Tập đoàn Đại Dương từng là một trong số những tập đoàn đa ngành có tốc độ tăng trưởng nhanh khi với vỏn vẹn 10 tỷ đồng vốn điều lệ năm 2007 nhưng 3 năm sau đó đã đạt vốn 2.500 tỷ và tăng lên 3.000 tỷ đồng năm 2011. Trong khi đó, với OceanBank đến hết tháng 3/2014, vốn điều lệ của ngân hàng là 4.000 tỷ đồng.
Bà Nguyễn Minh Thu (phải) đã thay thế ông Hà Văn Thắm giữ chức Chủ tịch Ocean Bank ngay sau khi ông này bị bắt. Ảnh: Nhật Minh.
Tuy nhiên, sau khi ông Hà Văn Thắm, nguyên Chủ tịch Ocean Bank và Ocean Group bị bắt tháng 10/2014 thì cả hai đơn vị này dường như rơi vào tâm bão với nhiều khó khăn chồng chất. Kết thúc năm 2014, Tập đoàn Đại Dương lỗ sau thuế gần 2.548 tỷ đồng. Mặc dù năm 2015 tập đoàn này đã ghi nhận lợi nhuận gần 700 tỷ nhờ bán cổ phần công ty con liên quan đến một dự án bất động sản, tuy nhiên với kết quả thua lỗ tiếp diễn trong năm 2016 khiến phần lợi nhuận này đã bị ăn mòn toàn bộ.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất 2016 mới công bố, Công ty cổ phần Tập đoàn Đại Dương - Ocean Group đạt hơn 1.180 tỷ đồng doanh thu, tăng 27,3% so với cùng kỳ 2015. Nhưng do không còn doanh thu tài chính đột biến từ thoái vốn, cùng với chi phí quản lý tiếp tục ở mức cao do trích lập dự phòng, doanh nghiệp báo lỗ gần 800 tỷ đồng.
Đến hết niên độ báo cáo, tổng tài sản của tập đoàn này giảm gần 900 tỷ so với đầu năm, đạt hơn 6.000 tỷ đồng. Các khoản phải thu vẫn chiếm gần một nửa tổng tài sản, cho dù đã trích lập dự phòng rủi ro xấp xỉ 3.600 tỷ.
Với khoản lỗ thêm gần 800 tỷ đồng trong năm 2016, lỗ lũy kế của Ocean Group đã xấp xỉ 2.500 tỷ, ăn mòn đến 83% vốn điều lệ của tập đoàn. Với "tốc độ" lỗ như hiện tại, tập đoàn từng đứng top đầu trên thị trường chứng khoán sẽ không tránh được kịch bản âm vốn điều lệ trong năm tiếp theo.
Hiện tại, tính đến ngày 28/2, cổ phiếu OGC của Ocean Group đang được giao dịch trên HOSE với thị giá khoảng 1.400 đồng mỗi cổ phiếu, giảm khá mạnh so với mức đỉnh gần 37.000 đồng mỗi cổ phiếu năm 2010. Với giá trị vốn hóa thị trường của tập đoàn chỉ còn khoảng hơn 400 tỷ đồng, tương đương 7% tổng tài sản.
Ocean Group có nhiều biến động về lợi nhuận sau khi ông Hà Văn Thắm bị bắt tháng 10/2014.
Khó khăn khác là vấn đề nhân sự. Trong buổi họp Đại hội cổ đông thường niên năm 2016, Chủ tịch OGC - ông Lê Quang Thụ cho biết sau biến cố với ông Hà Văn Thắm, Ocean Group đã "đâm thẳng vào tâm bão" với vô vàn khó khăn mà một trong số đó là việc hàng loạt nhân sự, từ Tổng giám đốc, Phó tổng giám đốc, Kế toán trưởng, đến nhân viên... xin nghỉ việc.
Trong suốt 2 năm qua, thay vì tập trung khôi phục hoạt động kinh doanh, ban lãnh đạo công ty gần như dành phần lớn thời gian để bán đi những tài sản có thể bán được cũng như đánh giá khả năng thu hồi của các khoản công nợ.
Công ty đã lần lượt bán đi nhiều khoản đầu tư có giá trị cao như Ocean Mart, Khu đất vành khăn, khách sạn Dầu khí Phương Đông… nhưng vẫn không thể giúp cải thiện tình hình tài chính.
Với Ocean Bank, sau khi ông Hà Văn Thắm bị bắt, Ban lãnh đạo cấp cao của nhà băng liên tục xáo trộn. Chỉ trong 6 tháng kể từ ngày ông Thắm bị bắt, Ocean Bank đã trải qua ba lần thay đổi Chủ tịch Hội đồng quản trị và đối mặt bối cảnh vốn điều lệ mang danh 4.000 tỷ đồng nhưng tổng nợ xấu tới gần 15.000 tỷ (chiếm 49,84%). Lúc này, OceanBank lỗ trước thuế hơn 10.000 tỷ đồng (tức là âm vốn chủ sở hữu gần 2,5 lần.
Do đó, ngày 6/5/2015 Ngân hàng Nhà nước đã quyết định mua lại OceanBank với giá 0 đồng và chuyển đổi loại hình thành Ngân hàng TNHH một thành viên Đại Dương do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ và được giao cho Ngân hàng Công Thương (VietinBank) hỗ trợ tái cơ cấu. Nhà băng này đã có lãi trở lại từ cuối năm 2015, đồng thời thu hồi được 5.000 tỷ đồng nợ xấu.
Ocean Bank sau khi được mua lại 0 đồng và dưới sự hỗ trợ tái cơ cấu của VietinBank giờ đã hoạt động ổn định trở lại.
Năm 2016, OceanBank tiếp tục có những nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu kinh doanh, trong đó đáng chú ý là sự tăng trưởng tiền gửi khách hàng cá nhân. Dư nợ cho vay khách hàng ghi nhận sự chuyển biến tích cực của mảng cho vay khách hàng cá nhân tăng 1.907 tỷ đồng so với năm 2015.
Trong bối cảnh ngân hàng chưa được chủ động giải ngân cho vay khách hàng doanh nghiệp, thì việc phát triển tốt mảng tín dụng cá nhân đã giúp OceanBank tăng trưởng tín dụng an toàn. Công tác thu hồi và xử lý nợ có vấn đề tiếp tục là nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình tái cơ cấu ngân hàng này.
Năm 2017, OceanBank đặt chỉ tiêu giữ tổng tài sản tương đương năm 2016, tiền gửi khách hàng trên 30.000 tỷ đồng, dư nợ cho vay khoảng 17.835 tỷ; lợi nhuận đạt mục tiêu tăng gấp đôi năm 2016. Trong trường hợp Đề án tái cơ cấu được Chính phủ phê duyệt, kế hoạch kinh doanh năm 2017 sẽ được điều chỉnh phù hợp.
Lệ Chi