Một người đàn ông thành đạt người Angola gốc Việt có dịp về thăm lại quê nhà, thèm bát miến lươn. Trước đây, anh cũng sống nơi phố cổ và thường ăn món này ở hàng bà Đường ở Hàng Đồng. Về Việt Nam ít bữa, anh thấy thành phố thay đổi quá nhiều. Bởi vậy, anh nhờ tôi, ông em chơi từ thuở nhỏ, giới thiệu: "Ở Hà Nội quán miến lươn nào ngon?". Ông em cũng thuộc dạng lê la, không cần suy nghĩ, trả lời luôn: "Miến lươn chị Nhung, số 9 Nguyễn Chế Nghĩa, là ngon nhất".
Quán của chị Nhung chỉ bày một tủ đựng đồ ăn ở đầu ngõ.
Có những quán ăn Hà Nội không tên, nằm trong hẻm nhưng rất nổi tiếng. Quán của chị Nhung cũng vậy. Chị vốn là dân gốc Hà Nội, sinh ra và lớn lên ở con phố nhỏ Nguyễn Chế Nghĩa, nối giữa Trần Hưng Đạo và Hàm Long. Quán miến lươn của chị Nhung không phải gia truyền mà mới mở được hơn chục năm nay. Trước đây, chị bán xôi ruốc pate rất ngon. Cũng như bao phụ nữ Việt khác, chị làm đủ nghề để lo cho gia đình. Có thời gian, chị còn trông cả xe máy, xe đạp.
Quầy xôi của chị đông khách nhưng vào mùa hè nóng, chị không bán được nhiều. Sau một thời gian, chị quyết định nghỉ bán xôi để quay sang làm miến lươn. Từ năm 2007, chị tìm hiểu cách làm món ăn này. Quan niệm của chị rất rõ ràng, mình ăn được khách cũng ăn được.
Lươn chiên và nước dùng là "linh hồn" để tạo nên món miến lươn. Nước ninh xương ống cho vị ngọt nhất định, kết hợp với xương lươn giã và sá sùng. Sá sùng rất hợp với nước dùng miến lươn bởi vị ngọt sâu, chẳng cần bày đặt thêm mì chính.
Quán mở từ 7h tới 12h, vào cuối tuần phải xếp hàng chờ.
Chị Nhung chia sẻ, ban đầu, chị mất 3 tháng để thử nước dùng, cứ ninh xương rồi lại đổ đi, lươn chiên cũng vậy làm đi làm lại, rút kinh nghiệm dần. Ban đầu, khách đến ủng hộ đông, tuần tiếp theo cứ vắng dần. Chủ hàng lại tiếp tục gia giảm cho thật chuẩn, làm như cái tâm của người phụ nữ nấu cho gia đình ăn vậy. Cuối cùng, chị đã chạm được tâm hồn của nhiều thực khách, kể cả người khó tính nhất.
Chúng tôi đi ăn ngay hôm sau, đúng vào hôm thứ 7, khách đông nghịt. Mặt tiền quán nằm ở đầu lối vào, chỉ có tủ kính bày lươn và chỗ ngồi cho hai người. Đa số khách ngồi trong nhà hoặc trong ngõ. Chị Nhung tay nhanh thoăn thoắt lấy lươn, chần miến, chẳng để ý ngó khách. Chỉ có chị giúp việc nhanh nhẹn: "Anh đi mấy người, chờ lâu lắm đấy. Anh ra ngoài xếp hàng dùm em".
Người anh đi cùng tôi chờ lâu sốt ruột mới hỏi: "Liệu có đáng để đợi không?". Tôi tự tin: "Lỡ rồi, anh kiên nhẫn xem có đáng không?". Chúng tôi mất khoảng 20 phút thì có chỗ. Tôi mạnh dạn gọi hai bát đầy đủ kèm trứng lươn. Bát miến bưng ra nóng hổi, miến dong vàng ươm, lươn màu hổ phách. Nhìn trên mặt bát, hành răm thái nhỏ li ti kèm vài cánh hành phi vàng óng ả. Anh tôi với chiếc thìa, húp vội ít nước, mặt sáng ngời thốt lên: "Thật đáng để chờ đợi".
Bát miến lươn đầy đặn có thêm chút hành khô, ớt chưng ăn kèm. Giá mỗi bát từ 30.000 tới 40.000 đồng.
Ai cũng vậy, nếu đến quán từ 7h tới 9h, đều phải trải qua chữ "nhẫn", nhẩn nha đi quanh quầy hàng hoặc đứng ngắm biệt thự cổ từ thời Pháp phía đối diện, đến khi có chỗ thì ngồi gọi món. Vào những ngày rét, khách ngồi hay đứng phải xoa tay cho đỡ lạnh. Nếu ai trót nghiện nước chè hàng sáng, lỡ uống vài ngụm thì lại làm khổ cái dạ dày phải gồng mình lên vì đói cồn cào.
Mắt chúng tôi cứ nhìn chăm chăm vào nồi nước dùng đang bốc khói nghi ngút và tủ lươn giòn ngay bên cạnh. Người bán hàng chần miến qua nồi nước dùng xương mới cho sợi miến ngon và ngậy, thấm gia vị hơn.
Miến nằm cuộn tròn trong lòng bát, có thêm lươn rồi hành răm ở trên. Khi gặp nước dùng, những miếng lươn tràn ra gần miệng bát. Trước khi thưởng thức sợi miến đầu tiên, tôi thổi phù phù trong sự kìm nén cơn đói đã lên đến đỉnh điểm.
Sau khi húp nước dùng sánh ngậy, cả tôi và người anh đều không nén được hơi thở phào tận hưởng. Nước không trong và thoáng lợn cợn, thoảng qua vị béo ngậy của xương lươn, mùi thơm không có vị mì chính. Bát miến được thêm ít ớt chưng và vài chiếc quẩy từ nhà làm quẩy ngon nhất phố cổ nữa thì còn gì thú vị bằng.
Mồ hôi lăn thành giọt trên trán, người anh của tôi vẫn dùng thìa hớt đến miếng nước cuối cùng. Lúc ấy, tôi mới thấu hiểu, những người xa xứ tìm lại được ký ức vị giác thì họ hạnh phúc đến nhường nào.
Viet Nguyen