Anh muốn cô con gái tuổi teen "hồn nhiên và nông cạn" của mình trải nghiệm không khí trang nghiêm, xúc động và tự hào, với hy vọng cô bé thay đổi thái độ "thờ ơ thường trực" khi nghe ông nội kể về những ngày tháng chiến đấu gian khổ và hy sinh.
Sáng nay, Tuấn bỏ lịch chạy bộ hàng ngày, xin nghỉ làm một buổi, có mặt trước cửa Nhà hát Lớn từ 6h, lúc mới chỉ khoảng vài trăm người đứng đợi. 9h, Ban tổ chức mới bắt đầu phát vé. Càng đợi, Tuấn càng thấy mình trôi ra xa bởi đám đông chen lấn. Có những nhóm 3-4 người trẻ khỏe cùng xô đẩy, khiến anh và nhiều người khác dạt ra ngoài.
Trước giờ cơm trưa, Tuấn tường thuật tiếp sự việc bằng bức hình khoe hai tấm "Vé mời không bán". "Triệu rưỡi ông ạ", Tuấn nhắn, giải thích thêm rằng anh đành bỏ vé mình đã đăng ký, mua lại vé của người khác cho chắc ăn. Việc phát vé sẽ kéo dài trong hai ngày nữa nhưng Tuấn nói, anh còn phải đi làm. Mấy đêm nhạc trước đó, Tuấn bỏ lỡ cũng vì không thể xếp hàng nhiều giờ đồng hồ để nhận vé, dù đã đăng ký online thành công.
Tôi vừa có chuyến trở về Việt Nam, lái xe dọc từ Đà Nẵng vào Nha Trang, và không khỏi xúc động khi ngắm nhìn cờ hoa, những gương mặt rạng rỡ chia sẻ nhiều khoảnh khắc "tự hào Việt Nam" trong không khí kỷ niệm 80 năm Quốc khánh. Trong hàng nghìn người xếp hàng nhận vé sáng 20/8, cũng như tại nhiều đêm nhạc miễn phí tương tự nửa tháng qua, tôi tin có hàng trăm người thực sự muốn trở thành một phần của sự kiện, như Tuấn, bạn tôi. Nhưng cũng có không ít kẻ khác chỉ xuất hiện ở đó để phe vé, do những hạn chế trong cách thức tổ chức phân phối vé.
Trưa 20/8, tôi "dạo một vòng" trên Facebook và nhận thấy tình trạng "săn vé - bán lại" diễn ra không phải riêng với đêm nhạc sắp tới, mà đã sôi nổi từ nhiều concert trước đó. Nếu Tuấn không có một triệu rưỡi, anh sẽ lại mất cơ hội.
Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ, liệu có cách nào đảm bảo vé đến tay đúng đối tượng, để nỗ lực xây dựng những chương trình lớn và miễn phí cho người dân được đền đáp xứng đáng?
Ở nhiều quốc gia, kỷ niệm Quốc khánh là ngày hội toàn dân, với nhiều sự kiện được tổ chức miễn phí, như một phúc lợi tinh thần dành cho cộng đồng. Người dân cũng sẵn sàng cắm trại từ đêm hôm trước để giành chỗ, nhưng đó thường được thiết kế như một phần trải nghiệm cộng đồng, mang tính chất dã ngoại và gắn kết. Quan trọng hơn, những sự kiện này thường diễn ra vào ngày lễ hoặc cuối tuần, tạo điều kiện cho mọi người tham gia mà không bị gò bó bởi công việc.
Tôi tin rằng, các đơn vị tổ chức ở Việt Nam đều rất nỗ lực nhằm đáp ứng tối đa quyền tiếp cận vé của công chúng. Ở các sự kiện cộng đồng miễn phí có quy mô lớn, khó có cách phân phối nào là hoàn hảo, có thể triệt tiêu mọi bất cập.
Nếu chọn cách phát trực tiếp, theo tôi, nên tổ chức vào ngày nghỉ, ngoài khung giờ hành chính, chia nhỏ tại nhiều địa điểm. Việc dồn vé vào một địa điểm duy nhất tạo ra cảnh tượng hàng nghìn người chen lấn, thậm chí trèo rào, không chỉ gây mất mỹ quan đô thị mà còn tiềm ẩn nguy cơ về an toàn, an ninh và trật tự công cộng.
Tuy nhiên, trong thời đại số hóa, áp dụng công nghệ vào phân phối vé cho các sự kiện lớn là giải pháp khả thi và cần thiết. Nhiều sự kiện quốc tế, như Olympics hay Euro Cup, đã triển khai thành công mô hình đăng ký trực tuyến và quay xổ số để phân bổ vé. Việt Nam hoàn toàn có thể tham khảo mô hình này để đảm bảo tính công bằng và minh bạch.
Cụ thể, một hệ thống trực tuyến có thể được thiết lập, cho phép người dân đăng ký nhận vé trước. Người tham gia chỉ cần cung cấp thông tin cơ bản (họ tên, số CMND/CCCD, email hoặc số điện thoại) và xác nhận mong muốn tham dự. Sau đó, hệ thống sẽ sử dụng thuật toán ngẫu nhiên để chọn ra những người may mắn. Phương pháp này có một số ưu điểm nổi bật.
Thứ nhất, tính công bằng được thể hiện khi mọi người, bất kể ở Hà Nội hay các tỉnh thành khác, đều có cơ hội đăng ký, giúp loại bỏ rào cản về địa lý và thời gian. Thứ hai, kết quả xổ số được công bố công khai, giảm thiểu nguy cơ vé bị phân phối sai đối tượng hoặc bị bán lại trên "chợ đen". Kế đến, người dân không cần xếp hàng, chen lấn, tiết kiệm thời gian và công sức, cũng như giảm thiểu nguy cơ lộn xộn, mất an toàn.
Để đảm bảo vé đến đúng tay người thực sự muốn tham dự, hệ thống có thể yêu cầu xác minh danh tính khi vào cửa, hoàn toàn khả thi VNeID đang ngày càng được áp dụng rộng rãi. Điều này sẽ hạn chế tình trạng mua bán vé trái phép.
Dĩ nhiên, việc áp dụng công nghệ số không phải không có thách thức. Một số người, đặc biệt là người lớn tuổi, sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nền tảng trực tuyến. Để khắc phục, ban tổ chức có thể kết hợp phát vé trực tiếp cho một số lượng và đối tượng hạn chế tại nhiều điểm công cộng.
Một thách thức khác là nguy cơ quá tải hệ thống khi lượng đăng ký quá lớn. Để giải quyết, cần đầu tư hạ tầng công nghệ đủ mạnh, đồng thời giới hạn số lượng đăng ký trong một khung thời gian nhất định, tránh tình trạng "sập" website.
Những concert hướng tới Đại lễ không chỉ là các đêm nhạc giải trí thông thường mà còn là dịp để người dân cả nước cùng nhìn lại hành trình 80 năm độc lập, giữ nước và phát triển. Ban tổ chức, với sự hỗ trợ của công nghệ, có thể tạo ra một quy trình phân phối vé minh bạch và hiệu quả hơn, hạn chế tối đa những kẻ trục lợi vặt trước ngày lễ lớn của đất nước.
Vé miễn phí nên được trao đúng người, để sự kiện quốc gia giữ trọn ý nghĩa của nó.
Võ Nhật Vinh