Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tại lễ kỷ niệm. Ảnh: Giang Huy
"Người Việt Nam có câu: Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao. Đứng riêng lẻ, mỗi nước thành viên ASEAN chỉ là các quốc gia vừa và nhỏ. Tập hợp lại, ASEAN là một Cộng đồng với hơn 600 triệu dân có tổng GDP đứng thứ 7 và lực lượng lao động dồi dào đứng thứ 3 thế giới", Phó thủ tướng nhấn mạnh trong Lễ kỷ niệm 20 năm ngày Việt Nam gia nhập ASEAN (28/7/1995) và 48 năm ngày thành lập hiệp hội (8/8/1967) tối qua tại Hà Nội.
Ông Minh khẳng định sức mạnh của ASEAN nằm ở tinh thần đoàn kết của một đại gia đình gồm 10 quốc gia anh em cùng chung vận mệnh, luôn biết duy trì sự “thống nhất trong đa dạng”.
Tham dự lễ kỷ niệm có Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh, nguyên Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm, nguyên Phó thủ tướngVũ Khoan, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm, Nguyễn Dy Niên. Đại diện 9 nước thành viên ASEAN cùng đại diện các nước đối tác của hiệp hội cũng có mặt chúc mừng dấu mốc đặc biệt này.
Theo Phó thủ tướng Minh, 48 năm trước, ít ai có thể hình dung được ASEAN sẽ gặt hái được nhiều thành công như hiện nay. ASEAN đã dần đưa Đông Nam Á từ một khu vực bị chia rẽ bởi đối đầu và nghi kỵ trở thành điểm sáng về hợp tác hữu nghị, đoàn kết và tin cậy lẫn nhau, cùng phấn đấu vì mục tiêu chung là hòa bình, hợp tác và phát triển.
"Niềm tin vào sức mạnh của đoàn kết đã giúp chúng ta vượt qua những rào cản của lịch sử và sự khác biệt, cùng nhau sống dưới mái nhà chung ASEAN và chia sẻ một vận mệnh chung", ông nói.
Trải qua không ít thăng trầm trong suốt gần nửa thế kỷ qua, ASEAN đã và đang là nhân tố quan trọng góp phần bảo đảm môi trường hòa bình và ổn định, thúc đẩy hợp tác và phát triển ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Thành công của ASEAN mách bảo các nước thành viên rằng với thiện chí và quyết tâm hợp tác, các nước không những có thể thay đổi vận mệnh của chính mình, mà còn góp phần định hình tương lai toàn khu vực.
Tuy nhiên, những thành tựu đạt được không mặc nhiên bảo đảm cho ASEAN một tương lai chỉ toàn màu hồng. Cộng đồng ASEAN 2015 sẽ là dấu mốc lịch sử, nhưng đó mới chỉ là sự khởi đầu, chứ chưa phải là đích cuối.
"Liên kết ASEAN và duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực là một tiến trình phát triển liên tục. Để duy trì động lực cho quá trình đó, đoàn kết ASEAN là nhân tố sống còn", ông Minh khẳng định.
Phó thủ tướng cho hay 20 năm qua, ASEAN luôn là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại và tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam. Việt Nam đã đóng góp vào việc xây dựng một ASEAN liên kết chặt chẽ, đoàn kết và thống nhất, tiếp tục đóng vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực đang định hình.
"Đứng dưới mái nhà chung của ASEAN, chúng tôi luôn nhận thức rõ ASEAN có đoàn kết, phát huy thế mạnh thì từng thành viên, trong đó có Việt Nam mới vững mạnh", ông nói.
Năm nay ASEAN sẽ trở thành Cộng đồng đầu tiên được hình thành ở khu vực Châu Á. Với 3 trụ cột về chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa – xã hội, Cộng đồng ASEAN sẽ hiện thực hóa giấc mơ về một cộng đồng gắn kết về chính trị, liên kết về kinh tế, có trách nhiệm về xã hội, có quan hệ rộng mở với bên ngoài, hoạt động theo luật lệ và lấy người dân làm trung tâm. Việc xây dựng Tầm nhìn sau 2015 nhằm định hướng cho sự phát triển tiếp theo, hướng tới một ASEAN liên kết sâu rộng hơn, vững mạnh hơn và có vai trò quan trọng hơn ở khu vực là vô cùng quan trọng. Điều đó đòi hỏi toàn bộ Hiệp hội và mỗi nước thành viên nỗ lực hết mình để nắm bắt cơ hội, hóa giải thách thức, chung sức đồng lòng cùng nhìn về một hướng.
Phó thủ tướng cho rằng ASEAN cũng cần phát huy vai trò chủ động hơn trong việc bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực, duy trì vai trò trung tâm trong một cấu trúc khu vực đang định hình, tiếp tục đi đầu trong việc đẩy mạnh xây dựng lòng tin, chia sẻ các chuẩn mực và nguyên tắc ứng xử chung, ngăn ngừa xung đột, giải quyết hòa bình tranh chấp, đề cao luật pháp quốc tế, củng cố và nâng cao giá trị các công cụ và cơ chế hợp tác chính trị - an ninh hiện có ở khu vực. Trong giai đoạn phát triển mới của ASEAN, ông Minh cho hay Việt Nam quyết tâm tập trung các nguồn lực để cùng các nước thành viên xây dựng Cộng đồng ASEAN ngày càng mạnh mẽ, đoàn kết, tăng cường hơn nữa quan hệ với các đối tác vì một khu vực Châu Á-Thái Bình Dương hòa bình, ổn định và thịnh vượng.
Thay mặt các nước tham dự lễ kỷ niệm, ông Mayerfas, Đại sứ Indonesia tại Việt Nam nhắc lại việc nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Ali Alatas đã coi việc Việt Nam trở thành thành viên là một "sự kiện có tính động lực cho ASEAN". Việc Việt Nam gia nhập ASEAN giúp hiệp hội mở rộng nỗ lực xây dựng hòa bình và an ninh cho tiểu vùng Đông Nam Á ở quy mô rộng lớn hơn.
"Chúng tôi đánh giá cao tình hữu nghị và hợp tác của Việt Nam trong ASEAN, xin khẳng định rằng Indonesia và các quốc gia thành viên khác sẽ luôn hợp tác chặt chẽ và sát cánh với Việt Nam trong những năm tới đây", đại sứ nói.
Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh, thứ ba từ phải sang, cùng các thế hệ lãnh đạo ngoại giao Việt Nam. Ảnh: Giang Huy
Việt Anh