Sáng 10/12, TAND Hà Nội xét xử ông Chung cùng Võ Tiến Hùng, cựu tổng giám đốc Công ty Thoát nước Hà Nội và Nguyễn Trường Giang, cựu giám đốc Công ty Thương mại Dịch vụ Arktic về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, theo khoản 3 điều 356 Bộ luật Hình sự.
Trong phần thẩm vấn, HĐXX hỏi độc lập từng bị cáo và cho cách ly hai người còn lại.
Ông Chung khai tại phiên toà, sáng 10/12.
Là người cuối cùng trình bày, ông Chung chắp hai tay phía trước, nói: "Kính thưa HĐXX, sau khi nhận được quyết định khởi tố, tôi đã trình bày ngay với Cơ quan điều tra về việc bị khởi tố oan. Trong quá trình điều tra, tiếp xúc hỏi cung, tôi cũng giải trình đầy đủ vấn đề này. Khi có kết luận điều tra, tôi cũng viết kiến nghị gửi VKSND Tối cao cùng các đơn vị liên quan khác. Tôi cho rằng một số nội dung cáo buộc không đúng sự thật và trái pháp luật".
HĐXX sau đó cho biết đã nhận được các kiến nghị và khiếu nại của bị cáo, bản ngắn nhất 10 trang và dài nhất là 38 trang.
Chưa chờ chủ toạ hỏi, ông Chung xin được trình bày 13 điểm không đúng của cáo trạng. Ông Chung khai không ưu ái cho Công ty Arktic mua chế phẩm Redoxy-3C về bán cho Hà Nội. Theo ông Chung, thời gian đầu Arktic do con trai và một người khác lập ra. Tuy nhiên, ông không muốn con trai làm và đã yêu cầu quay lại Australia học tập. Tháng 7/2016, con trai về làm thủ tục chuyển nhượng cổ phần.
"Tôi khẳng định không tham gia điều hành hay góp tiền ở Arktic. Tôi cũng không bàn bạc hay chỉ đạo gì Giang về các công việc của công ty. Nếu như ngay từ đầu đã biết Công ty Arktic là của con trai tôi thì chắc chắn không bao giờ có chuyện Giang bước được một chân vào cửa nhà tôi. Hơn nữa, cuộc đời tôi chưa bao giờ bàn bạc với ai và tính toán làm gì để lấy một đồng của nhà nước", ông Chung lớn giọng nói.
Ông Chung đề nghị HĐXX căn cứ quy định pháp luật để xem xét về việc góp cổ phần trong Công ty Arktic để làm rõ hành vi. "Nếu HĐXX cho rằng công ty là của gia đình tôi hãy làm rõ hàng năm gia đình tôi có biết lời lãi của công ty như nào không? Hoàn toàn, chúng tôi không được hưởng bất cứ một đồng nào. Tuy nhiên từ quá trình điều tra đến bây giờ, tôi đã nhận thấy trách nhiệm của mình với vợ con", ông Chung nói.
Ông Nguyễn Đức Chung đến toà sáng nay. Ảnh: Phạm Dự
Cựu chủ tịch thành phố cho rằng cơ quan điều tra quy kết ông "là người chỉ đạo, điều hành việc mua chế phẩm" khi chỉ dựa vào câu nói của Võ Tiến Hùng và lời khai của nguyên phó chủ tịch Hà Nội Nguyễn Thế Hùng mà không có văn bản gì. "Có nhiều nội dung tôi biết rõ nên đang không hiểu sao bị can Giang và Hùng lại khai như vậy trong kết luận. Xin cho tôi được đối chất tại toà", ông Chung trình bày.
Ông cũng nói không tạo điều kiện cho Giang hoạt động nhằm phân phối độc quyền chế phẩm Redoxy-3C. Ông không cử Giang tham gia vào đoàn công tác của thành phố đi các nước châu Âu. Và đoàn đó cũng không có mối liên hệ với chế phầm Redoxy-3C. Việc Giang đi theo đoàn, ông không quyết định mà do đơn vị khác mời đi phiên dịch.
Với cương vị là chủ tịch UBND Hà Nội, ông nói đã kết nối nhiều doanh nghiệp vừa, nhỏ của thành phố với nước ngoài để mua bán hàng hoá. Bởi thế, tỷ lệ đầu tư nước ngoài mấy năm qua vào Hà Nội luôn vượt trội.
Cuối phần trình bày, cựu chủ tịch Hà Nội cho hay Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội có một mảng được quyền kinh doanh. Bởi thế toàn bộ hoạt động của công ty liên quan xử lý nước ô nhiễm là kinh doanh có lãi, nộp thuế cho nhà nước, không thể quy trách nhiệm cho UBND Hà Nội.
Hơn nữa, ông Chung khẳng định không có quyền và không can thiệp vào hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH MTV Thoát nước. "Cá nhân tôi rất đắm đuối và rất muốn công ty được mua chế phẩm từ doanh nghiệp của Đức. Do đó, VKS quy kết công ty hưởng lợi 36 tỷ đồng từ thiệt hại cho UBND Hà Nội là điều cần xem xét lại", cựu chủ tịch Hà Nội trình bày trước toà.
Các bị cáo tại toà. Ảnh: TTXVN
Ngược với những gì ông Chung trình bày, bị cáo Giang khai được bà Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa (vợ ông Chung) nhờ đứng tên ở Công ty Arktic chứ không góp vốn. Mọi hoạt động kinh doanh, mua bán của công ty, trong đó có việc mua chế phẩm Redoxy-3C về bán cho Hà Nội "đều do ông Chung chỉ đạo và kết nối".
Bị cáo Hùng cũng khai việc chọn mua chế phẩm Redoxy-3C qua Công ty Arktic hoàn toàn "làm theo chỉ đạo công khai" của ông Chung ngay tại khu vực thử nghiệm sản phẩm bên bờ kè hồ Hoàn Kiếm, chiều 31/7/2016.
Bị cáo cho biết, khi ông Chung đưa ra chỉ đạo này, ngoài mình, còn có rất nhiều quan chức thành phố và cán bộ công ty thoát nước cũng chứng kiến.
Hồ sơ vụ án xác định, trong quá trình xử lý ô nhiễm nước tại các sông, ông Chung đã lợi dụng quyền hạn của Chủ tịch thành phố tạo điều kiện cho Công ty Arktic của gia đình mua bán chế phẩm. Ông cho Giang tham gia xuyên suốt quá trình thử nghiệm, mua bán chế phẩm như một cán bộ của thành phố.
Chế phẩm Redoxy-3C được sản xuất theo đơn đặt hàng của Hà Nội nhưng sau đó Công ty Watch Water lại ký văn bản thoả thuận để Công ty Arktic phân phối độc quyền. Năm 2016-2019, theo chỉ đạo và được ông Chung tạo điều kiện, Arktic đã nhập khẩu hơn 489.000 kg chế phẩm Redoxy-3C với chi phí hơn 115 tỷ đồng. Arktic bán lại cho Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội giá hơn 151 tỷ đồng.
Hành vi mua bán lòng vòng của hai công ty khiến Hà Nội bị thiệt hại hơn 36 tỷ đồng.
Phạm Dự - Thanh Lam