Phát biểu của Thủ tướng Singapore về tác động từ đòn thuế Mỹ

Thưa Ngài Chủ tịch,

Chúng ta đã biết rằng thế giới đang trong giai đoạn đầy biến động. Những chỉ dấu quen thuộc đang mờ phai, trong khi một hệ thống toàn cầu mới vẫn chưa được định hình rõ ràng. Bởi vậy, chúng ta đang trong giai đoạn chuyển tiếp bất ổn, bất định và ngày càng mất ổn định.

Thông báo của Mỹ gần đây về thuế quan "ngày giải phóng" đã cho thấy thực tế nghiệt ngã này: kỷ nguyên của toàn cầu hóa dựa trên luật lệ và thương mại tự do đã kết thúc.

Điều này đánh dấu bước ngoặt sâu sắc. Chúng ta đang bước vào giai đoạn mới trong quan hệ quốc tế, khi các quy tắc trở nên tùy hứng hơn, bảo hộ hơn và rủi ro hơn.

Trong gần 80 năm kể từ sau Thế chiến II, Mỹ đã là trụ cột của các nền kinh tế thị trường tự do trên thế giới. Nước Mỹ đã thúc đẩy thương mại tự do và thị trường mở, đồng thời dẫn đầu nỗ lực xây dựng hệ thống thương mại đa phương.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã mang lại nhiều thập kỷ tăng trưởng và ổn định toàn cầu. Hệ thống này cho phép thương mại phát triển và giúp hàng triệu người thoát khỏi nghèo đói. Nó mang lại lợi ích cho thế giới, đồng thời góp phần vào sức mạnh kinh tế của chính nước Mỹ.

Nói một cách khách quan, Mỹ vẫn duy trì sức mạnh kinh tế vượt trội. Mỹ thực tế phục hồi nhanh hơn bất kỳ nền kinh tế phát triển nào khác sau đại dịch Covid-19 và nước này cũng vượt mặt tất cả đối thủ lớn trong nhóm nước công nghiệp tiên tiến.

Nhưng không phải tất cả người Mỹ đều có chung cảm nhận như vậy về nền kinh tế của họ. Những thị trấn hoang tàn xuất hiện tại vùng công nghiệp từng một thời hưng thịnh. Nhiều công nhân mất việc, thu nhập trì trệ. Và họ tin rằng nền kinh tế Mỹ đã suy yếu một cách căn bản.

Sự bất mãn đã bắt đầu bộc lộ từ những năm 1990, khi các cuộc biểu tình làm gián đoạn hội nghị của WTO ở Seattle. Nỗi thất vọng càng gia tăng sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và gần đây là sau đại dịch Covid-19.

Rõ ràng hệ thống kinh tế toàn cầu cần được cải cách. Singapore và nhiều nước khác đã kêu gọi thay đổi. Chúng ta đã và đang làm việc với các quốc gia, đối tác cùng chí hướng trong WTO để cải tổ cách vận hành tổ chức này.

Trung Quốc là mối quan ngại lớn với Mỹ. Nước này có cảm giác rằng họ đã nhượng bộ quá nhiều khi để Trung Quốc gia nhập WTO, rằng Trung Quốc đã cạnh tranh không công bằng khi trợ cấp nhiều cho công ty trong nước, dựng rào cản phi thuế quan và hạn chế công ty Mỹ tiếp cận thị trường nước này.

Những lo ngại này cần được giải quyết trong khuôn khổ WTO. Đặc biệt các thỏa thuận và nhượng bộ thương mại từng đưa ra trong quá khứ khi nền kinh tế Trung Quốc chỉ chiếm 5% GDP toàn cầu nên được cập nhật, bởi hiện nay GDP Trung Quốc đã chiếm 15% thế giới.

Khi có bất đồng, chúng nên được xử lý thông qua cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO, vốn đang bị tê liệt và cần được khôi phục, cải cách khẩn cấp.

Nhưng cách Mỹ đang làm không phải là cải cách. Họ đang bác bỏ chính hệ thống mà mình từng tạo dựng.

Mỹ đã áp thuế 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ hầu hết các nước. Bên cạnh đó, họ còn áp thêm mức thuế cao hơn, lên tới 50%, đối với một số quốc gia, đặc biệt là những nước có thặng dư thương mại với Mỹ.

