"Cả đời tôi chưa từng thấy cơn bão nào lớn như vậy. Gọi siêu bão là nói giảm đi rồi", giám mục Antonieto Cabajog ở Surigao, mũi bắc đảo Mindanao, hôm nay nói. Ít nhất 375 người đã thiệt mạng và hàng trăm người bị thương khi siêu bão Rai quét qua các khu vực miền nam và miền trung Philippines hôm 16/12.
Hơn 400.000 người đang phải trú ẩn tại các trung tâm sơ tán hoặc ở với người thân sau khi nhà cửa bị hư hại hoặc bị phá hủy.
Một trong những hòn đảo bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Bohol, nơi nổi tiếng với những bãi tắm. Thống đốc Arthur Yap cho biết ít nhất 94 người đã chết, tình trạng thiên tai được ban bố trên toàn bộ hòn đảo. Tỉnh đã cạn tiền và đề nghị chính quyền trung ương gửi tiền để mua thực phẩm, nước uống cho những gia đình đang tuyệt vọng.
"Nếu ngài Duterte không chuyển tiền để mua thức ăn, hãy điều binh lính và cảnh sát vì sẽ xảy ra cướp bóc ở đây", Yap cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn.
Người dân tập trung cạnh ngôi nhà bị phá hủy ở Carcar, tỉnh Cebu, Philippines hôm 18/12, vài ngày sau khi siêu bão Rai đổ bộ thành phố. Ảnh: AFP.
Trong khi các khu vực khác của Philippines tổ chức lễ Giáng sinh, Bohol đang "trải qua tình hình như Yolanda", ông nói thêm, sử dụng tên địa phương của cơn bão Haiyan năm 2013.
Ngoài ra, các đảo Siargao, Dinagat và Mindanao cũng chịu tàn phá diện rộng.
Hàng nghìn quân nhân, cảnh sát và lực lượng bảo vệ bờ biển đã được triển khai để cung cấp thực phẩm, nước uống và vật tư y tế cho những người sống sót, những người đang gặp khó khăn trong tìm kiếm nhu yếu phẩm cơ bản.
"Tôi đã chỉ đạo quân đội triển khai tất cả phương tiện hiện có, như tàu, thuyền, máy bay, xe tải, để đưa hàng cứu trợ đến các khu vực bị thiệt hại", Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana cho biết. Máy móc hạng nặng cũng được đưa đến để khai thông đường sá.
Hội Chữ thập đỏ đang chuyển hàng cứu trợ đến các đảo Siargao và Bohol, những địa điểm du lịch nổi tiếng đã phải vật lộn để phục hồi sau các hạn chế ngăn Covid-19.
Tổ chức đã kêu gọi 22 triệu USD để tài trợ các nỗ lực cứu trợ và phục hồi khẩn cấp ở Philippines. Anh cam kết viện trợ một triệu USD, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cũng cam kết hỗ trợ tài chính. Các tổ chức phi chính phủ khác đang kêu gọi quyên góp thêm.
Nông dân và ngư dân trên Palawan, hòn đảo cuối cùng bị Rai càn quét trước khi tiến vào Biển Đông, đã chứng kiến cuộc sống của họ bị hủy hoại, linh mục Eugene Elivera ở thủ phủ Puerto Princesa cho biết. "Nhiều người trên đảo chưa bao giờ trải qua cơn bão mạnh như vậy. Thách thức bây giờ là làm thế nào để bắt đầu lại", ông nói.
Siêu bão Rai đổ bộ Philippines vào cuối mùa bão, bởi hầu hết bão hình thành và phát triển trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 10. Các nhà khoa học từ lâu cảnh báo các cơn bão ngày càng mạnh và mạnh lên nhanh chóng hơn do nóng lên toàn cầu.
Philippines, một trong những quốc gia dễ bị tổn hại nhất trước tác động của biến đổi khí hậu, hứng chịu trung bình 20 cơn bão mỗi năm, quét sạch mùa màng, nhà cửa và cơ sở hạ tầng ở những khu vực vốn nghèo khó. Bão Haiyan là cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ Philippines, khiến hơn 7.300 người chết hoặc mất tích.
Huyền Lê (Theo AFP)