Kho hàng tồn 22 tấn cá khô của hộ bà Hồ Thị Vĩnh. Ảnh: Hoàng Táo
Hơn hai tháng nay, việc xuất khẩu cá nục hấp sấy khô sang Trung Quốc của người dân huyện Gio Linh (Quảng Trị) gặp trở ngại. Phía Trung Quốc yêu cầu chủ hàng có giấy chứng nhận nguồn gốc cá và an toàn thực phẩm, nhưng từ xưa đến nay mặt hàng này được thu mua trực tiếp từ ngư dân và sản xuất thủ công nên các yêu cầu đó không thể đáp ứng. Hậu quả là thị trấn Cửa Việt và xã Gio Việt (huyện Gio Linh) hiện tồn kho 1.000 tấn cá nục sấy khô.
Ông Nguyễn Duy Liệu, một chủ lò hấp sấy cá cho biết, kho hàng của ông đang tồn 100 tấn. "Mỗi tháng tôi phải trả 100 triệu tiền điện để cấp đông số hàng này", ông Liệu trăn trở. Số cá được ông thu mua từ nhiều lò hấp sấy cá thủ công nên không thể đáp ứng giấy tờ theo yêu cầu của bạn hàng Trung Quốc. Ngoài việc tốn chi phí bảo quản, việc để lâu trong kho còn khiến chất lượng cá giảm.
Cùng cảnh ngộ, bà Nguyễn Thị Non ở xã Gio Việt ngoài 20 tấn cá tồn kho tại nhà còn gửi 20 tấn khác ở Thanh Hóa, mỗi tháng chi phí hết 60 triệu đồng tiền ký gửi. "Lúc cao điểm, tôi phải tắt kho lạnh đỡ chi phí, đến khuya mới dám bật lại", bà Non nói và thông tin số cá khô nếu không xuất bán có thể khiến chất lượng sụt giảm, phải bán cá xay thì giá trị thu về bị giảm một nửa.
Bãi phơi cá vắng vẻ vì nhiều lò cá không xuất được hàng. Ảnh: Hoàng Táo
Không chỉ các chủ lò hấp sấy cá, nhiều lao động địa phương cũng bị giảm đến nửa thu nhập do lò hấp ngừng hoạt động, việc làm cầm chừng. Trong khi đó, dù không xuất được hàng nhiều chủ lò hấp vẫn phải nhập cá để tạo việc làm cho lao động, giữ chân những người này. "Tôi không có thu nhập nhưng vẫn phải cho họ mượn tiền trang trải cuộc sống", bà Hồ Thị Vĩnh, một chủ lò tồn 22 tấn cá nục khô trong ba tháng qua, cho biết.
Ông Nguyễn Thanh Thương, Chủ tịch xã Gio Việt nói, việc không xuất được cá khô khiến giá cá nục tươi giảm còn nửa giá, từ 15.000 đồng xuống còn 7.000-8.000 đồng mỗi kg. "Thu nhập sụt giảm khiến việc ra khơi của ngư dân có thể bị đình trệ", ông Thương nói và cho biết xã đang kiến nghị tỉnh Quảng Trị xây dựng thương hiệu sản phẩm để có thể xuất ra thị trường khác bởi cá khô không phù hợp tiêu thụ trong nước.
Hàng năm, huyện Gio Linh xuất bán khoảng 6.000 tấn cá khô sang thị trường Trung Quốc.