Trong hồ sơ nộp lên tòa án được công bố hôm 29/12, nghị sĩ đảng Cộng hòa Louie Gohmert cùng 11 người được đảng Cộng hòa chọn là đại cử tri ủng hộ Tổng thống Donald Trump ở bang Arizona tiết lộ họ đã liên hệ với Phó tổng thống Mike Pence trước khi nộp đơn kiện lên thẩm phán liên bang Jeremy Kernodle ở Texas một ngày trước đó.
Họ cho biết luật sư đại diện cho nguyên đơn đã nỗ lực hết sức để thuyết phục Phó tổng thống tham gia vào nỗ lực "lật kèo" bầu cử trong cuộc họp lưỡng viện quốc hội để chứng nhận kết quả phiếu đại cử tri do Pence chủ trì vào ngày 6/1.
Các luật sư đại diện cho nghị sĩ Gohmert cũng cảnh báo rằng họ sẽ có hành động pháp lý với Pence nếu ông không tham gia kế hoạch này, nhưng không thành công. "Những cuộc thảo luận đó không đi đến thỏa thuận và vụ kiện này đã được đệ trình", nguyên đơn cho biết trong hồ sơ.
Phó tổng thống Mỹ Mike Pence tại một cuộc họp ở Nhà Trắng hồi tháng 3. Ảnh: Reuters.
Trong đơn kiện với bị đơn là Phó tổng thống Pence được nộp lên tòa án liên bang ở Texas ngày 28/12, Gohmert và những người đứng đơn yêu cầm thẩm phán Kernodle, một người được Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm, tuyên bố rằng Pence là "người có thẩm quyền duy nhất và được tùy ý" quyết định kiểm đếm phiếu đại cử tri nào ở các bang.
Yêu cầu của nhóm nghị sĩ Cộng hòa dường như là bước tiếp theo cho kế hoạch gửi phiếu bầu của nhóm "đại cử tri thay thế" ủng hộ Trump ở các bang chiến trường lên quốc hội để đảo ngược kết quả bầu cử.
Theo các nghị sĩ này, Đạo luật Kiểm phiếu Đại cử tri 1887 cần được tuyên bố là vi hiến vì nó mâu thuẫn với Điều 12 trong Hiến pháp Mỹ. Họ cho rằng Điều 12 quy định "các cơ chế giải quyết tranh chấp độc quyền", trong đó nói "Phó tổng thống quyết định chứng nhận phiếu đại cử tri nào được kiểm hay không được kiểm của mỗi bang".
Tuy nhiên, các chuyên gia luật hiến pháp cho rằng Gohmert và các luật sư của ông đã cố tình diễn giải sai lệch Điều 12 trong Hiến pháp Mỹ. Trong văn bản gốc, Điều 12 chỉ quy định "Chủ tịch Thượng viện sẽ mở mọi giấy chứng nhận phiếu đại cử tri và các phiếu này sau đó sẽ được kiểm", mà không đề cập gì đến thẩm quyền định đoạt phiếu đại cử tri của Phó tổng thống.
Quyết định không tham gia kế hoạch "lật kèo" bầu cử của Pence, một trong những người trung thành nhất với Trump, đánh dấu sự chia rẽ đáng chú ý của ông với Tổng thống. Pence chưa đưa ra bất kỳ bình luận công khai nào cho thấy ông dự định xử lý phiên họp chung ngày 6/1 của quốc hội như thế nào, cũng không bình luận về chiến dịch gây áp lực không ngừng của Trump nhằm yêu cầu các nghị sĩ đảo ngược kết quả bầu cử.
Tổng thống Trump gần đây liên tục gây áp lực với Pence, đề nghị ông không phê chuẩn kết quả bỏ phiếu của đại cử tri đoàn trong phiên họp lưỡng viện quốc hội ngày 6/1 sắp tới. Các nguồn tin cho hay Trump đã bày tỏ thắc mắc về việc tại sao Pence, với tư cách Chủ tịch Thượng viện chủ trì cuộc họp ngày 6/1, không thể tự đảo ngược kết quả phiếu đại cử tri và trao chiến thắng cho ông.
Pence và nhiều trợ lý Nhà Trắng đã nỗ lực giải thích với Trump rằng vai trò Chủ tịch Thượng viện của Phó Tổng thống chủ yếu mang tính hình thức và ông không thể nào đơn phương bác bỏ kết quả bỏ phiếu của các đại cử tri.
Huyền Lê (Theo Hill)
