"Tôi đã đảm bảo với phương Tây rằng khi thực hiện bộ quy tắc ứng xử, chúng ta sẽ không bao giờ áp dụng những gì Trung Quốc yêu cầu, đó là loại các cường quốc phương Tây khỏi Biển Đông", Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. nói tại phiên điều trần về ngân sách ở Hạ viện hôm 21/9. "Tôi sẽ không bao giờ để điều đó xảy ra. Tôi cam đoan các cường quốc phương Tây sẽ hiện diện ở Biển Đông với tư cách là một bên cân bằng".
Tuyên bố được đưa ra vài ngày sau khi Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines ra tuyên bố hối thúc các quốc gia ASEAN chống lại "sự can thiệp" bên ngoài khi soạn thảo Bộ Quy tắc ứng xử Biển Đông (COC), trong khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trước đó kêu gọi các nước Đông Nam Á không để Trung Quốc "lấn lướt".
"Chúng tôi tin vào cán cân quyền lực, rằng tự do của người dân Philippines phụ thuộc vào cán cân quyền lực ở Biển Đông", Locsin nói.
Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. tại một cuộc họp báo ở thành phố Davao năm 2018. Ảnh: Rappler.
Theo Ngoại trưởng Philippines, dù một số quốc gia tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, chỉ Manila và Bắc Kinh xung đột thực sự do Trung Quốc tiếp tục hành vi hung hăng để khẳng định yêu sách chủ quyền rộng lớn, không có cơ sở pháp lý và lịch sử, theo phán quyết của Tòa Trọng tài quốc tế năm 2016. Đây là lý do các thành viên ASEAN đang đàm phán bộ quy tắc để đảm bảo hòa bình và ổn định trên tuyến đường thủy có nhiều biến động này.
Bộ trưởng ngoại giao các nước ASEAN hôm 8/8 ra Tuyên bố chung về Tầm quan trọng của việc Duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực Đông Nam Á. Đây là lần đầu tiên các bộ trưởng ASEAN ra tuyên bố riêng về chủ đề hoà bình và an ninh khu vực nhân kỷ niệm 53 năm thành lập ASEAN.
Theo đó, Hiệp hội tái khẳng định cam kết duy trì một Đông Nam Á hoà bình, an ninh, trung lập, ổn định, đồng thời củng cố các giá trị hoà bình trên cơ sở luật pháp quốc tế; Tuyên bố cũng xác định những nguyên tắc và định hướng lớn giúp ASEAN thích ứng với những biến động, cạnh tranh nước lớn gia tăng ở khu vực và thế giới, từ đó tiếp tục củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm.
Huyền Lê (Theo Inquirer, Rappler)