Tổng thống Philippines Benigno Aquino. Ảnh: Reuters.
"Liệu điều đó có tạo ra sự sợ hãi? Có, tôi nghĩ nó sẽ tạo ra sự sợ hãi trên khắp thế giới", AFP dẫn lời Tổng thống Philippines Benigno Aquino trả lời khi được đề nghị đánh giá các bước đi của chính phủ Trung Quốc trong những năm gần đây để tăng cường tuyên bố chủ quyền với Biển Đông.
Tổng thống Aquino nói dù ông không tin Trung Quốc có ý định vướng vào xung đột quân sự liên quan đến tranh chấp lãnh thổ với Philippines và các nước châu Á khác nhưng vẫn có khả năng xảy ra trường hợp này.
"Nghi ngờ tình hình sẽ leo thang vượt qua tầm kiểm soát nên là vấn đề hàng đầu trong tâm trí tất cả lãnh đạo trên thế giới", ông Aquino nói.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với phần lớn diện tích Biển Đông, chồng lấn lên một số quốc gia khác như Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei. Tranh chấp trên Biển Đông đã kéo dài trong nhiều thập niên, biến nơi này thành một trong những điểm nóng ở châu Á. Căng thẳng trong những năm gần đây bắt đầu tăng cao do Trung Quốc có động thái tăng cường kiểm soát khu vực.
Bắc Kinh chiếm quyền kiểm soát khu vực nhiều cá gọi là bãi Scarborough/Hoàng Nham năm 2012, sau một đợt đối đầu căng thẳng giữa tàu tuần tra hàng hải Trung Quốc và Hải quân Philippines.
Hình ảnh vệ tinh còn cho thấy Trung Quốc gần đây còn có hoạt động xây dựng quy mô lớn để tăng khả năng kiểm soát các bãi cạn và đảo trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam, một trong những quần đảo lớn nhất tại Biển Đông.
Một tàu tuần duyên Trung Quốc đối đầu tàu cung ứng của Philippines gần Bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa hồi tháng 3/2014. Ảnh: AFP.
Tổng thống Aquino cảnh báo nếu Trung Quốc kiểm soát toàn bộ khu vực nước này muốn thì không có điều gì đảm bảo các tuyến hàng hải quan trọng với thương mại toàn cầu sẽ vẫn sẽ tự do.
"Ước tính khoảng 40% thương mại thế giới đi qua vùng biển này", ông nói, đồng thời nhắc đến thông báo hạn chế đánh bắt cá trên Biển Đông mà Trung Quốc ngang nhiên công bố năm ngoái. "Họ có thể bất ngờ thực thi quy định trên và những ai muốn quá cảnh phải đăng ký với chính quyền Trung Quốc".
Philippines từng nhiều lần phản đối những hành động ngày càng quyết liệt của Trung Quốc ở Biển Đông và đưa vụ việc ra Tòa Trọng tài Quốc tế. Tòa dự kiến có phán quyết vào đầu năm 2016 dù Trung Quốc từ chối tham gia.
Như Tâm