Thứ trưởng Ruệ lo ngại cho tương lai ngành phân bón. |
- Thứ trưởng đánh giá ra sao về khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp phân bón?
- Theo tính toán của bộ Công nghiệp, đến năm 2005, sản lượng urê do các doanh nghiệp sản xuất có thể đáp ứng được 50% nhu cầu tiêu thụ của cả nước, hy vọng lúc đó chúng ta sẽ không bị tác động nhiều bởi thị trường thế giới.
Thế nhưng về phía các doanh nghiệp, theo tôi cũng phải có những giải pháp dài hơi, trong đó đặc biệt là xây dựng hệ thống phân phối rộng khắp các vùng, miền, chứ không tập trung cung cấp cho một vài nhà phân phối chính nằm tại các thành phố lớn như hiện nay. Có như vậy, doanh nghiệp mới hạn chế được hiện tượng đội giá bất thường tại các khâu trung gian, hạ giá thành, giá phân bón đến tay người nông dân cũng sẽ ở mức chấp nhận được. Nếu các doanh nghiệp không thực hiện điều này, một khi Việt Nam tham gia vào các tổ chức kinh tế quốc tế, các tập đoàn nước ngoài nhảy vào, doanh nghiệp trong nước sẽ thua ngay trên sân nhà.
- Gần đây giá phân bón tăng cao, bộ có lường trước được điều này?
- Quả thật giá phân bón trong năm 2003 và sang đầu năm nay đã diễn biến phức tạp và khó dự đoán. Hiện giá phân urê nhập về đến các cảng VN đã lên đến 190-200 USD/tấn, tăng hơn 36% so với cùng kỳ. Tại thị trường trong nước, do ảnh hưởng của thị trường thế giới, giá phân urê đã lên tới 3.400-3.500 đồng/kg và nếu tiếp tục tăng nữa thì nông dân khó mà chịu đựng được.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến cho thị trường phân bón thế giới bất ổn hiện nay. Trước hết, tình hình bất ổn chính trị kéo dài ở Trung Đông và chiến tranh Iraq đã đẩy giá xăng dầu - nguyên liệu để sản xuất phân bón tăng liên tục. Thứ hai là Trung Quốc và Indonesia - hai thị trường cung cấp phần lớn phân nhập cho VN hiện đang trong giai đoạn khó khăn. Tôi lấy ví dụ, như Indonesia đã phải đóng cửa nhiều nhà máy do thiếu nguyên liệu. Ngoài ra, cước phí vận chuyển tăng cũng góp phần đẩy giá phân bón. Riêng tại thị trường VN, giá phân bón còn gánh thêm khoảng 20 USD chi phí, trong đó VAT chiếm khoảng 10 USD.
- Ngành phân bón đã nhiều lần kiến nghị giảm thuế VAT xuống còn 0% để giảm giá bán cho nông dân. Thứ trưởng có ý kiến gì về đề nghị này?
- Tôi cho rằng đề nghị này hoàn toàn hợp lý trong tình hình biến động mạnh trên thị trường phân bón thế giới hiện nay. Tuy nhiên muốn giảm thuế này thì phải chờ Thủ tướng đề nghị với Thường vụ Quốc hội sửa đổi vì đây là luật. Trong thời gian chờ đợi, Thủ tướng đã đồng ý cho bộ Tài chính cho phép giãn thời gian nộp VAT từ 30 ngày lên 60 ngày (bắt đầu thực hiện từ đầu năm nay).
VN hiện là nước sản xuất nông nghiệp nhưng trong năm loại phân chính phục vụ cho sản xuất nông nghiệp thì chúng ta chỉ mới sản xuất và đảm bảo cung cấp 100% nhu cầu thị trường với hai loại phân là NPK và lân, còn ba loại phân quan trọng khác là urê, DAP và Kali vẫn phải nhập khẩu với số lượng lớn. Trong năm 2004, nhu cầu phân bón cả nước dự báo sẽ vào khoảng 7 triệu tấn thì chúng ta sẽ phải nhập đến 3,6 triệu tấn. Đặc biệt loại phân urê chúng ta vẫn phải nhập đến 90%, tương đương 2,1 triệu tấn. Lượng nhập khẩu quá lớn, chúng ta hoàn toàn phục thuộc vào nước ngoài. Đây là một thực tế khó chấp nhận được.
(Theo Tuổi Trẻ)