Năm 2013, chàng trai quê miền Tây tốt nghiệp kỹ sư công nghệ thông tin, đầu quân cho một tập đoàn lớn với mức lương khá cao. Ba năm sau, anh nghỉ việc chuyển sang làm công chức khi thấy môi trường làm việc không phù hợp. Song, công việc mới cũng không giữ chân được Lễ.
Thú chơi cá cảnh bắt đầu từ thời gian Lễ làm ở đơn vị nhà nước. Từ ghiền nuôi cá, thấy dễ nhân giống, thị trường khan hiếm, anh thử sức với những cặp cá giống mua từ Thái Lan. Những cặp cá đầu tiên mang về nuôi khá thuận lợi, sinh sản đều khiến anh vững tin đầu tư 50 triệu đồng mua số lượng lớn.
Nguyễn Thứ Lễ cho cá bảy màu ăn tại khu nhân nuôi. Ảnh: Ngọc Tài
Tuy nhiên, từ khi nhập về nhiều, cá bắt đầu èo uột, chết dần. Ngày ngày, Lễ dán mắt vào hồ cá, nắm bắt từng thay đổi bất thường để nắm quy luật. Mặt khác, anh tìm đến nhiều người có kinh nghiệm để học hỏi. Thời điểm đó, kỹ thuật nhân nuôi cá cảnh khá mới.
Theo Lễ, bệnh trên cá cảnh chuyển biến khá nhanh, lúc phát hiện chúng đã lây lan cả bể cá. Thấy vậy, anh chia nhỏ thành từng khay nuôi, mỗi khay vài trăm con để chủ động chẩn bệnh và hạn chế rủi ro. Sau nhiều lần thất bại, Lễ bắt đầu nhận ra nguồn nước nuôi rất quan trọng, ngoài việc đảm bảo chất lượng cần tránh việc thay nước mới đột ngột, gây sốc cho cá.
Tự mày mò, chàng kỹ sư công nghệ thông tin thiết kế hệ thống cấp, thoát nước nhỏ giọt. Những loại sinh vật nhỏ dùng làm thức ăn cho cá, Lễ cũng mày mò tự nuôi để chủ động đầu vào. Thời điểm nắm được quy trình nuôi, số tiền anh vay để đầu tư nuôi cá lên tới cả tỷ đồng, chủ yếu từ người thân, bạn bè.
Cuối năm 2018, khu nhân nuôi cá bảy màu do Lễ gầy dựng bắt đầu xuất bán những con giống đầu tiên. Anh tự quay video, chia sẻ trên các hội nhóm để chào hàng. Doanh thu từ bán cá, chàng trai 9X xoay vòng, mua những cặp cá giống đẹp, đa dạng chủng loại. Cá bảy màu tuỳ chủng loại sẽ phân ra nhiều mức giá khác nhau, có những con chỉ vài chục nghìn đồng nhưng có con giá vài triệu, thậm chí vài chục triệu đồng.
Để tăng tỉ lệ cá đẹp, anh tách những cặp có nhiều tính trạng trội nuôi riêng ngay khi còn nhỏ, có chế độ chăm sóc riêng. Từ vài chục khay nuôi, Lễ tăng lên 400 khay, chủng loại cá bảy màu cũng tăng hơn 10 loài. Cuối năm 2019, doanh thu từ bán cá tăng lên mỗi tháng 100 triệu đồng, lãi hơn 60 triệu đồng. Thị trường chính của Lễ là các khu nuôi cá cảnh, người chơi và các cửa hàng.
Anh Lễ quay video giới thiệu cá cảnh lên các hội nhóm để chào bán. Ảnh: Ngọc Tài
Một khách hàng ở Indonesia thấy bài viết về cá cảnh của Lễ trên mạng đã hỏi mua. Hơi bất ngờ nhưng thấy lợi nhuận cao gấp nhiều lần, anh tìm đơn vị vận chuyển. May mắn cá bảy màu không vướng các quy định về kiểm dịch song việc bảo dưỡng cá cần chăm chút, tránh cá sốc, hao hụt.
Sau những đơn hàng đầu tiên và giới thiệu của người mua, anh bắt đầu xuất bán sang Hàn Quốc, Mỹ, Malaysia... Một số nước chưa có đường bay thẳng, Lễ tìm đơn vị trung gian nhận hàng, mở niêm phong, thay nước, thức ăn rồi tiếp tục hành trình tiếp theo. "Riêng Malaysia thời gian đưa sang mất cả tuần, chi phí vận chuyển 8 USD một con", anh kể.
Một ngày đầu tháng 4, chàng kỹ sư công nghệ thông tin nay thực thụ là kỹ sư thuỷ sản dán mắt vào các khay nuôi, vừa chiêm ngưỡng thành quả vừa tuyển chọn cặp cá bố mẹ để tách riêng. Khu nuôi là gian nhà tôn rộng 250 m2, thêm hai lao động kịp giao hàng. Tận tay đóng gói hơn chục cặp cá bảy màu thuộc hàng tuyển, Lễ thu về gần chục triệu đồng.
Hiện, mỗi tháng anh xuất bán hơn 1.000 cặp cá, doanh thu khoảng 50 triệu đồng, lãi 20-30 triệu. Tiền nợ anh đã trả xong và chuẩn bị mở rộng khu nuôi ở huyện, tận dụng diện tích đất của gia đình.
Ngọc Tài