Theo chính quyền Mỹ, mức thuế này là cần thiết để khắc phục tình trạng mất cân bằng thương mại. Nhưng thực ra việc một quốc gia có thâm hụt thương mại không phải là điều gì sai trái. Nó chỉ đơn giản là người tiêu dùng Mỹ đang mua nhiều hàng từ thế giới hơn là chiều ngược lại.

Hơn nữa, Mỹ chỉ tập trung vào hàng hóa. Điều này chỉ là một phần của bức tranh toàn cảnh. Thực tế, Mỹ có thặng dư thương mại với các đối tác trong nhiều lĩnh vực khác, như xuất khẩu phần mềm, giáo dục, giải trí, dịch vụ tài chính và kinh doanh. Song điều này hoàn toàn bị bỏ qua.

Trong trường hợp của Singapore, chúng tôi đã ký hiệp định thương mại tự do (FTA) với Mỹ. Chúng tôi áp mức thuế 0% đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ và thực tế chúng tôi chịu thâm hụt thương mại với Mỹ, tức là chúng tôi đang mua hàng Mỹ nhiều hơn là họ mua của chúng tôi.

Nếu thuế quan thực sự dựa trên nguyên tắc "có đi có lại" và nếu chúng chỉ nhắm vào các nước có thặng dư thương mại, thuế quan áp với Singapore đáng lẽ phải bằng 0.

Nhưng chúng tôi vẫn phải chịu mức thuế 10%. Chúng tôi rất thất vọng với động thái này của Mỹ, đặc biệt khi xét tới mối quan hệ hữu hảo lâu dài và sâu sắc giữa hai nước. Đây không phải là cách bạn bè hành xử với nhau.

Châu Á đang chịu tác động nặng nề từ mức thuế mới của Mỹ. Trong khu vực, Trung Quốc là nước bị áp thuế cao nhất với mức 34%. Đây là mức bổ sung vào quyết định áp thuế 20% đã áp dụng trong hai tháng qua, cùng với 20% từ thời chính quyền đầu tiên của ông Trump. Tổng cộng mức thuế trung bình của Mỹ áp lên sản phẩm Trung Quốc giờ đây vượt mức 60%.

Tại Đông Nam Á, mức thuế dao động từ 10 đến 49%.

Những biện pháp này sẽ đẩy nhanh sự chia rẽ của nền kinh tế toàn cầu. Thay vì vận hành dựa trên hiệu quả kinh tế, dòng vốn và thương mại sẽ ngày càng bị điều hướng dựa trên liên kết chính trị và các cân nhắc chiến lược.

Một số nghị sĩ đã hỏi về tác động của mức thuế mới với các ngành cụ thể ở Singapore. Chúng tôi đang đánh giá tình hình một cách thận trọng. Nhưng mối lo ngại lớn hơn không phải là tác động trực tiếp với các doanh nghiệp. Đó là những hệ quả lớn hơn đối với hệ thống thương mại toàn cầu và nền kinh tế thế giới.

Hãy cho phép tôi giải thích rõ hơn về điều này.

Đầu tiên, thuế đối ứng là sự bác bỏ căn bản quy tắc của WTO. Một trong những nguyên tắc căn bản của hệ thống thương mại đa phương WTO là Tối huệ quốc (MFN). Nguyên tắc Tối huệ quốc nghe có vẻ như là đặc quyền, nhưng thực ra nó mang nghĩa ngược lại là mọi thành viên phải đối xử bình đẳng với tất cả thành viên khác. Nói cách khác, nếu một quốc gia đặt điều kiện thuận lợi hơn hay hạn chế hơn với một đối tác, họ cũng phải áp dụng điều đó với các thành viên còn lại của WTO.

Có một số ngoại lệ đối với nguyên tắc Tối huệ quốc, như để tạo điều kiện cho các hiệp định thương mại tự do. Nhưng MFN từ lâu đã là nền tảng của hệ thống thương mại đa phương. Nó đảm bảo sân chơi bình đẳng, ngăn phân biệt đối xử, cho phép các nước dù lớn hay nhỏ được cạnh tranh công bằng trên thị trường toàn cầu. Điều này góp phần tự do hóa thương mại giữa hơn 100 thành viên WTO vốn có những mối quan tâm xã hội, chính trị và kinh tế khác nhau.

