Giữa tháng 12/2020, Nghiêm Quỳnh Du, học sinh lớp 12 Anh 1, trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, bận rộn ôn thi hết học kỳ I môn Văn, đồng thời hồi hộp chờ kết quả của Đại học Yale, Mỹ. Dù học khá muộn, Du vẫn không thể chợp mắt, trằn trọc đến gần 3h sáng mới ngủ thiếp đi, máy tính vẫn để cạnh giường.
Thông báo từ Đại học Yale lúc 5h sáng (giờ Việt Nam) khiến Du bừng tỉnh. Nhìn thấy dòng chữ "Congratulations" (Chúc mừng bạn), Du vỡ òa hạnh phúc. "Với em, giành học bổng của Yale là cơ hội chỉ đến lần duy nhất trong đời. Kết quả này khiến em rất hạnh phúc và là phần thưởng xứng đáng với những nỗ lực em đã bỏ ra", cô gái 18 tuổi chia sẻ.
Theo US News and World Report, Đại học Yale đứng thứ 4 nước Mỹ, thứ 8 thế giới theo Times Higher Education, thuộc nhóm Ivy League danh giá. Học bổng của Quỳnh Du gồm học phí, sinh hoạt phí và các chi phí khác, trị giá gần 77.000 USD/năm (khoảng 7 tỷ đồng cho bốn năm học).
Nghiêm Quỳnh Du, học sinh lớp 12 Anh 1, trường THPT chuyên Hà Nội-Amsterdam. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình Hà Nội gốc, Quỳnh Du biết vẽ trước khi biết đọc. Em thích thú chơi với sắc màu dù chưa biết gọi tên từng màu. Nhận thấy khả năng của Du, bố mẹ cho em học thêm vẽ bên cạnh chương trình chính khóa trên lớp. Dấu ấn đầu tiên của Du trong hội họa là bức tranh "Bàn làm việc của bố" vẽ khi 5 tuổi, được chọn để dựng trên "Con đường gốm sứ".
Ban đầu, Du chỉ nghĩ vẽ là cách thể hiện cảm xúc của bản thân, nhưng trong quá trình học, em thấy mình có thể làm nhiều hơn với hình khối và màu sắc. Cảm nhận về hội họa của Du thay đổi lúc vào lớp 6. Khi đó, thầy giáo cho cả lớp xem nhiều bức vẽ phong cảnh, dựa trên hình ảnh thật của các địa danh trong nước. Cô bé 12 tuổi nhận ra thông qua các bức tranh, em còn thể hiện được tình yêu quê hương, đất nước.
Khi tiếp xúc với các phương tiện truyền thông đại chúng và tham gia nhiều hoạt động xã hội, Quỳnh Du ấn tượng mạnh mẽ với các vấn đề thời sự liên quan đến vai trò, quyền lợi của phụ nữ và trẻ em trong cuộc sống. Cuối tháng 10/2020, Quỳnh Du đã có một triển lãm tranh của riêng mình với hơn 30 bức, trong đó đa số nói về thân phận phụ nữ trong xã hội hiện đại. "Em mong những bức tranh không chỉ nói về một mình em nữa mà còn giúp thể hiện vấn đề của nhiều người khác, trở thành công cụ truyền thông nhắc đến các sự kiện xã hội", Du chia sẻ.
Khi quan tâm hơn đến các vấn đề xã hội và định hình phong cách hội họa, Quỳnh Du bắt đầu tìm hiểu về du học Mỹ, nơi hội tụ và giao thoa của nhiều nền văn hóa. Bày tỏ với bố mẹ, Du nhận được sự ủng hộ và tạo điều kiện. Sau khi tốt nghiệp hệ THCS của trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, Du tiếp tục học cấp 3 tại ngôi trường này.
