Mức báo động chiến đấu cao đồng nghĩa các khẩu đội tên lửa phòng không Iran sẵn sàng khai hỏa nhằm vào mục tiêu được coi là mối đe dọa tới nước này, một quan chức Mỹ cho biết, song không tiết lộ cách tình báo Mỹ thu thập tin tức về hệ thống phòng không Iran. Vệ tinh do thám, máy bay trinh sát và tàu chiến Mỹ thường xuyên hoạt động ở vùng biển quốc tế gần Iran và liên tục theo dõi hoạt động của nước này.
Các quan chức quân đội Mỹ từ chối bình luận liệu nước này có thông tin tình báo liên quan đến tình trạng báo động cao của phòng không Iran hay không.
Mỹ đánh giá mức báo động cao của phòng không Iran là động thái phản ứng trước các sự kiện gần đây, sau một loạt vụ nổ chưa rõ nguyên nhân gần các cơ sở hạt nhân và hạ tầng trọng yếu của nước này.
Iran gần như không giải thích được nguyên nhân của các sự cố, trong đó có một vụ hỏa hoạn gây thiệt hại lớn cho tổ hợp đóng vai trò quan trọng trong chương trình làm giàu uranium của nước này, làm dấy lên nghi ngờ các cơ sở bị kẻ thù phá hoại.
Tên lửa S-300 tham gia lễ duyệt binh nhân Ngày Lục quân Iran, tháng 4/2017. Ảnh: AFP.
Israel bị nghi đứng sau một số vụ nổ tại các cơ sở trên. Trong cuộc họp báo ngày 5/7, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Benny Gantz không loại trừ khả năng nước này liên quan đến các vụ nổ tại Iran.
"Không phải mọi sự cố xảy ra ở Iran đều liên quan đến chúng tôi. Những hệ thống đó đều phức tạp, đòi hỏi mức độ an toàn rất cao và tôi không chắc họ luôn biết cách bảo dưỡng chúng", Gantz nói, đề cập đến các cơ sở hạt nhân Iran.
Mỹ chưa bình luận về khả năng Israel liên quan tới các sự cố tại Iran. Một quan chức Mỹ cho biết nước này đang cố gắng tìm hiểu thêm về vụ nổ và ai là người chịu trách nhiệm.
Hỏa hoạn bùng phát tại nhà máy hạt nhân Natanz của Iran ngày 2/7, gây thiệt hại đáng kể cho cơ sở này. Nhà máy Natanz từng là mục tiêu tấn công mạng của Mỹ và Israel, chiến dịch này bị phát hiện cùng mã độc Stuxnet hồi năm 2010.
Truyền thông Iran dẫn lời một quan chức an ninh cho biết cuộc điều tra về vụ hỏa hoạn tại nhà máy Natanz cho thấy "không có bằng chứng về hoạt động phá hoại". Tuy nhiên, Iran sau đó liên tiếp hứng chịu các sự cố cháy nổ bí ẩn khác trong những tuần gần đây.
Hôm 26/6, tiếng nổ lớn vang lên gần tổ hợp quân sự Parchin. Nhà máy điện Zargan ở Ahvaz ngày 4/7 xảy ra một vụ nổ lớn, khí clo bị rò rỉ khiến hàng chục người bị ngộ độc. Các quan chức quân sự hàng đầu của Mỹ cho biết loạt sự cố trên dường như không phải là "tai nạn công nghiệp".
Vụ nổ bồn chứa gas ở Tehran hôm 26/6. Ảnh: IRIB.
Một quan chức Mỹ cho biết nước này quan ngại Iran có thể tung đòn trả đũa nếu cho rằng họ bị Mỹ hoặc Irarel tấn công. Tuy nhiên, khả năng vận hành thiếu tin cậy các tổ hợp phòng không có thể đẩy Iran vào thế "gậy ông đập lưng ông" khi đặt chúng vào tình trạng báo động cao.
Một máy bay chở khách của Ukraine đã bị phòng không Iran bắn rơi ngày 8/1 sau khi cất cánh từ thủ đô Tehran, khiến 176 người thiệt mạng. Sự cố xảy ra vài giờ sau khi Iran phóng tên lửa hành trình vào các căn cứ tại Iraq có lính Mỹ đồn trú để đáp trả vụ hạ sát thiếu tướng Qasem Soleimani. Iran sau đó cho biết sai lầm của kíp tên lửa trong trạng thái báo động cao đã gây ra thảm kịch.
Nguyễn Tiến (Theo CNN)