Cơ chế thuế quan mới của Mỹ bác bỏ hoàn toàn nguyên tắc MFN. Nó mở ra cánh cửa cho các mối quan hệ thương mại có chọn lọc giữa các nước, dựa trên các ưu tiên đơn phương.

Nếu các nước khác cũng áp dụng cách tiếp cận như Mỹ, hệ thống thương mại dựa trên luật lệ sẽ tan rã. Điều này sẽ gây rắc rối cho tất cả các nước, nhưng những quốc gia nhỏ như Singapore sẽ đối mặt áp lực lớn hơn. Vì các nước nhỏ ít có quyền thương lượng trong đàm phán song phương. Các cường quốc sẽ đề ra luật chơi và chúng ta có nguy cơ bị gạt sang lề.

Thứ hai, nguy cơ chiến tranh thương mại toàn cầu toàn diện ngày càng tăng.

Singapore đã quyết định không áp thuế đáp trả. Làm như vậy chỉ khiến cái giá mà người dân Singapore phải trả cao hơn. Song các nước khác có thể không có cùng quan điểm như vậy.

Trung Quốc đã áp thuế đáp trả với hàng hóa Mỹ. Ở những khu vực khác như Liên minh châu Âu (EU), họ cũng đang cân nhắc những bước tiếp theo.

Một số người cho rằng thuế quan mới là chiến thuật hay công cụ đàm phán của Mỹ để gây áp lực và đạt được nhượng bộ ở các lĩnh vực khác. Điều này từng được tổng thống Richard Nixon thực hiện năm 1971, khi ông áp thuế 10% với hàng nhập khẩu để buộc Đức và Nhật phá giá tiền tệ của họ. Khi họ làm vậy, mức thuế đã được dỡ bỏ.

Hiện tại có một khoảng thời gian ngắn để các quốc gia thương lượng và đạt được nhượng bộ từ Mỹ trước khi mức thuế cao hơn có hiệu lực, và có thể một số mức thuế sẽ được giảm.

Nhưng chúng ta phải thực tế. Một khi các rào cản thương mại được dựng lên, chúng thường tồn tại rất lâu. Việc gỡ bỏ chúng khó khăn hơn nhiều, ngay cả khi lý do ban đầu không còn phù hợp nữa.

Và dù đạt được một số thỏa thuận tạm thời, sự bất ổn do một động thái mạnh tay như này tạo ra sẽ làm suy giảm niềm tin và tăng trưởng toàn cầu. Khôi phục trật tự như trước đây sẽ rất khó khăn.

Đặc biệt, mức thuế chung 10% dường như sẽ không được đưa vào các cuộc đàm phán. Đây có vẻ là mức thuế tối thiểu cố định, bất kể cán cân thương mại hay các thỏa thuận thương mại hiện có với một quốc gia ra sao.

Hơn nữa, còn nhiều yếu tố khác có thể duy trì đà tăng thuế.

Cụ thể, nhiều quốc gia châu Âu đang muốn bảo vệ các ngành công nghiệp quan trọng như xe điện, công nghệ xanh và chất bán dẫn khỏi cạnh tranh từ Trung Quốc. Họ không muốn trở thành nơi tiêu thụ hàng xuất khẩu từ Trung Quốc hay nước khác.

Ngoài ra, các nước phương Tây ngày càng có xu hướng tăng cường năng lực sản xuất trong nước và giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong các ngành chiến lược.

Vì vậy, chính sách tăng thuế này của Mỹ có thể chỉ là khởi đầu cho nhiều đợt tăng thuế tiếp theo trên toàn cầu. Và điều này từng xảy ra trước đây.

Mỹ từng ban hành các mức tăng thuế lớn thông qua Đạo luật Smoot-Hawle năm 1930. (Đạo luật Thuế Smoot - Hawley là biện pháp bảo hộ thương mại do thượng nghị sĩ Reed Smoot và hạ nghị sĩ Willis Hawley đề xuất, được tổng thống Mỹ Herbert Hoover thông qua năm 1930).

Nhiều quốc gia phản đối, một số đã trả đũa bằng các rào cản thương mại và thuế quan của riêng họ. Điều này đã làm trầm trọng thêm và kéo dài cuộc Đại Suy thoái.

Xét trên một số khía cạnh, rủi ro ngày nay có thể còn lớn hơn. Nếu được thực thi đầy đủ, thuế quan mới của Mỹ sẽ cao hơn so với thời Smoot - Hawley.

