"Khi người trình bày đề xuất với tôi còn chưa nói dứt câu, tôi đã đồng ý ngay", Tổng thống Nga Vladimir Putin nói trong cuộc họp báo ở Moskva ngày 18/3, khi được hỏi về hậu trường đàm phán thả chính trị gia đối lập Alexei Navalny trước khi ông này tử vong trong nhà tù IK-3 vào tháng 2.
Ông Putin tiết lộ một quan chức Nga đã trình bày với ông phương án thả một số phạm nhân tại Nga, trong đó có Navalny, đổi lấy một số công dân đang bị giam ở nước ngoài. Tổng thống Nga nói điều kiện duy nhất mà ông yêu cầu là sau khi được thả, Navalny sẽ ở lại phương Tây và "không bao giờ trở lại".
"Ông Navalny qua đời là một sự kiện đáng tiếc", ông Putin nói.
Khi một nhà báo nước ngoài liên hệ cái chết của Navalny với mức độ dân chủ tại Nga, ông Putin bác bỏ lập luận, lưu ý rằng cũng có trường hợp phạm nhân chết trong thời gian thụ án tù trên thế giới. "Nhà tù ở Mỹ cũng có người chết", ông nói.
Tổng thống Nga Vladimir Putin trả lời họp báo tại Moskva ngày 18/3. Ảnh: AFP
Đây là lần đầu tiên lãnh đạo Nga xác nhận về cuộc đàm phán trao đổi phạm nhân bất thành liên quan Alexei Navalny.
Reuters trước đó dẫn nguồn thạo tin tiết lộ Nga đã đồng ý thỏa thuận trao đổi phạm nhân với phương Tây, trong đó có Alexei Navalny, chỉ vài ngày trước khi chính trị gia đối lập qua đời trong nhà tù IK-3 ở vùng Siberia. CNN còn dẫn nguồn tin ngoại giao cho biết tỷ phú Nga Roman Abramovich và cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton tham gia nỗ lực đàm phán.
Maria Pevchikh, chủ tịch Quỹ Chống tham nhũng Alexei Navalny, tiết lộ ông Putin nhận được đề nghị trao đổi Alexei Navalny cùng hai công dân Mỹ bị Nga giữ, với Vadim Krasikov, người Nga đang chịu án tù chung thân ở Đức vì tội giết người. Đến ngày 15/2, Pevchikh nhận được thông tin cuộc đàm phán đã bước vào giai đoạn cuối.
Alexei Navalny xuất hiện trên video từ nhà tù ở Kharp, vùng Yamalo-Nenetsk, dự phiên tòa ở Moskva ngày 15/2. Ảnh: AP
Ngày 16/2, ban quản lý nhà tù IK-3 thông báo Navalny qua đời đột ngột sau khi "cảm thấy không khỏe trong lúc đi dạo".
Navalny từng là luật sư, giữ chức lãnh đạo đảng Liên minh Nhân dân Nga đối lập giai đoạn 2019-2021 và nhiều lần dẫn đầu các cuộc biểu tình phản đối chính phủ. Ông bị bắt tháng 1/2021 tại Moskva, lĩnh tổng cộng khoảng 30 năm tù với cáo buộc tham gia chủ nghĩa cực đoan cùng các tội danh khác và bị chuyển đến IK-3 cuối năm 2023.
Điện Kremlin đã nhiều lần bác bỏ cáo buộc từ đồng minh của Navalny, gia đình ông và giới chức phương Tây rằng chính phủ Nga liên quan cái chết của chính trị gia đối lập.
Thanh Danh (Theo TASS, RT, Reuters)