Đây là vụ kiện hành chính đầu tiên về quyền tiếp cận thông tin của công dân. Hôm 30/3, tòa một lần nữa làm việc với ông Bình để lấy lời khai, xác minh lại các nội dung liên quan đến yêu cầu hủy quyết định hành chính về việc trả lời công dân, từ chối cung cấp thông tin của Chủ tịch và Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa.
Trong đơn khởi kiện, ông Bình cho biết, từ năm 2000, gia đình ông bị ảnh hưởng bởi việc UBND các cấp tại Khánh Hòa ra quyết định thu hồi đất, giao cho Công ty TNHH Thương mại - Xây dựng Hoàn Cầu (Công ty cổ phần Hoàn Cầu) thực hiện dự án Khu du lịch - giải trí Sông Lô (nay là tổ hợp du lịch Diamond Bay resort & spa Nha Trang). Cho rằng việc thu hồi đất này trái quy định pháp luật, ông liên tục khiếu nại nhưng 20 năm qua chưa được giải quyết thỏa đáng.
Để có tài liệu, thông tin cung cấp cho cơ quan chức năng giải quyết khiếu nại, ngày 13/4/2020, ông Bình có phiếu yêu cầu UBND tỉnh Khánh Hòa cung cấp thông tin, trong đó có Giấy chứng nhận đầu tư sân golf do tỉnh cấp cho Công ty Hoàn Cầu.
Ông Nguyễn Văn Bình nói về vụ kiện UBND tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: Đại Hưng
Do không được giải quyết, ngày 13/5/2020, ông Bình khiếu nại đến Chủ tịch UBND tỉnh về hành vi không cung cấp thông tin, không trả lời đơn. Hơn một tháng sau, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã ký văn bản số 5898/UBND trả lời, từ chối cung cấp các thông tin cho ông Bình với lý do "việc cung cấp Giấy chứng nhận đầu tư sân golf của Công ty Hoàn Cầu xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp".
Không đồng ý, ông Bình khởi kiện, đề nghị tòa tuyên hủy văn bản trên của Chủ tịch UBND tỉnh, buộc UBND tỉnh phải cung cấp thông tin cho công dân theo đúng quy định pháp luật.
Hồi tháng 5/2021, TAND tỉnh Khánh Hòa từng đưa vụ án ra xét xử. Tại tòa, người bảo vệ quyền lợi cho Chủ tịch UBND tỉnh nêu quan điểm, Giấy chứng nhận đầu tư sân golf của Công ty Hoàn Cầu là thông tin liên quan đến bí mật kinh doanh của doanh nghiệp. Khi chưa được sự chấp thuận của công ty này, việc cung cấp thông tin sẽ xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp. Từ đó, phía bị đơn đề nghị HĐXX bác yêu cầu khởi kiện của ông Bình.
Luật sư của ông Bình cho rằng, văn bản của Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa từ chối cung cấp thông tin là vi phạm pháp luật cả về hình thức và nội dung.
Theo luật sư, Văn phòng UBND cấp tỉnh có trách nhiệm cung cấp thông tin do UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh tạo ra và thông tin do mình tạo ra. Theo quy định, thẩm quyền cung cấp hay từ chối cung cấp thông tin thuộc Văn phòng UBND tỉnh. Theo Điều 6 Luật Tiếp cận thông tin, Giấy chứng nhận đầu tư sân golf, không phải tài liệu thông tin thuộc bí mật Nhà nước hoặc nếu tiếp cận sẽ gây nguy hại đến lợi ích của Nhà nước, quốc phòng, an ninh quốc gia...
Với các căn cứ này, luật sư bảo vệ ông Bình đề nghị HĐXX tạm ngưng phiên tòa để triệu tập đại diện UBND tỉnh Khánh Hòa tham gia tố tụng.
Chấp nhận đề nghị của luật sư, HĐXX tạm ngưng phiên tòa để thu thập, bổ sung tài liệu, chứng cứ và bổ sung UBND tỉnh Khánh Hòa vào tham gia tố tụng.
Quá trình giải quyết vụ kiện, tháng 12/2021, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã ra quyết định thu hồi văn bản bị kiện với lý do "chưa phù hợp về hình thức văn bản", đồng thời yêu cầu Văn phòng UBND tỉnh giải quyết việc cung cấp thông tin cho ông Bình theo quy định.
Tuy nhiên, đến ngày 14/1, Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa ra Thông báo số 36, từ chối giải quyết cung cấp thông tin cho ông Bình với lý do thông tin ông yêu cầu cung cấp được tạo ra trước ngày Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 và Nghị định 13 ngày 23/1/2018 của Chính phủ (quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Tiếp cận thông tin) có hiệu lực.
Không đồng ý với nội dung trả lời này, ông Bình sau đó bổ sung yêu cầu khởi kiện đối với Văn phòng UBND tỉnh, đề nghị tòa tuyên hủy Thông báo số 36, buộc cơ quan này thực hiện việc cung cấp thông tin là Giấy chứng nhận đầu tư cấp cho sân golf 18 lỗ của Công ty Hoàn Cầu.
Hồi tháng 3, TAND tỉnh Khánh Hòa mở lại phiên xử. Tại phần mở đầu phiên tòa, luật sư của ông Bình và đại diện VKS đề nghị HĐXX tạm ngừng phiên tòa để bổ sung tư cách tham gia tố tụng của Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa, để giải quyết vụ án toàn diện khách quan. Quan điểm này đã được HĐXX chấp nhận.
Trong buổi làm việc với TAND tỉnh Khánh Hòa mới đây, ông Bình giữ nguyên yêu cầu khởi kiện, đề nghị tòa tuyên hủy cả văn bản từ chối cung cấp thông tin của Chủ tịch và Văn phòng UBND tỉnh.
Cùng với việc khởi kiện, ông Bình gửi nhiều đơn kêu cứu đến các cơ quan Trung ương. Năm hôm trước, Ủy ban Pháp luật Quốc Hội đề nghị UBND tỉnh Khánh Hòa báo cáo về quá trình giải quyết yêu cầu của người dân và các căn cứ pháp lý từ chối cung cấp thông tin để cơ quan này có cơ sở xem xét, trả lời đơn thư cho ông Nguyễn Văn Bình.
Hiện, TAND tỉnh Khánh Hòa chưa ấn định ngày mở lại phiên xử.
Hải Duyên