Thương mại hiện nay chiếm tỷ trọng lớn hơn nhiều trong kinh tế Mỹ và toàn cầu so với những năm 1930.

Các chuỗi cung ứng cũng có sự kết nối sâu sắc hơn so với thời điểm đó.

Bất kỳ sự gián đoạn nào trong dòng chảy thương mại đều sẽ tác động lan rộng ra toàn thế giới.

Điều này đưa tôi đến luận điểm thứ ba, đó là tác động lên nền kinh tế toàn cầu. Niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng đã bị ảnh hưởng bởi đòn thuế quan của Mỹ. Thương mại và đầu tư quốc tế sẽ chịu thiệt hại.

Các cơ quan kinh tế của chúng tôi đã liên hệ một số doanh nghiệp đa quốc gia và công ty địa phương sau thông báo về thuế quan. Ngay cả những doanh nghiệp không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi thuế quan cũng lo ngại về tình trạng lực cầu từ khách hàng suy yếu. Một số đã tạm hoãn các dự án mới trong khi đánh giá toàn bộ tác động của thuế quan.

Đây là phản ứng từ các công ty ở Singapore. Nhưng tôi chắc rằng những cuộc thảo luận tương tự cũng đang diễn ra trong các phòng họp trên khắp thế giới.

Những ngày gần đây, chúng ta đã chứng kiến thị trường chứng khoán toàn cầu phản ứng tiêu cực một cách dữ dội. Còn quá sớm để kết luận liệu những diễn biến này có phản ánh vào nền kinh tế thực hay không.

Nhưng rõ ràng rủi ro tiêu cực đang gia tăng.

Điều đáng ngại không chỉ là về thuế quan, vốn đã gây thiệt hại, mà còn là việc làn sóng bảo hộ mới này mang tính khó đoán và bất ổn. Chủ nghĩa bảo hộ đã tệ, bảo hộ không ổn định còn tệ hơn.

Các doanh nghiệp không biết phải mong đợi gì. Nhiều doanh nghiệp đang chần chừ, lo sợ sự thay đổi trong quy tắc sẽ khiến tài sản của họ bị mắc kẹt.

Và những điều này tạo ra một môi trường bất ổn sâu sắc, một môi trường có thể đẩy cả kinh tế Mỹ và toàn cầu vào suy thoái.

Hậu quả không chỉ dừng lại ở kinh tế.

Ngày càng nhiều quốc gia đang quay lưng với hợp tác đôi bên cùng có lợi và tăng cường hội nhập.

Thay vào đó, chúng ta thấy tư duy "tôi trên hết", kẻ thắng được tất, tức là mỗi quốc gia chỉ lo cho chính họ, ngày càng tăng. Một số thậm chí sẵn sàng sử dụng biện pháp quyết liệt hoặc cưỡng ép để đạt điều họ muốn, bất chấp thiệt hại cho bên khác.

Trong khi đó, các thể chế toàn cầu đang suy yếu, và các chuẩn mực hợp tác lâu đời đang sụp đổ.

Một mối quan ngại lớn là quan hệ Mỹ - Trung. Mỹ xem Trung Quốc là đối thủ chiến lược và mối đe dọa, cần ứng phó ngay bây giờ khi Mỹ còn lợi thế.

Trung Quốc thì tuyên bố sẵn sàng cho một cuộc chiến thuế quan, chiến tranh thương mại, hoặc bất kỳ loại chiến tranh nào khác. Mỹ đã dọa áp thêm 50% thuế lên Trung Quốc, và Trung Quốc nói sẽ chiến đấu đến cùng.

Các kênh đối thoại, có thể là rào chắn giữ an toàn cho quan hệ song phương, đang ngày càng ít đi. Vì vậy, nếu tranh chấp leo thang và làm mất ổn định quan hệ Mỹ - Trung, hậu quả đối với thế giới sẽ là thảm họa.

Chúng ta phải chuẩn bị tinh thần. Trật tự dựa trên quy tắc và dễ đoán mà chúng ta từng biết đang dần tan biến. Kỷ nguyên mới sẽ biến động hơn, với những cú sốc xuất hiện thường xuyên và khó lường hơn. Chúng ta phải sẵn sàng đứng vững và bảo vệ lợi ích của mình, bất kể những cơn gió bên ngoài mạnh đến đâu.

Những điều này có ý nghĩa gì đối với Singapore?

