc đối thoại giữa hai bên không thành.
Ông Bình - nguyên đơn kiện UBND tỉnh Khánh Hòa vì bị từ chối cung cấp thông tin. Ảnh: Đại Hưng
Luật sư của ông Bình cho rằng, Chủ tịch UBND tỉnh đã thu hồi văn bản từ chối cung cấp các thông tin, nhưng việc này đã khiến quyền tiếp cận thông tin của công dân chưa đảm bảo. Trong khi đó, theo Điều 6 Luật Tiếp cận thông tin, Giấy chứng nhận đầu tư sân golf, không phải tài liệu thông tin thuộc bí mật Nhà nước; hoặc nếu tiếp cận sẽ gây nguy hại đến lợi ích của Nhà nước, quốc phòng, an ninh quốc gia...
Từ đó, luật sư đề nghị HĐXX phải dừng phiên tòa, triệu tập người bị kiện và đại diện Văn phòng UBND để làm rõ căn cứ trong việc từ chối cung cấp thông tin. Đồng thời, tòa cần làm rõ việc có hay không cấp Giấy chứng nhận đầu tư sân golf cho Công ty Hoàn Cầu thì mới giải quyết triệt để vụ án. Tuy nhiên, đề nghị của luật sư không được HĐXX chấp nhận.
Bức xúc sau phiên tòa, ông Bình cho biết sẽ kháng cáo bản án này. "Việc tòa bác yêu cầu khởi kiện của tôi với lý do 'đối tượng khởi kiện không còn' là chưa xem xét đến nội dung", ông Bình nói. "Tòa nói tôi khởi kiện lại từ đầu bằng vụ án mới chỉ làm kéo dài sự việc, bởi khi kiện Văn phòng UBND tỉnh thì người bị kiện hoặc có quyền lợi liên quan vẫn là Chủ tịch và UBND tỉnh".
Hồi cuối tháng 3, Ủy ban Pháp luật Quốc Hội đề nghị UBND tỉnh Khánh Hòa báo cáo về quá trình giải quyết yêu cầu của người dân và các căn cứ pháp lý từ chối cung cấp thông tin để cơ quan này có cơ sở xem xét, trả lời đơn thư cho ông Nguyễn Văn Bình.
Hải Duyên