Bức tranh "Bàn làm việc của bố" được Quỳnh Du vẽ khi 5 tuổi, được chọn để dựng trên "Con đường Gốm sứ". Ảnh: Nhân vật cung cấp
Trong hai năm đầu bậc THPT, nữ sinh đầu tư thời gian hoàn thành các chứng chỉ ngoại ngữ, đạt 1520/1600 SAT I, 790/800 Toán, 800/800 Hóa SAT II và 8.0 IELTS. "Em chưa hài lòng với điểm SAT I vì biết mình có thể làm tốt hơn. Dù đã hai lần đăng ký thi lại trong năm nay, em vẫn không có cơ hội tham dự để cải thiện điểm SAT vì Covid-19 khiến các địa điểm tổ chức thi giới hạn số người tham gia", Du kể.
Trước khi chọn đại học để nộp hồ sơ, Du dành thời gian tìm hiểu về lịch sử hình thành và triết lý giáo dục của từng trường. Cô gái sinh năm 2003 ấn tượng với tinh thần không ngại đấu tranh của Đại học Yale cho nữ quyền và cộng đồng thông qua cuộc biểu tình năm 1976. Điều này phù hợp với lĩnh vực Du quan tâm là phụ nữ, trẻ em và cách đóng góp, phát triển cộng đồng. Ngoài ra, Du còn hứng khởi khi Đại học Yale có bảo tàng mỹ thuật lớn, phù hợp với người yêu thích hội họa như em. Cô gái Hà Nội quyết tâm "liều" nộp duy nhất một hồ sơ vào Đại học Yale trong kỳ tuyển sinh sớm của Mỹ.
Quỳnh Du cho rằng điểm sáng nhất trong bộ hồ sơ xin học bổng từ Đại học Yale của mình là bài luận chính. Em bắt đầu viết luận khá muộn, chỉ 5 tháng trước ngày hết hạn tuyển sinh sớm của Yale. Nữ sinh được một người bạn của bố giúp đỡ, góp ý trong quá trình chuẩn bị hồ sơ. Sau nhiều lần bị phê bình nghiêm khắc về cách viết luận, Du đã vài lần rơi nước mắt vì lo lắng.
Cùng thời điểm đó, nữ sinh phải ôn tập cho các bài kiểm tra trên lớp. Việc chỉ nộp hồ sơ vào một trường duy nhất, lại bắt đầu viết luận chậm hơn các bạn, đồng thời đặt mục tiêu duy trì kết quả tốt tại trường khiến Du gặp áp lực và căng thẳng. Em bị mất ngủ, đảo lộn giờ giấc sinh hoạt khi thường xuyên thức đến 2-3h sáng, chỉ ngủ khoảng 3 tiếng mỗi ngày.
Quỳnh Du (hàng giữa, thứ hai từ trái sang) và Ban Điều hành Dự án Scribbles "Trại hè Ô cửa Thời đại", năm 2019. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Sau khi viết đến 9 bản với ý tưởng khác nhau, mỗi bản sửa 2-3 lần, Quỳnh Du hoàn thành bài luận chính vào cuối tháng 10, chỉ vài ngày trước thời điểm hết hạn nhận hồ sơ. Trong bài viết, Du tưởng tượng mình là cậu bé trong bức ảnh của nhiếp ảnh gia người Đức Thomas Billhardt chụp tại Hà Nội năm 1968. Cậu bé đó ngồi giữa đống đổ nát, vẽ lại cầu Doumer, nay là cầu Long Biên, hoang tàn sau chiến tranh.
Với Du, vì sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, em đặc biệt ấn tượng với cầu Long Biên thông qua lời kể của ông bà, bố mẹ. Cầu Long Biên như một chứng nhân lịch sử, đã cùng người Hà Nội trải qua nhiều thăng trầm. Việc thể hiện chân thực cầu Long Biên bị tàn phá như nào sau trận chiến cũng như phân tích tác động của mỹ thuật cổ động lên cuộc sống của người Hà Nội giúp Du truyền đạt thông điệp - mọi sự đúng sai, phải trái trong xã hội cần có cái nhìn chân thực nhất. "Em cho rằng dù ngôn từ hay hội họa, những thứ vốn được biết đến với sự đẹp đẽ và bóng bẩy, vẫn cần nói lên sự thật, không được che phủ cái xấu. Em muốn đưa sự thật đó ra ánh sáng để mọi người cùng chiêm nghiệm với mình", Du nói.