Trong ngắn hạn, chúng ta dự báo tăng trưởng toàn cầu suy yếu, điều đó có nghĩa là lực cầu bên ngoài với hàng hóa và dịch vụ của chúng ta sẽ giảm.

Các lĩnh vực hướng ngoại của nền kinh tế sẽ chịu tác động lớn nhất. Đó là sản xuất, đặc biệt là các phân khúc như điện tử và chất bán dẫn; khoa học y sinh, có mức độ nhạy cảm xuất khẩu với Mỹ nhiều hơn. Thương mại và vận tải cũng sẽ bị ảnh hưởng. Bất ổn toàn cầu và tâm lý bi quan cũng sẽ tác động đến một số ngành dịch vụ, bao gồm tài chính và bảo hiểm.

Singapore có thể rơi vào suy thoái trong năm nay hoặc không, nhưng tôi tin rằng tăng trưởng của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.

Chúng ta ban đầu dự báo tăng trưởng GDP 1-3% cho năm 2025. Bộ Công Thương đang đánh giá lại dự báo tăng trưởng và khả năng cao sẽ điều chỉnh giảm.

Tăng trưởng chậm lại sẽ đồng nghĩa với ít cơ hội việc làm hơn và mức tăng lương ít hơn cho người lao động. Và nếu nhiều công ty gặp khó khăn hoặc chuyển hoạt động trở lại Mỹ, sẽ có thêm nhiều người bị sa thải và mất việc.

Hiện tại, các biện pháp được công bố trong gói ngân sách năm nay sẽ giúp ứng phó khó khăn về ngắn hạn.

Chúng ta có một gói biện pháp toàn diện cho các hộ gia đình và cá nhân.

Họ sẽ nhận được phiếu mua hàng của Hội đồng Phát triển Cộng đồng (CDC), phiếu mua hàng 60 SGD và giảm giá U-Save để trang trải chi phí sinh hoạt. Ngoài ra còn có các biện pháp nhắm đến đối tượng cụ thể, như chương trình hỗ trợ tăng cường ComCare Assistance cho các nhóm dễ bị tổn thương hơn.

Chúng ta cũng đang hỗ trợ người lao động thông qua các khoản đầu tư vào SkillsFuture, chương trình hỗ trợ học tập suốt đời của Bộ Giáo dục Singapore. Những người bị mất việc ngoài ý muốn sẽ nhận được trợ giúp để gượng dậy thông qua chương trình Hỗ trợ Người tìm việc SkillsFuture, bắt đầu từ cuối tháng này.

Chúng ta đã triển khai các biện pháp trong ngân sách để hỗ trợ doanh nghiệp - hỗ trợ ngắn hạn thông qua giảm thuế thu nhập với doanh nghiệp, chương trình để nâng cao năng suất, khả năng cạnh tranh và chuyển hướng sang các thị trường mới. Các cơ quan kinh tế của chúng ta đang làm việc với các công ty bị ảnh hưởng bởi thuế quan để hiểu rõ hơn phản ứng của họ, xem xét cách hỗ trợ và giải quyết các vấn đề họ đối mặt.

Dù vậy, tình hình đang biến động và có thể thay đổi nhanh chóng.

Do đó, chúng ta sẽ thành lập một Nhóm Chuyên trách do Phó thủ tướng Gan Kim Yong đứng đầu để giúp doanh nghiệp và người lao động đối phó với những bất định trước mắt, tăng cường khả năng chống chịu và thích nghi tốt hơn với môi trường kinh tế mới.

Ngoài các cơ quan kinh tế, lực lượng chuyên trách sẽ bao gồm Liên đoàn Doanh nghiệp Singapore, Liên đoàn Nhà tuyển dụng Quốc gia Singapore và Liên đoàn Công đoàn Quốc gia (NTUC).

Chúng ta sẽ tiếp tục theo dõi sát các diễn biến. Chính phủ sẵn sàng làm nhiều hơn nếu cần thiết. Chúng ta có nguồn lực để làm điều đó nhờ vào kỷ luật tài chính và sự thận trọng mà chúng ta đã duy trì qua nhiều thập kỷ.

Trong môi trường mới này, Singapore phải nỗ lực hơn nữa để vẫn là một nút giao quan trọng trong dòng chảy toàn cầu và trung tâm kinh doanh đáng tin cậy.

