Bánh mì kẹp thịt là món ăn vỉa hè quen thuộc của người dân Việt Nam, từng xuất hiện nhiều lần trên các trang du lịch quốc tế và được bình chọn là một trong những thức ăn đường phố ngon nhất thế giới. David Farley, một cây bút chuyên về du lịch và ẩm thực đã đăng bài viết của mình xoay quanh ổ bánh mì kẹp thịt Việt Nam trên BBC với tựa đề "Có phải bánh mì Việt Nam là bánh kẹp ngon nhất thế giới?". VnExpress xin giới thiệu lại bài viết này:
Chiếc taxi dừng lại trên con đường tấp nập Phố Huế và người tài xế chỉ tay vào tòa nhà bốn năm tầng bên kia đường. Tôi bước ra khỏi xe, cố tránh dòng xe máy và ôtô để tìm lối sang đường.
Rồi tôi nhìn thấy tấm biển "Bánh mì Phố Huế" (118 Phố Huế), tiệm bánh mì được đặt theo tên con phố tọa lạc. Bạn bè tôi bảo tiệm bánh mì này có từ năm 1974, rất đông khách và hễ hết hàng là họ đóng cửa ngay bất kể giờ giấc. Chính vì vậy, khi đến nơi vào lúc 19h tối thứ bảy mà tiệm vẫn còn bán, tôi cảm thấy khá vui mừng.
Bánh mì Việt Nam được nhiều người trên thế giới biết đến. Ảnh: BBC
Bánh mì Phố Huế được kết hợp đa dạng giữa thịt lợn, patê và rau (gồm cà rốt, ngò, dưa leo...) tất cả được bỏ vào ổ bánh vỏ giòn ruột mềm. Sự khác biệt vùng miền Việt Nam cũng khiến cho bánh mì ở mỗi nơi có đôi chút khác biệt. Thỉnh thoảng phần ruột sẽ có thêm thịt muối, xúc xích hay các loại rau khác.
Bánh mì được cho là sản phẩm của sự giao thoa văn hóa và ẩm thực, chứa đựng trong đó nét tinh tế của phương Đông lẫn phương Tây. Món ăn này bắt đầu xuất hiện từ thời Pháp thuộc. Khi đó, người Pháp ở Việt Nam chỉ đơn giản cho patê và bơ vào trong bánh mì. Sau đó vào năm 1954, người Việt Nam buộc Pháp phải rút khỏi đất nước, họ đã đưa biến thể riêng của món bánh mì kẹp, thêm vào thịt lợn, rau thơm và dưa leo, tạo nên ổ bánh mì đậm chất Việt Nam.
Thế giới không biết gì về sự tồn tại của loại bánh mì kẹp thịt này, cho đến khi chiến tranh Việt Nam kết thúc năm 1975. Nhiều người ở miền nam Việt Nam di cư sang Mỹ, châu Âu và Australia, mang theo mình công thức của loại bánh mì độc nhất vô nhị. Điều này lý giải khi bạn ăn bánh mì ở nước ngoài, bánh thường to hơn, nhiều rau củ, rau thơm và ớt do ảnh hưởng bởi phong vị miền nam.
Vài năm trước, tôi đã thử ăn một ổ bánh mì ở Sài Gòn và cảm thấy nó khá nhạt nhẽo, ít nhân: chỉ có vài lát thịt, lớp patê mỏng dính, vài cọng rau mùi và cà rốt. Đến Việt Nam lần này, tôi quyết tâm phải tìm ra lời giải cho câu hỏi: "Liệu bánh mì có phải món bánh kẹp ngon nhất thế giới?".
Ở tiệm Bánh mì Phố Huế, Geoffrey Deetz, một đầu bếp và chuyên gia ẩm thực Việt Nam đã sống ở đây 15 năm, đang chăm chú hỏi người bán bánh mì về các thành phần của nó. Trong khi đó, tôi nhận lấy ổ bánh mì thịt từ người bán, được bọc bên ngoài bằng tờ giấy trắng và cột bằng cọng dây thun.
Mở ổ bánh mì ra, tôi thấy bên trong gồm thịt heo lát mỏng, xá xíu, chà bông, patê, ngũ vị hương và bơ. Bên trên là lớp nước sốt thịt cay. Không có cọng rau thơm nào thò ra bên ngoài như bánh mì ở miền nam hay bánh mì ăn ở nơi khác.
Đầu bếp Deetz quay qua nói với tôi rằng: "Bánh mì ở Hà Nội đơn giản hơn nhiều chỗ khác ở Việt Nam. Nếu cho ai đó sống ở đây ăn một ổ đầy tràn thịt và rau, thể nào họ cũng nhè ra".
Tôi đưa ổ bánh mì lên cắn một miếng và ngay lập tức bị nó mê hoặc. Ổ bánh mì này thật sự khác biệt. Độ giòn của bánh kết hợp hoàn hảo với vị ngon của thịt và gia vị. Deetz tiếp lời: "Người Hà Nội không thích những món ăn quá phức tạp. Nhưng mọi thứ bên trong ổ bánh mì đều có vai trò của nó: ruốc giúp thấm nước sốt, patê tạo nên độ ẩm và khi bánh mì được nướng đủ giòn giúp bánh mì không bị mềm trong thời tiết nhiều độ ẩm như Việt Nam".
Người bán bánh mì ở tiệm Bánh mì Phố Huế. Ảnh: David Farley
Thật ra tôi cũng đã thử qua bánh mì ở Hội An, thành phố di sản được UNESCO công nhận. Bánh mì ở Hội An được cho rất nhiều rau tươi. Giống như ở Hà Nội, tôi hỏi bạn bè mình tiệm bánh mì nào nổi tiếng nhất Hội An và họ chỉ tôi đến Bánh mì Phương nằm trong trung tâm thành phố.
Tạt vào tiệm, tôi gọi loại bình thường gồm bánh mì, thịt lợn và patê. Dĩ nhiên họ bỏ thêm vào đó dưa leo lát dài, rau mùi tươi, cà rốt, cà chua cùng với tương ớt và hai loại sốt thịt. Ở tiệm Bánh mì Phương, những ổ bánh mì giòn rụm được nướng ở cái lò ngay trong nhà.
Tổng cộng tôi đã ăn 15 ổ bánh mì ở nhiều tiệm khác nhau trong vòng hai tuần ở Việt Nam. Đó đều là những ổ bánh mì ngon nhất trong đời tôi từng được thưởng thức. Vậy bánh mì Việt Nam có thực sự là loại bánh kẹp ngon nhất thế giới? Những loại thịt lợn và rau thơm tươi ngon được nhồi trong ổ bánh giòn tan, đối với tôi mà nói, đó là chiếc bánh kẹp kì diệu nhất.
Thảo Nghi