Trước thông tin "Mỹ cảnh báo sẽ truy cứu trách nhiệm về Covid-19 ", nhiều độc giả VnExpress ủng hộ hành động của Mỹ khi cho rằng Trung Quốc phải chịu trách nhiệm khi đã chậm trễ công bố dịch, để virus lây lan ra cả thế giới:
Cả một dãy phố bị hỏa hoạn thì cần phải truy xét lại nhà nào bị cháy đầu tiên rồi để lan ra cả phố. Nhà đầu tiên đó dù là cố ý hay vô ý đều phải chịu một phần trách nhiệm. Việc để lan virus từ Trung Quốc ra cả thế giới dù không phải cố ý thì họ cũng phải có một phần trách nhiệm. Rõ ràng họ có thể chặn được dịch ngay từ đầu chứ không phải không biết.
Trung Quốc phải chịu trách nhiệm, cháy nhà mình làm lan ra hàng xóm thì phải bồi thường là điều đương nhiên.
Mỹ có lỗi là đã chủ quan, nhưng đó là do văn hoá của họ nên họ sẽ tự trả giá. Còn lỗi bắt nguồn của toàn bộ sự việc này là do Trung Quốc đã không công khai, minh bạch về dịch bệnh ngay từ đầu.
Tôi mong Mỹ vượt qua đại dịch này và có thể rút kinh nghiệm để không thiệt hại quá nhiều sinh mạng một lần nữa. Còn về phần Trung Quốc, quả thực, tôi cũng còn nhiều điều lăn tăn: Dịch đã bùng phát như thế nào? Bao nhiêu người thực sự nhiễm bệnh, bao nhiêu người đã chết? Bao nhiêu người vẫn còn mang mầm bệnh đi khắp nơi? Họ đã dập dịch như thế nào? Cho nên nếu Mỹ có thể, tôi ủng hộ họ đào sâu nguyên nhân và truy cứu rõ ràng.
Trong khi đó, không ít ý kiến lại có góc nhìn trái ngược khi cho rằng, chính Mỹ và các nước châu Âu mới là nhường người phải chịu trách nhiệm vì tư tưởng chủ quan với đại dịch:
Bệnh dịch bùng phát, các nước nhận được cảnh báo y hệt nhau, từ Á sang Âu, Mỹ. Tại sao một số nước Châu Á (trong đó có Việt Nam) ngay lập tức xem đây là vấn đề nghiêm trọng và có đối sách từ giai đoạn đầu, trong khi Mỹ vẫn cứ ra rả "chỉ là cúm", "không có gì nghiêm trọng"? Tự Mỹ đã coi thường bệnh dịch ngay từ đầu nên đừng đổ lỗi cho người khác.
Mỹ mới là kẻ chậm trễ, lãng phí thời gian trong chống dịch và cũng chính là là người đáng bị chỉ trích vì cách đối phó với dịch bệnh. Ở Trung Quốc, đã có hàng chục ngàn người nhiễm bệnh, hàng ngàn người chết, như vậy vẫn chưa đủ cảnh báo nguy hiểm hay sao mà còn đổ thừa Trung Quốc không cung cấp cho thế giới thông tin cần thiết để ngăn dịch bệnh?
Thiên tai, dịch bệnh được xếp vào trường hợp bất khả kháng nên không có thực thể nào phải chịu trách nhiệm, trừ khi chứng minh được thực thể đó cố tình làm cho dịch bệnh lây nhiễm trên diện rộng. Đó là quy ước quốc tế. Nếu lấy yếu tố "cố ý làm cho dịch bệnh lây nhiễm trên diện rộng" để truy cứu thì Mỹ và Anh là hai nước đầu tiên phải chịu trách nhiệm. Các hành động trong suốt quá trình phòng chống dịch và các phát biểu của Trump đã là bằng chứng rõ ràng nhất.
Mỹ hãy xem lại bản thân mình đã trước khi phán xét ai. Mỹ và các nước châu Âu đã quá chủ quan và xem thường Covid-19 nên đã không làm tròn nhiệm vụ và trách nhiệm đối với công dân của nước mình, mặc dù đã được cảnh báo trước hai tháng. Đó là thời gian " vàng" để phòng chống Covid-19 nhưng đã bị phớt lờ, bỏ qua một cách đáng tiếc. Hãy tự trách mình trước khi trách người khác.
Chính Mỹ và Tây Âu mới phải chịu trách nhiệm trước thế giới về những thiệt hại do virus gây ra. Virus có thể xuất phát từ Trung Quốc nhưng phát tán rộng rãi ra toàn cầu là vì Mỹ và Tây Âu đã xem nhẹ nguy cơ từ nCoV. Thực tế cho thấy hầu hết các ca nhiễm bệnh từ đợt sóng thứ hai của virus là từ Tây Âu và Mỹ.
Số khác độc giả lại khẳng định tầm quan trọng của việc tìm rõ nguyên nhân, nguồn gốc của nCoV và trách nhiệm của các bên liên quan, trong việc ngăn chặn các đại dịch tương tự trong tương lai:
Hoàn toàn đồng ý việc truy cứu trách nhiệm về Covid-19. Thiệt hại khủng khiếp về nhân mạng và kinh tế, sự hoảng loạn toàn cầu này là một sự cố sẽ được nhắc tới hàng trăm năm sau của lịch sử nhân loại. Phải có ai đó, nước nào đó nhận lỗi về việc này.
Hãy làm đến cùng, truy ra sự thật về nCoV đến từ đâu vì sao và tại sao lại lan nhanh toàn cầu như thế? Đừng để đây trở thành một tiền đề xấu khiến thế giới sẽ mất an toàn sau này.
"Điều quan trọng lúc này là phải hợp tác toàn cầu để ngăn chặn đại dịch" . Và sau đó "phải hiểu rõ dịch đã bắt đầu như thế nào, xuất hiện ở đâu và có nguồn gốc từ đâu". Vì nếu không hiểu biết rõ, thì thế giới sẽ không thể nào ngăn ngừa đại dịch khác xảy ra trong tương lai.
Mong những sai phạm sẽ được làm sáng tỏ tại tòa án quốc tế. Những quy chế mới, những chế tài sẽ được bổ sung chặt chẽ hơn để những sai phạm này không có cơ hội tiếp diễn trong tương lai.
Quá nhiều mất mát đau thương mà con người đang phải oằn mình chống chọi. Khi dịch bệnh được dập tắt, mong nước Mỹ chung tay tìm ra dịch bệnh xuất phát từ đâu và cần một lời xin lỗi toàn thế giới.
>> Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
Lê Phạm tổng hợp