"Tôi nghĩ chúng tôi có thẩm quyền làm như vậy. Câu hỏi là liệu có thể thực hiện và viện dẫn nó kịp thời hay không. Đó là vấn đề chưa được giải quyết", Tổng thống Mỹ Joe Biden nói hôm 21/5, đề cập về khả năng kích hoạt Tu chính án 14 vượt quyền quốc hội.
Ông chủ Nhà Trắng cũng thừa nhận những thách thức pháp lý của biện pháp này, cho rằng đây không phải lựa chọn có thể sử dụng trong thời gian ngắn, khi thời điểm Mỹ được dự báo vỡ nợ chỉ còn vài tuần.
Tổng thống Mỹ nói thêm cả 4 lãnh đạo quốc hội trong cuộc họp gần đây đều thống nhất sẽ không để đất nước vỡ nợ, khiến ông kỳ vọng rằng không cần thiết sử dụng tới Tu chính án 14.
Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Hiroshima, Nhật Bản, hôm 21/5. Ảnh: AFP
Đây được nhận định là tuyên bố cứng rắn nhất từ trước tới nay của Tổng thống Mỹ về việc kích hoạt Tu chính án 14, vốn là vấn đề tranh luận giữa các chuyên gia pháp lý và quan chức chính quyền Mỹ trong bối cảnh nước này dần tiến tới nguy cơ vỡ nợ.
Tổng thống Biden sẽ tiếp tục đàm phán với Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy về nâng trần nợ vào ngày 22/5. Các bên trước đó đã trải qua nhiều vòng đàm phán, song chưa đạt được đồng thuận.
Theo Tu chính án thứ 14, tổng thống Mỹ được phép vượt quyền quốc hội nếu việc Nhà Trắng và quốc hội không thể nâng trần nợ được coi là vi hiến. Khi đó, Bộ Tài chính Mỹ có thể tiếp tục vay tiền vượt trần nợ để duy trì chính phủ hoạt động.
Tuy nhiên, các quan chức Mỹ cảnh báo những động thái này có thể phản tác dụng. Ngoài ra, phe Cộng hòa cũng có thể kiện chính quyền ông Biden vượt thẩm quyền hành pháp, với quá trình kiện tụng nhiều khả năng lên tới Tòa án Tối cao, ảnh hưởng đến uy tín của Mỹ.
Mỹ hồi tháng một chạm trần nợ công 31,4 nghìn tỷ USD do quốc hội thiết lập, buộc Bộ Tài chính phải triển khai các biện pháp đặc biệt để duy trì chính phủ hoạt động. Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cảnh báo Mỹ có thể vỡ nợ vào ngày 1/6 nếu quốc hội không giải quyết vấn đề nâng trần nợ công.
Giới chuyên gia kinh tế cảnh báo vỡ nợ sẽ tạo ra nhiều hệ quả nghiêm trọng đến kinh tế cũng như an sinh xã hội Mỹ. Chính phủ Mỹ không thể thanh toán các nghĩa vụ nợ, thị trường tài chính bị ảnh hưởng, Bộ Tài chính có thể phải hoãn chi trả cho khoảng 66 triệu người thuộc diện nhận trợ cấp hàng tháng.
Ngọc Ánh (Theo Hill)