Buổi sáng sớm, tiết trời còn mát mẻ, sau một giấc ngủ êm đềm, con người tĩnh tâm thoải mái, bạn có bao giờ nghĩ rằng thưởng thức một bát xôi là cách thư giãn tốt? Nhiều người Hà Nội có thói quen như thế, giản dị, mộc mạc biết bao nhiêu. Phải nói rằng, xôi Hà Nội có phong vị riêng, không trùng với xôi ở bất cứ nơi nào khác.
Chị Mây (bên trái) đang chia sẻ cách đồ xôi với một vị khách ở nước ngoài về Việt Nam.
Nhiều người sành ăn ở Hà Nội biết tới món xôi xéo, xôi ngô của chị Hương Mây ở đầu phố Lý Thường Kiệt giao với Hàng Bài. Chị là dâu làng Tương Mai, quận Hoàng Mai. Xôi do chính tay bà nội và mẹ chồng của chị nấu. Năm nay, bà nội đã hơn 80 tuổi nhưng vẫn dậy sớm đồ xôi mỗi sáng. Hàng vỉa hè quy mô nhỏ nhưng cả nhà 5-7 người phụ vào làm mới ra được mẻ xôi ngon.
Nếp cái hoa vàng còn gọi là nếp ả hay nếp hoa vàng là giống lúa nổi tiếng tại các tỉnh đồng bằng và trung du Bắc Bộ. Hạt gạo tròn, thơm nên thường dùng đồ xôi, làm cốm, bánh, tương hoặc ủ rượu. Cái tên "nếp cái hoa vàng" bắt nguồn từ hình ảnh lúa trổ đòng, phấn hoa có màu vàng chứ không trắng như các loại lúa khác.
Gia đình chị Mây ngâm, đãi gạo từ hôm trước, sáng mới đem ra đồ xôi. Chủ hàng phải canh để lửa không quá to, nồi hấp hơi nhanh sẽ khiến xôi sẽ bị nát. Khi chín được 80%, xôi được lấy ra trộn đều với mỡ gà rồi cho vào hấp tiếp đến khi chín. Như vậy, hạt xôi không bị nát dính mà vẫn bóng mềm. Khách khi ăn sẽ cảm nhận được sự dẻo thơm của hạt xôi.
Nhiều năm làm nghề giúp chị Mây và các con gói xôi cho khách rất nhanh.
Đậu xanh mềm mịn, khi thái lát không bị vỡ do được làm đúng quy trình và lựa chọn hạt đậu rất cầu kỳ. Chủ hàng chọn loại đậu tiêu nhỏ xíu nhưng ăn bùi.
Hành phi là loại hành ta, thái nhỏ, khi ăn có vị giòn bùi, để lâu cũng không bị ỉu. Thông thường, bà của chị Mây sẽ thái hành rồi phơi cho hơi héo mới đem chiên. Mỡ phi hành phải là loại mỡ gáy, được luộc qua rồi mới đem chiên.
Gia vị cộng hưởng cho món ăn không thể không nhắc tới mỡ rưới lên xôi. Khách quen của hàng truyền tai nhau bí kíp: dùng mỡ lợn chiên hành khô nguyên vỏ, khi thấy hành chín được 60% thì tắt lửa và đậy kín cho đến khi mỡ nguội. Nhờ vậy, mỡ thơm mà luôn phảng phất mùi hành như gọi mời khách ghé quán.
Quán luôn đông khách trong hơn ba tiếng bán hàng.
Mở từ 6h tới 9h30 sáng, quán luôn đông người tới ăn tại chỗ hoặc mua đem về. Nhiều người ghé qua chỉ để mua hành phi để nhà ăn dần. Quán có hai người phân công làm nên khách không phải đợi lâu. Một người đong xôi, nhanh tay gạt đậu xanh vào; người còn lại rưới mỡ, hành khô, đóng gói.
Tuy nhiên, với nhiều thực khách, gói xôi 10.000 đồng hơi nhỏ nên ăn chưa đủ no. "Tôi thấy xôi nhà chị Mây dẻo hơn hẳn nhiều hàng, phục vụ nhanh chóng. Chắc tôi là người ăn nhiều nên hết vèo gói xôi mà vẫn thấy chưa no. Chắc lần sau, tôi sẽ mua thêm gói nữa", chị Thanh Ngọc, làm việc gần đó, chia sẻ.
Viet Nguyen