Lễ quốc tang có sự tham gia của khoảng 4.300 người, trong đó có 700 quan chức nước ngoài đến từ 218 quốc gia, vùng lãnh thổ và các tổ chức quốc tế. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tham dự buổi lễ, bên cạnh Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris, Thủ tướng Australia Anthony Albanese, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo.
Chân dung cựu thủ tướng Abe và lễ đài đặt hũ tro cốt của ông trong lễ quốc tang tại Nippon Budokan hôm nay. Ảnh: Reuters.
Sự kiện bắt đầu khi ôtô đưa phu nhân Akie Abe cùng tro cốt của ông Abe đến nhà thi đấu Nippon Budokan, trong lúc đơn vị pháo binh Nhật Bản khai hỏa 19 phát đại bác. Bà Akie tiến vào đại sảnh, trao hũ đựng tro cốt của ông Abe cho Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida. Ông Kishida sau đó chuyển hũ cho các sĩ quan để đặt lên bệ chính giữa lễ đài.
Toàn bộ quan khách dành phút mặc niệm cho ông Abe, trước khi Chánh văn phòng Nội các Hirokazu Matsuno tuyên bố "lễ tang bắt đầu" và đội quân nhạc cử quốc thiều Nhật Bản.
Những hình ảnh về cuộc đời và sự nghiệp của cựu thủ tướng Abe được trình chiếu trên màn hình lớn, trong đó có hàng loạt chuyến công du nước ngoài và sự kiện nổi bật gắn liền với giai đoạn ông làm thủ tướng Nhật Bản. Nhạc nền trong video được lấy từ đoạn phim ghi lại cảnh ông Abe chơi đàn piano.
Lễ quốc tang của cựu thủ tướng Shinzo Abe tại Tokyo ngày 27/9. Video: ANN.
Thủ tướng Fumio Kishida là người đầu tiên đọc diễn văn tưởng niệm. Ông đứng hướng về bệ đặt tro cốt, quay lưng về phía quan khách đến dự quốc tang.
Trong bài phát biểu gần 12 phút, Thủ tướng Kishida nói về sự nghiệp chính trị của cựu thủ tướng Abe, cũng như hàng loạt chính sách và thành tựu quan trọng của ông, trong đó có tăng cường hình ảnh của Nhật trên trường quốc tế và củng cố nền kinh tế. "Ông Abe, đáng lẽ cuộc đời của ông phải kéo dài hơn nữa. Chúng tôi vẫn cần ông, Thủ tướng Kishida nói.
"Ông Abe đã làm việc không ngừng, luôn hướng về đất nước trong 20 năm qua, đặc biệt là trong xây dựng các mối quan hệ song phương. Dũng cảm là làm những điều đúng đắn, ông là con người như vậy. Xin tiễn biệt, cảm ơn ông, chúc ông an giấc vĩnh hằng", Thủ tướng Kishida nói và cúi chào, trước khi đặt phong bì trắng chứa bài phát biểu và lời cầu nguyện lên bệ phía dưới hũ đặt tro cốt cựu thủ tướng Abe.
Chủ tịch Hạ viện Hiroyuki Hosoda, Chủ tịch Thượng viện Hidehisa Otsuji, Chánh án Tòa án Tối cao Saburo Tokura và cựu thủ tướng Yoshihide Suga cũng lần lượt phát biểu sau diễn văn của Thủ tướng Kishida.
Cựu thủ tướng Yoshihide Suga cho biết ông đã vội vã đến bên người tiền nhiệm Abe ngay sau vụ ám sát. "Tại sao mạng sống của ông lại bị cướp đi theo cách bi thảm như vậy, khi ông là người không thể thay thế đối với chúng tôi", cựu thủ tướng Suga cho biết trong diễn văn.
Ông Suga nhiều lần nghẹn ngào trong lúc phát biểu, đồng thời ca ngợi những thành tựu suốt sự nghiệp của người tiền nhiệm, trong đó có chiến dịch kêu gọi trao trả những người Nhật bị bắt cóc. Ông cũng đề cập sự dẫn dắt của cựu thủ tướng Abe trong hàng loạt thỏa thuận đối ngoại như Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP). "Xin cảm ơn vì những gì ngài đã làm. Mong ngài yên nghỉ", ông nói.
Phu nhân Akie Abe nhiều lần rơi nước mắt trong các bài phát biểu của quan chức Nhật Bản.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đặt hoa tưởng niệm cựu thủ tướng Abe. Ảnh: Reuters.
Thái tử Akishino và Thái tử phi Kiko thay mặt Hoàng gia Nhật Bản đặt hoa tưởng niệm ông Abe. Hàng loạt quan chức và cựu quan chức nội các, cũng như thành viên hoàng gia và lãnh đạo nước ngoài lần lượt lên đặt hoa và chào tiễn biệt cựu thủ tướng Nhật Bản.
Buổi lễ kết thúc sau hơn 4 tiếng, khi hũ đựng tro cốt của ông Abe được các sĩ quan đưa xuống, bàn giao cho Thủ tướng Kishida và trao cho phu nhân Akie. Bà Akie sau đó đưa tro cốt ra ôtô với sự hộ tống của Thủ tướng Kishida và các thành viên gia đình. Những quân nhân tham gia buổi lễ đứng thành hai hàng dọc, cúi đầu tiễn biệt khi hũ đựng tro cốt đi qua.
Đội tiêu binh đứng bên ngoài Nippon Budokan bắn nhiều loạt súng để tiễn biệt khi xe chở tro cốt ông Abe rời đi.
Ông Abe, 67 tuổi, thủ tướng tại nhiệm lâu nhất lịch sử Nhật Bản, bị ám sát hôm 8/7 khi đang phát biểu tại thành phố Nara, miền tây Nhật Bản. Nghi phạm Tetsuya Yamagami, 41 tuổi, đã tiếp cận ông từ phía sau và bắn từ khoảng cách 5 mét. Ông Abe tử vong tại bệnh viện do vết thương quá nặng và mất nhiều máu.
Tang lễ cựu thủ tướng Abe là sự kiện lớn đầu tiên diễn ra sau khi Nhật Bản áp dụng các quy tắc an ninh mới sau vụ ám sát ông. Hàng chục nghìn cảnh sát Nhật Bản được triển khai tại thủ đô Tokyo, trong đó có 2.500 người được huy động từ các khu vực khác, để tăng cường an ninh.
Xem diễn biến chính