Hồ sơ gửi đến Yale của Quỳnh Du còn gây ấn tượng với nhiều hoạt động xã hội trong và ngoài trường khi là phó trưởng ban tổ chức Scribbles Project, trưởng ban truyền thông của CLB Ams Writers’ Guild, dự án Ams’ Got Talent, IVMUN (hội nghị mô phỏng Liên Hợp Quốc)... Nhờ việc sớm xác định được vấn đề mình quan tâm, các hoạt động mà nữ sinh tham gia thường hướng đến giúp đỡ phụ nữ, trẻ em nghèo thông qua việc gây quỹ, làm từ thiện. Em cũng "bỏ túi" nhiều giải thưởng tại các lĩnh vực, xuyên suốt 12 năm học như: giải nhất thi tin học trẻ thành phố (lớp 4), giải nhì Toán quốc gia (lớp 5), nhì Lịch sử quận và thành phố (lớp 8), nhì tiếng Anh thành phố (lớp 9 đến 12)...
Như cách Quỳnh Du hóm hỉnh dùng từ "liều ăn nhiều", bộ hồ sơ duy nhất em nộp trong kỳ tuyển sinh sớm của Mỹ đã giành được suất học bổng trị giá hơn 300.000 USD trong bốn năm từ Đại học Yale. Trong thư giới thiệu viết về Du, cô Lê Thu Thủy, giáo viên chủ nhiệm lớp 12 Anh 1, trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, bày tỏ sự ấn tượng với khả năng hội họa nổi trội, phông kiến thức sâu rộng và sự tự tin, không ngần ngại nói lên quan điểm của học trò.
Cô Đỗ Tú Oanh, giáo viên dạy Văn, đánh giá Quỳnh Du có tài năng ngôn ngữ bẩm sinh cùng lối viết sinh động. "Tôi được đọc một số tác phẩm do chính Du viết và cảm thấy trân trọng nỗ lực của em trong việc sử dụng giọng văn độc đáo, súc tích để lên tiếng về các vấn đề xã hội", cô Oanh nhận xét.
Quỳnh Du (thứ hai từ trái sang) giao lưu từ thiện tại Làng trẻ em Birla, Hà Nội, 2019. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Tháng 8/2021, Quỳnh Du sẽ nhập học Đại học Yale. Thời gian tới, Du tiếp tục hoàn thành việc học tại trường, đặt mục tiêu tốt nghiệp với kết quả cao. Em vẫn tham gia các dự án vì cộng đồng và tranh thủ học thử các bài giảng miễn phí do Đại học Yale đăng tải, tham gia một vài khóa viết luận để không bỡ ngỡ khi trở thành tân sinh viên. Do Covid-19 còn phức tạp, Du và gia đình cũng xây dựng vài "kế hoạch B" để đảm bảo sức khỏe và không bị lỡ cơ hội học tập tại đại học hàng đầu thế giới.
Du khẳng định việc giành học bổng của Đại học Yale vô cùng ý nghĩa trong cuộc đời em. Nếu không nhờ gia đình, các thầy cô và cố vấn cho bài luận chính, hành trình đến với Yale của nữ sinh sẽ khó khăn hơn rất nhiều. "Tuy nhiên, em nghĩ lựa chọn và trúng tuyển trường nào không quan trọng bằng việc cố gắng ra sao. Xác định được điều mình thích và thấy phù hợp, từ đó nỗ lực để đạt được mục tiêu là điều ý nghĩa nhất", Du nói.
Thanh Hằng