"Khi nghe tin chính phủ cho phép sinh ba con, đồng nghiệp của tôi đùa rằng trừ phi nhà nước thưởng một căn hộ và một cái bằng đại học cho mỗi đứa trẻ mà chúng tôi sinh ra, còn đâu, chính sách mới này chẳng liên quan gì tới chúng tôi", Jia Shicong, 31 tuổi, nhà quản lý giáo dục, cho biết trong cuộc phỏng vấn ngày 31/5.
Cô và chồng Hu Xuancheng, một kỹ sư 31 tuổi, có một cô con gái 19 tháng tuổi, sống tại Tây An, miền trung Trung Quốc.
Xinhua trước đó dẫn thông báo tại cuộc họp của Bộ Chính trị do Chủ tịch Tập Cận Bình chủ trì, cho biết "để chủ động ứng phó tình trạng già hóa dân số, một cặp vợ chồng có thể có ba con".
Jia Shicong cùng chồng và con gái. Ảnh: Jia Shicong
"Các chính sách về sinh đẻ sẽ được cải thiện hơn nữa. Chính sách cho phép một cặp vợ chồng có ba con sẽ được ban hành cùng các biện pháp hỗ trợ. Điều này sẽ cải thiện cơ cấu dân số của Trung Quốc", thông báo nêu thêm.
Theo Jia, các đôi vợ chồng Trung Quốc ngày nay, đặc biệt là phụ nữ, ít muốn sinh con hơn do áp lực xã hội quá lớn. Sau khi sinh, phụ nữ không thể sớm quay lại làm việc vì phải chăm sóc con cái. Càng sinh nhiều con, họ càng phải hy sinh nhiều sự nghiệp.
"Khi trở thành bố mẹ, chúng ta phải suy nghĩ và lo lắng nhiều hơn cho việc học hành của con cái trong tương lai. Bố mẹ luôn muốn mọi thứ tốt nhất cho con, nhưng sự cạnh tranh ở Trung Quốc ngày nay quá khốc liệt", cô nói. "Thế hệ người Trung Quốc bây giờ khác thế hệ cha ông. Thế hệ của bố mẹ tôi sống vì con, nhưng thế hệ của chúng tôi sống vì bản thân".
Đối với Wang Zhenyu, nghiên cứu viên 33 tuổi sống tại Chu Hải, tỉnh Quảng Đông, việc nới lỏng chính sách sinh đẻ của chính phủ Trung Quốc sẽ không phát huy hiệu quả.
"Ở Trung Quốc bây giờ có rất ít người định sinh nhiều hơn hai con. Ngay cả với những người dự định sinh nhiều con như thế, việc nuôi dạy chúng quá tốn kém với một đôi vợ chồng trẻ", Wang nói.
Wang kết hôn với Miao Dong, 26 tuổi, làm nghề sáng tác tự do. Hai người chưa sinh con.
Wang Zhenyu (phải) và vợ. Ảnh: Wang Zhenyu
Anh cho rằng tuyên bố của lãnh đạo cấp cao nhất là tín hiệu cho thấy chính quyền trung ương đang lo lắng về xu hướng nhân khẩu học hiện nay, một thách thức lớn với Trung Quốc.
"Tôi sinh ra ở nông thôn năm 1987. Dù Trung Quốc khi đó duy trì chính sách một con, nhà tôi vẫn có hai anh em. Gia đình tôi đã nộp phạt để sinh con. Còn vợ tôi sinh ra ở thành phố, là con một", Wang nói.
"Tôi thích trẻ con, nhưng cạnh tranh ở Trung Quốc bây giờ quá gay gắt. Tôi còn rất nhiều điều phải lo lắng: làm sao để gia đình nhỏ của mình sống tốt hơn, tôi cũng phải lo cho gia đình lớn nữa".
Wang cho hay vợ anh không muốn sinh con vì muốn theo đuổi sự nghiệp riêng. Hai vợ chồng cũng quan niệm rằng có quá nhiều gánh nặng khi nuôi dạy một đứa trẻ, chứ đừng nói tới nhiều hơn.
"Nếu chính phủ thực sự nghiêm túc trong khuyến khích các đôi vợ chồng sinh thêm con, họ nên cải thiện nhiều thứ, bao gồm phúc lợi, hệ thống chăm sóc trẻ, xóa bỏ phân biệt đối xử với phụ nữ nơi làm việc. Tài nguyên giáo dục là vấn đề lớn nhất. Chúng là yếu tố được các đôi vợ chồng Trung Quốc cân nhắc khi sinh con", Wang nói.
Bất chấp những nỗ lực của chính phủ nhằm khuyến khích sinh con, số ca sinh hàng năm của Trung Quốc tiếp tục giảm mạnh xuống mức thấp kỷ lục trong điều tra dân số được công bố đầu tháng này.
Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) cho biết năm ngoái 12 triệu trẻ em ra đời, giảm so với 14,65 triệu năm 2019, đánh dấu mức giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái và tiếp tục xuống mức thấp nhất trong gần 6 thập kỷ.
Tỷ lệ sinh của Trung Quốc là 1,3 con/phụ nữ, thấp hơn mức 2,1 cần thiết để đảm bảo dân số ổn định. Số con trung bình mà một phụ nữ Trung Quốc muốn có trong năm ngoái là 1,8.
Sự thay đổi nhân khẩu học ở Trung Quốc có ý nghĩa kinh tế và chính trị đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Chính phủ Trung Quốc cuối năm ngoái ước tính dân số đạt mức cao nhất vào năm 2027. Tuy nhiên, các nhà nhân khẩu học tin rằng dân số Trung Quốc có thể sẽ bắt đầu giảm trong vài năm tới.
He Yafu, một chuyên gia độc lập về nhân khẩu học của Trung Quốc, tháng trước dự đoán dân số sẽ bắt đầu giảm ngay trong năm tới, khi số lượng sinh giảm xuống dưới 10 triệu và số người chết vượt quá ngưỡng này. Các chuyên gia cho rằng đến năm 2050, Trung Quốc sẽ phải hỗ trợ hàng trăm triệu người già.
Trong khi đó, với Gloria Ai, 34 tuổi, người dẫn chương trình truyền hình ở Bắc Kinh, cô luôn mong muốn sẽ sinh thêm nhiều con.
"Tôi là con một, sinh năm 1987 dưới thời chính sách một con. Khi còn nhỏ, tôi luôn khao khát có nhiều anh chị em. Tôi thích cảm giác có nhiều trẻ con xung quanh", Gloria nói.
Gloria Ai, 34 tuổi, người dẫn chương trình truyền hình ở Bắc Kinh. Ảnh: Gloria Ai
Cô điều hành công ty truyền thông riêng trong vài năm qua, kinh tế khá giả, đủ để chăm lo một gia đình lớn. Vì vậy, "chính sách mới sẽ cho phép tôi sinh nhiều con, khuyến khích tôi làm việc chăm chỉ hơn vì con cái và gia đình".
"Ngày càng nhiều phụ nữ Trung Quốc thành công ở độ tuổi của tôi lên chức mẹ. Tôi cũng được bạn bè chia sẻ nhiều kinh nghiệm làm mẹ tốt hơn", cô nói.
Hồng Hạnh (Theo Guardian)