Theo ông Jose Cuisia Jr., Đại sứ Philippines tại Mỹ, một quan chức hải quân cấp cao của Mỹ báo tàu khảo sát khả nghi của Trung Quốc cách đây vài tuần xuất hiện ở bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham và bày tỏ quan ngại về sự hiện diện của nó tại khu vực tranh chấp.
Quân đội Philippines kiểm tra nhưng không thấy gì, có thể vì tàu Trung Quốc sau đó đã rời bãi cạn, AP dẫn lời ông Cuisia hôm nay nói.
Trung Quốc tuyên bố đã hoàn tất bồi đắp để biến 7 đá thành đảo phi pháp ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, gây báo động khu vực, khiến các chính phủ ở châu Á và phương Tây kêu gọi Bắc Kinh ngừng hành động khiêu khích có thể dẫn đến đối đầu. Trung Quốc đã ngang nhiên lập ra cái gọi là "thành phố Tam Sa" với mưu đồ quản lý các quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa của Việt Nam.
Việc hải quân Mỹ bắt gặp tàu khảo sát ở bãi cạn cách Philippines 230 km về phía tây củng cố mối nghi ngờ rằng Bắc Kinh đang đưa bãi cạn vào tầm ngắm để biến thành đảo nhân tạo, ông Cuisia nói.
Nhà ngoại giao cho biết Philippines không thể ngăn Trung Quốc xây đảo tại bãi cạn, nơi ngư dân nước này bị các tàu hải cảnh Trung Quốc chặn tiếp cận. "Chúng tôi hy vọng Mỹ và các nước khác sẽ thuyết phục Trung Quốc không tiến hành điều đó", ông nói.
Washington không đứng về bên nào trong các tranh chấp giữa một số nước Đông Nam Á và Trung Quốc ở Biển Đông, nhưng tuyên bố việc đảm bảo tự do đi lại trên không cũng như trên biển ở đây là lợi ích quốc gia.
Trọng Giáp