Chúng ta sẽ củng cố mối liên kết chặt chẽ hơn với các đối tác cùng chí hướng, những người có chung cam kết như chúng ta đối với thương mại tự do và cởi mở.

Mỹ có thể đã quyết định chuyển sang bảo hộ, nhưng phần còn lại của thế giới không nhất thiết phải đi theo con đường đó. Chúng ta sẽ tìm kiếm các đối tác khác để cùng hợp tác và vượt qua điều này, để đảm bảo khả năng phục hồi và duy trì các phần quan trọng trong hệ thống đa phương, đồng thời đặt nền móng cho một hệ thống toàn cầu mới, khác biệt, có thể đạt được trong tương lai.

Đó là lý do tôi đã nỗ lực tiếp xúc, gặp gỡ những người đồng cấp của các quốc gia khác. Hôm qua, tôi đã trao đổi với Thủ tướng Anh Keir Starmer và có thêm vài cuộc trò chuyện khác được sắp xếp trong vài tuần tới. Tất cả họ đều mong muốn hợp tác nhiều hơn với Singapore, mở rộng hợp tác kinh tế, bao gồm cả trong các lĩnh vực mới như kinh tế số và kinh tế xanh.

Đặc biệt, chúng ta sẽ tăng cường hợp tác và hội nhập trong ASEAN.

Thứ sáu tuần trước, tôi đã trò chuyện với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim. Malaysia là quốc gia Chủ tịch ASEAN năm nay. Chúng tôi nhất trí đẩy nhanh nỗ lực hội nhập của ASEAN để làm cho khu vực của chúng ta hấp dẫn và cạnh tranh hơn.

Cuộc họp đặc biệt của các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN sẽ được tổ chức vào cuối tuần này. Họ sẽ thảo luận thêm về cách ASEAN có thể hợp tác để tăng cường thương mại nội khối và gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ về cam kết của ASEAN đối với hội nhập kinh tế khu vực.

Với tư cách là một khối, ASEAN sẽ tiếp tục củng cố mối liên kết với các đối tác chung chí hướng trong các lĩnh vực đôi bên cùng có lợi.

Thưa ngài Chủ tịch, chúng ta đang bước vào một thế giới đã thay đổi. Cách duy nhất để Singapore vượt qua cơn bão đang đến là đoàn kết, tập hợp nguồn lực, khả năng phục hồi và quyết tâm của chúng ta.

Chính phủ sẽ làm mọi điều có thể để dẫn dắt Singapore vượt qua những con sóng dữ, và đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.

Chúng ta sẽ giữ nền kinh tế cởi mở, xã hội gắn kết và các thể chế vững mạnh.

Chúng ta sẽ tạo ra những giá trị mới cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Chúng ta sẽ hành động mạnh mẽ và quyết đoán khi cần thiết, để đảm bảo Singapore tiếp tục thành công.

Trên hết, chúng ta sẽ đặt lợi ích của Singapore và người dân Singapore làm trung tâm trong mọi việc chúng ta làm.

Con đường phía trước sẽ khó khăn hơn. Những nguy cơ là có thật. Nhưng quyết tâm của chúng ta cũng vậy. Theo nhiều khía cạnh, chúng ta đang ở vị thế tốt hơn so với 60 năm trước, khi giành độc lập.

Chúng ta đã xây dựng được nguồn dự trữ sâu rộng làm vùng đệm chiến lược.

Chúng ta đã tạo nên một sự gắn kết mạnh mẽ, dựa trên tinh thần đoàn kết và niềm tin lẫn nhau.

Và trên hết, chúng ta có sự sáng tạo và trí thông minh, sự kiên cường và dũng khí - tinh thần không bao giờ bỏ cuộc đã giúp chúng ta vượt qua mọi khủng hoảng, và sẽ đưa chúng ta vượt qua những thử thách sắp tới.

Vì vậy, thưa ngài Chủ tịch, tôi xin nói với Hạ viện và người dân Singapore rằng, đừng sợ hãi. Giờ đây, hơn bao giờ hết, chúng ta sẽ kiên định và đoàn kết. Chấm đỏ nhỏ bé của chúng ta sẽ tiếp tục tỏa sáng. Trong một thế giới u tối và bất ổn, Singapore sẽ giữ vững vị thế như một ngọn hải đăng của sự ổn định, mục tiêu và hy vọng.

Thùy Lâm - Như Tâm