Chiều 3/1, tại họp báo về dự kiến chương trình kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho biết tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét nội dung về công tác nhân sự gồm: Cho thôi làm đại biểu Quốc hội, phê chuẩn miễn nhiệm và phê chuẩn bổ nhiệm nhân sự Chính phủ theo đề nghị của Thủ tướng.
Nội dung nhân sự sẽ bắt đầu từ cuối giờ sáng 5/1 và kết thúc vào chiều cùng ngày. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đang tập hợp ý kiến cơ quan có liên quan để cuối giờ chiều 4/1 họp phiên toàn thể, chốt nội dung trình Quốc hội để quyết định tại phiên trù bị.
Theo Trưởng ban Công tác đại biểu, việc lựa chọn nhân sự để bố trí, hoặc kịp thời thay thế các vị trí "phải dần làm quen, coi đó là việc bình thường". "Phát hiện nhân tài, bố trí sử dụng cán bộ để gánh vác công việc chung của đất nước, của từng cơ quan hoặc thay thế kịp thời nhân sự không đảm bảo cũng là việc thường xuyên của Đảng", bà Thanh nói.
Nghị quyết 28 của Trung ương về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng nêu rõ, công tác cán bộ kiên trì chủ trương "có lên có xuống, có vào có ra". Các cơ quan chức năng phát hiện bố trí cán bộ có đức có tài, dám nghĩ dám làm, bảo vệ, khuyến khích cán bộ năng động sáng tạo, nhưng sẵn sàng xem xét, kỷ luật, thay thế cán bộ không đảm bảo.
Kết luận 20 của Bộ Chính trị về chủ trương bố trí công tác đối với cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý sau khi bị kỷ luật cũng khuyến khích cán bộ không còn đảm bảo điều kiện thực hiện nhiệm vụ (như vấn đề sức khỏe hoặc lý do khác) thì khuyến khích làm đơn xin thôi giữ các trọng trách, nhiệm vụ, trong đó có nhiệm vụ của đại biểu.
Kỳ họp bất thường lần thứ 2 họp phiên trù bị vào chiều 4/1 và khai mạc sáng 5/1. Quốc hội sẽ họp tập trung trong 4 ngày, dự kiến bế mạc vào ngày 9/1 và làm việc một ngày thứ bảy.
Bốn ngày trước, Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp bất thường, thống nhất để Phó thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh thôi giữ chức vụ Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương Đảng khóa XIII; thống nhất để Phó thủ tướng Vũ Đức Đam thôi vị trí Ủy viên Trung ương. Thông cáo ngắn gọn phát đi ngay sau cuộc họp không nêu lý do cụ thể cho các quyết định này.
Ban Chấp hành Trung ương cũng đã cho ý kiến về hai nhân sự để Bộ Chính trị quyết định giới thiệu Quốc hội khóa XV phê chuẩn chức danh phó thủ tướng nhiệm kỳ 2021-2026.
Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 có bốn Phó thủ tướng gồm các ông: Phạm Bình Minh, Lê Minh Khái, Vũ Đức Đam, Lê Văn Thành. Với quyết định nêu trên, Chính phủ chỉ còn hai Phó thủ tướng hiện là Ủy viên Trung ương Đảng.
Phó thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh 63 tuổi, quê Nam Định, là Ủy viên Trung ương Đảng khóa X, XI, XII, XIII; Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII, XIII; đại biểu Quốc hội khóa XIII, XIV, XV. Sự nghiệp của ông Minh gắn với ngành ngoại giao với 41 năm công tác. Năm 1981, sau khi tốt nghiệp Đại học Ngoại giao Hà Nội, ông làm cán bộ tại Bộ Ngoại giao, sau đó là Tùy viên Đại sứ quán Việt Nam tại Anh.
Học xong thạc sĩ Luật và Ngoại giao tại Đại học Fletcher (Mỹ), ông làm Vụ phó Các tổ chức quốc tế. Sau bốn năm công tác ở cơ quan đại diện Việt Nam tại Liên Hợp Quốc và Mỹ, ông về nước làm Quyền vụ trưởng, rồi Vụ trưởng Các tổ chức quốc tế, trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao.
Tháng 8/2007, ông làm Thứ trưởng Ngoại giao và bốn năm sau làm Bộ trưởng ở tuổi 52. Ông Phạm Bình Minh có 9 năm làm Phó thủ tướng, từ tháng 11/2013 đến nay, trong đó 8 năm kiêm Bộ trưởng Ngoại giao và làm Phó thủ tướng thường trực từ tháng 9/2021.
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam 59 tuổi, quê Hải Dương là phó tiến sĩ kinh tế thế giới và quan hệ kinh tế quốc tế, Ủy viên Trung ương Đảng khóa X (dự khuyết), XI, XII, XIII. Từ tháng 10/1994, ông trải qua 10 năm công tác tại Văn phòng Chính phủ với vai trò Vụ phó Quan hệ quốc tế, quyền Vụ trưởng ASEAN, rồi thư ký, trợ lý cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt.
Tháng 3/2003, ông làm Phó chủ tịch tỉnh Bắc Ninh. Tháng 8/2005, ông giữ chức Thứ trưởng Bộ Bưu chính - Viễn thông. Từ tháng 11/2007, ông trải qua 4 năm công tác tại Quảng Ninh, giữ nhiều chức vụ như Phó bí thư, Chủ tịch tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy. Tháng 8/2011, ông Đam về Trung ương làm Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - trở thành thành viên Chính phủ trẻ nhất khi được bổ nhiệm.
Ông làm Phó thủ tướng từ tháng 11/2013 và giữ cương vị này qua ba nhiệm kỳ liên tục. Ông cũng là Phó thủ tướng trẻ nhất trong Chính phủ Việt Nam các khóa XIII, XIV.