Đài khí tượng thủy văn TP Cần Thơ đo độ mặn trên sông Hậu tại khu vực cảng Cái Cui (quận Cái Răng) hôm 10/2 lên đến 3.500 mg/l (3,5 phần nghìn), trong khi bình thường dưới 250 mg/l. Nước mặn tràn vào các kênh nội đồng ven sông Hậu ở quận Cái Răng.
Một góc ở khu vực cửa ngõ phía Nam TP Cần Thơ. Ảnh: Cửu Long.
Ông Nguyễn Ngọc Hè - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Phó Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn TP Cần Thơ cho biết, hơn 70.000 ha lúa đông xuân trên địa bàn đang thu hoạch rộ, dự kiến dứt điểm đầu tháng 3. Ngoài ra, địa phương còn hơn 2.100 ha cây ăn trái và gần 2.000 ha rau màu.
"Đến nay chưa ghi nhận thiệt hại do xâm nhập mặn gây ra cho sản xuất nông nghiệp, nhưng dự báo tình hình xâm nhập mặn trên sông Hậu trong vài ngày tới vẫn duy trì ở mức cao nên phải chủ động ứng phó", ông Hè nói.
Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn TP Cần Thơ đề nghị chính quyền các quận huyện cùng ngành chức năng tổ chức đo đạc, giám sát, cảnh báo để người dân lấy nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt phù hợp nhất; đồng thời mở rộng mạng lưới cấp nước cho khu vực nông thôn, đảm bảo cung cấp nước sạch cho người dân sử dụng.
Cần Thơ hiện có sáu nhà máy cấp nước sinh hoạt trên địa bàn quận Cái Răng, Ninh Kiều, Bình Thủy, Ô Môn, Thốt Nốt và huyện Phong Điền với tổng công suất hơn 160.000 m3 ngày đêm.
Ông Huỳnh Thiện Đỉnh, Phó giám đốc Công ty cổ phần cấp thoát nước Cần Thơ, cho biết, đơn vị đang theo dõi sát tình hình nước biển xâm nhập và đã có phương án ứng phó, đảm bảo nguồn nước xử lý phục vụ nhu cầu của người dân, các cơ quan...
Hiện nước thô lấy vào tại nhà máy nước Hưng Phú ở quận Cái Răng với công suất 10.000 m3 ngày đêm (cách cảng Cái Cui khoảng 10 km) độ mặn trên 100mg/l (hơn 0,1 phần nghìn), gấp hai lần so với bình thường nhưng vẫn thấp hơn mức cho phép là 250 mg/l.
"Hai nhà máy khác trên sông Cần Thơ ở quận Ninh Kiều và huyện Phong Điền (lần lượt cách Cái Cui 15-20 km), khả năng bị mặn xâm nhập vượt mức cho phép là rất thấp, nếu có cũng xảy ra vài tiếng trong ngày", ông Đỉnh nói và cho biết lúc đó thì sử dụng nguồn nước dự phòng để xử lý, phục vụ người dân.
Theo ông Đỉnh, ba nhà máy trên đang cung cấp 75.000 m3 ngày đêm, nếu như bị mặn tấn công thì các nhà máy ở thượng nguồn sông Hậu (cách Cái Cui 25-50 km) hoạt động tối đa bù vào.
Ngoài Cần Thơ, đến nay, 12 tỉnh thành khác ở miền Tây cũng bị nước biển xâm nhập, sớm hơn một tháng so với đợt gây hậu quả nặng nề bốn năm trước. Hiện chỉ còn Đồng Tháp nằm ngoài "vòng vây" nước mặn.
Nguyên nhân được các cơ quan chuyên môn xác định do đầu tháng 2, lượng nước sông Mekong về Đồng bằng sông Cửu Long thấp hơn trung bình nhiều năm khoảng 40 cm và 20 cm so cùng kỳ năm 2016. Kết hợp với triều cường rằm tháng Giêng và gió mùa đông bắc làm cho độ mặn trên các sông Tây Nam Bộ lên cao và xâm nhập 50-95 km (ranh mặn 4 phần nghìn), sâu hơn năm 2016 từ 2 đến 11 km.
Nước biển xâm nhập vào các con sông lớn ở miền Tây 50-90 km, sâu hơn năm 2016 từ 2 đến 11 km. Ảnh: Thanh Huyền.
Thống kê sơ bộ, hạn hán và xâm nhập mặn đang gây thiếu nước nghiêm trọng, khiến 3.600 ha lúa ở huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng có nguy cơ mất trắng. 26.000 hộ dân ở tỉnh này đang thiếu nước sạch sử dụng. Địa phương đang huy động lực lượng, phương tiện khẩn cấp khoan 30 giếng nước ngầm với tổng công suất 30.000 m3 ngày đêm để xử lý, phục vụ nhu cầu của người dân.
Tại Trà Vinh, hơn 10.000 ha lúa đông xuân thiếu nước tưới, khả năng mất trắng 50%. Tỉnh Bến Tre cũng đang bị nước mặn "bao vây"; hoạt động sản xuất và đời sống của người dân bị ảnh hưởng nặng nề. Nhiều địa phương khác trong vùng đang ghi nhận thiệt hại.
Đợt hạn mặn lịch sử năm 2016, 600.000 người dân miền Tây thiếu nước sinh hoạt, 160.000 ha đất bị nhiễm mặn, gây thiệt hại hơn 5.500 tỷ đồng. Riêng Cần Thơ, nước mặn theo sông Hậu vào đến trung tâm, song mức độ thấp (khoảng 2 phần nghìn) và trong thời gian ngắn nên không gây thiệt hại lớn (cả năm khoảng sáu tỷ đồng).
Cửu Long