Quyết định tuyên ông Hoàn vô tội được tòa án cấp cao tỉnh Giang Tây đưa ra vào ngày 4/8. Với thời gian ngồi tù 26 năm, ông là người Trung Quốc chịu án oan lâu nhất từ trước tới nay.
Theo hồ sơ vụ án, tháng 10/1993, hai bé trai bị giết tại thành phố Nam Xương, tỉnh Giang Tây. Là hàng xóm, ông Hoàn sau đó bị tình nghi là thủ phạm. Hai năm sau, ông bị tòa trung cấp thành phố Nam Xương tuyên phạt tử hình, cho hoãn thi hành án hai năm.
Ông Hoàn kháng cáo, cho hay nhận tội do bị cảnh sát ép cung. Ngoài ra, ông cũng không được có luật sư trong khi mức án lên tới án tử hình. Điều này vi phạm nghiêm trọng luật tố tụng hình sự.
Kháng cáo của ông Hoàn được tòa cấp cao tỉnh Giang Tây chấp nhận, bản án bị hủy do tình tiết vụ án chưa được làm rõ và thiếu chứng cứ. Trong phiên tái thẩm vào tháng 11/2001, ông tiếp tục bị tòa trung cấp thành phố Nam Xương kết tội Giết người.
Ông Hoàn tiếp tục kêu oan. Ông mỗi tuần đều viết thư gửi cơ quan tư pháp các cấp, số lượng thư gửi thành công lên tới hàng nghìn bức. Người thân ở bên ngoài cũng đi cầu cứu khắp nơi, cho rằng ông nhận tội vì bị thẩm vấn trong nhiều giờ, bị đánh đập, và thậm chí bị thả chó tấn công.
Sau khi được trả tự do vào sáng 4/8, ông Hoàn gặp lại vợ cũ, người ly hôn ông để lập gia đình mới. Ảnh: The Paper.
Tháng 3/2019, tòa cấp cao tỉnh Giang Tây mở lại hồ sơ để xem xét lại chứng cứ. Trong buổi làm việc này, luật sư của ông Hoàn chỉ ra rằng chứng cứ tìm thấy tại hiện trường không đủ kết tội.
Trước tòa, công tố viên cũng cho rằng giữa hai bản cung nhận tội ông Hoàn ký nhận năm 1995 có nhiều điểm không thống nhất về địa điểm, thời gian, thủ đoạn. Điều này đặt nghi vấn nghiêm trọng về độ xác thực của lời thú tội.
Cuối cùng, tòa cấp cao tỉnh Giang Tây đồng ý với lập luận của các bên và tuyên ông Hoàn vô tội do không đủ chứng cứ. Chánh án tòa cấp cao cũng xin lỗi ông Hoàn và cho biết việc minh oan là "quyết định tất yếu nhằm bảo vệ quyền con người và là bước tiến cho hệ thống tư pháp".
Sau phán quyết, luật sư của ông Hoàn cho biết sẽ yêu cầu bồi thường 7 triệu nhân dân tệ tiền bồi thường oan sai. Tuy nhiên luật sư cũng nhận thấy, việc đòi bồi thường sẽ gặp nhiều thách thức vì những cán bộ liên quan trách nhiệm nhiều khả năng đã chết hoặc nghỉ hưu.
Quốc Đạt (Theo Global Times, Sixth Tone, The Paper)