Ngày 27/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố ông Trần Phương Bình (59 tuổi, nguyên Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đông Á – DAB), Nguyễn Thị Ngọc Vân (nguyên Phó Tổng giám đốc DAB), Nguyễn Đức Tài (nguyên Giám đốc DAB Sở giao dịch) về hành vi Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng theo Điều 206 BLHS năm 2015.
Bị cáo buộc cùng tội danh là Nguyễn Chí Công (Phó phòng tín dụng DAB Sở giao dịch), Phạm Huy Luận (Giám đốc DAB Chi nhánh quận 4) cùng cấp phó Vũ Đức Dũng, Nguyễn Văn Bảo (Trưởng phòng tín dụng chi nhánh này) và 3 cựu lãnh đạo DAB Chi nhánh quận 9, 10.
Động thái này được nhà chức trách đưa ra trong giai đoạn hai điều tra các sai phạm tại DAB, gây thiệt hại ước tính hàng nghìn tỷ đồng. Vụ án nhằm làm rõ hành vi của các cựu cán bộ nhà băng chi lãi ngoài cho một số tổ chức gửi tiền, liên quan những khoản vay thuộc nhóm Hiệp Phú Gia, Nguyễn Thị Ngọ, Tân Vạn Hưng, Đồng Tiến và M&C.
Trần Phương Bình bị xét xử tại giai đoạn một của vụ án. Ảnh: Hữu Khoa.
DAB được thành lập năm 1992, vốn điều lệ 5.000 tỷ đồng. Trong đó, gia đình ông Bình chiếm hơn 10%; nhóm Công ty CP vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) 7,7%; Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 (của Phan Văn Anh Vũ, tức Vũ Nhôm) gần 13%; Văn phòng Thành ủy TP HCM gần 13%...
Tại giai đoạn một vụ án, ông Trần Phương Bình, Vũ Nhôm và 24 bị cáo bị kết luận chiếm đoạt, gây thiệt hại cho DAB hơn 3.600 tỷ đồng.
Hôm 20/12, ông Bình bị TAND TP HCM tuyên án chung thân về các tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Vũ Nhôm nhận 17 năm tù về tội Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp với bản án 8 năm tù TAND Cấp cao tại Hà Nội tuyên trước đó (đã có hiệu lực), bị cáo phải nhận 25 năm tù.
Toà cũng kiến nghị cơ quan chức năng làm rõ trách nhiệm của những cá nhân thuộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Thanh tra giám sát NHNN Chi nhánh TP HCM, Công ty Kiểm toán TNHH Ernst and Young VN trong việc kiểm toán, kiểm quỹ.
Trong đó, cơ quan thanh tra, giám sát NHNN Chi nhánh TP HCM đã 13 lần kiểm tra nhưng không phát hiện Trần Phương Bình chỉ đạo cấp dưới lập các hợp đồng tín dụng cho khách hàng vay khống tiền vàng; hạch toán mua bán vàng khống; chi lãi ngoài... để Bình chiếm đoạt và gây thiệt hại cho DAB.
Vụ án tại Ngân hàng Đông Á thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo. Cơ quan CSĐT đang mở rộng vụ án, thu hồi tài sản khắc phục hậu quả do các bị can gây ra.
Quá trình giám sát, Ngân hàng Nhà nước phát hiện DAB có nhiều sai phạm nên tiến hành thanh tra. Nhà chức trách xác định tổng dư nợ tại DAB là 20.233 tỷ đồng. Trong đó, 7.960 tỷ đồng là nợ khó thu hồi, hơn 5.600 tỷ là nợ không có khả năng thu hồi.
Đến tháng 8/2015, DAB bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, buộc kiểm tra kho quỹ. Kết quả xác định kho quỹ hội sở DAB thiếu hụt 2.089 tỷ đồng, 62.154 lượng vàng, kho quỹ Sở giao dịch thiếu hụt 416 tỷ.
Quá trình điều tra xác định ông Trần Phương Bình đã lạm dụng chức vụ, chỉ đạo cấp dưới gây hàng loạt sai phạm khiến nhà băng thiệt hại 3.608 tỷ đồng. Đây là nguyên nhân chính khiến DAB lỗ lũy kế hơn 31.000 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm hơn 25.000 tỷ và tổng tài sản thực chỉ còn hơn 47.000 tỷ.