Chiều 13/12, cùng về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, TAND Hà Nội tuyên phạt Võ Tiến Hùng, cựu Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội, 4 năm tù và Nguyễn Trường Giang, Giám đốc Công ty Arktic, 4 năm 6 tháng tù. Tổng hợp với bản án trước, ông Nguyễn Đức Chung phải chấp hành 13 năm tù.
Về dân sự, ba bị cáo phải liên đới bồi thường 36,1 tỷ đồng cho nguyên đơn dân sự là Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội. Trong đó, ông Chung 25 tỷ đồng, Giang 7,1 tỷ, Hùng 4 tỷ; ông Chung được khấu trừ 10 tỷ đồng đã nộp, Giang được trừ một tỷ đồng.
Tòa tiếp tục kê biên các tài sản để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án. HĐXX không áp dụng hình phạt bổ sung.
Các bị cáo nghe tuyên án chiều 13/12.
Bản án sơ thẩm nhận định, chủ trương, mục đích làm trong sạch môi trường thủ đô, trong đó có công tác xử lý nước sông hồ là đúng và rất tốt. Việc tổ chức đoàn tham quan, mời chuyên gia khảo sát lấy mẫu về thử nghiệm nhằm tạo ra sản phẩm dành riêng cho Hà Nội cũng là chủ trương đúng. Tuy nhiên, cách thức, quy trình triển khai của các bị cáo là sai trái, không trong sáng, có hành vi vụ lợi.
Đây là vụ án có đồng phạm song là đồng phạm giản đơn, các bị cáo không có sự bàn bạc, phân công, nhưng đều tiếp nhận ý chí của nhau để phạm tội. Vụ án gây hậu quả nghiêm trọng, lãng phí, thiệt hại cho tài sản Nhà nước, là mối lo ngại gây bức xúc cần loại bỏ. Việc đưa các bị cáo ra xét xử là cần thiết, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật.
Tòa xác định ông Chung phải chịu trách nhiệm chính, với vai trò người đứng đầu. Ông Chung đã quyết định mua chế phẩm Redoxy-3C trái pháp luật và phân công trái quy định để công ty của gia đình hưởng lợi. Hơn nữa, ông Chung còn chỉ đạo thuộc cấp là bị cáo Hùng mua chế phẩm trái tinh thần và trái với chính chỉ đạo của bị cáo.
Ông Nguyễn Đức Chung tại toà. Ảnh: Xuân Hoa
Theo bản án, ông Chung với cương vị người đứng đầu thành phố đã đề nghị Công ty Watch Water (Đức) nghiên cứu chế phẩm Redoxy-3C để làm sạch nước ao hồ cho Hà Nội. Ông mong muốn đây là sản phẩm độc quyền của thành phố và Watch Water sau đó đồng ý bán giá "ưu đãi" 8,5 euro một kg.
Sau khi thử nghiệm 100 kg chế phẩm đầu tiên, ông Chung chỉ đạo miệng Tổng giám đốc Võ Tiến Hùng "giao mua chế phẩm Redoxy-3C qua Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Arktic". Công ty Arktic do bà Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa (vợ ông Chung) thành lập, góp 5 tỷ đồng, nhưng để Giang cùng một người khác đứng tên. Bởi thế tòa xác định "đây là công ty gia đình của ông Chung".
Cựu chủ tịch thành phố còn ban hành thông báo đàm phán mua độc quyền chế phẩm từ Đức, nhưng lại chỉ đạo ông Hùng không mua trực tiếp với giá ưu đãi, mà mua thông qua Arktic.
Chế phẩm Redoxy-3C được sản xuất theo đơn đặt hàng của Hà Nội nhưng sau đó Công ty Watch Water lại ký văn bản thỏa thuận để Công ty Arktic phân phối độc quyền. Năm 2016-2019, theo chỉ đạo và được ông Chung tạo điều kiện, Arktic đã nhập khẩu hơn 489.000 kg chế phẩm Redoxy-3C với chi phí hơn 115 tỷ đồng. Arktic bán lại cho Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội giá hơn 151 tỷ đồng.
Hành vi mua bán lòng vòng của hai công ty khiến Hà Nội bị thiệt hại 36,1 tỷ đồng.
Các bị cáo tại toà. Ảnh: Xuân Hoa
Trong hai ngày xét xử trước đó, ông Chung không nhận tội. Cựu chủ tịch cho rằng không chỉ đạo Công ty TNHH MTV Thoát nước mua chế phẩm thông qua Công ty Arktic. Hơn nữa, mọi việc ông làm chỉ là muốn nước sông hồ ở Hà Nội sạch sẽ, có lợi cho nhân dân. Trước thời điểm thử nghiệm chế phẩm Redoxy-3C, thành phố chưa bao giờ cấp ngân sách để xử lý đồng loạt sông hồ. Cùng lắm chỉ có ngân sách để Sở Tài nguyên và Môi trường hút bùn, vớt rác ở 8 hồ trung tâm.
Về cáo buộc để công ty gia đình mua chế phẩm, ông Chung nhiều lần khẳng định, bản thân chưa bao giờ đặt vấn đề với Giang là cho ông gửi % vào Công ty Arktic để hưởng lợi. Ông phản bác cáo buộc của VKS rằng Arktic là "công ty gia đình", làm ảnh hưởng uy tín của bản ông và gia đình, vợ con. Từ năm 2016 giữ chức người đứng đầu thành phố, ông "chỉ luôn nghĩ làm những gì tốt nhất cho thủ đô", chứ không màng tư lợi mà gây thiệt hại cho Nhà nước.
Bị cáo Võ Tiến Hùng không chối tội song nhiều lần khẳng định làm đúng quy trình, không vụ lợi. Chủ trương nhân rộng công nghệ xử lý nước thải với Redoxy-3C là chủ trương tập thể, ông cùng đồng nghiệp làm với tinh thần xây dựng, cầu tiến và kết quả hết sức tích cực. VKS "có những sai lầm" khi đánh giá việc mua bán là trái quy định nên mong HĐXX đánh giá khách quan.
Được đánh giá là thành khẩn khai báo, bị cáo Nguyễn Trường Giang cho hay đứng tên Công ty Arktic nhưng không tham gia góp vốn, không mua bán cổ phần. Mọi việc anh làm đều do ông Chung và vợ là bà Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa nhờ. Các công việc ở công ty, trong đó có thương vụ mua bán chế phẩm với thành phố, Giang cũng làm theo sự chỉ đạo của ông Chung.
Thanh Lam - Phạm Dự