Hai nông dân ở xã Gio Mỹ, huyện Gio Linh nhổ cỏ giữa ruộng lúa cháy vàng vì thiếu nước. Hai tháng qua, nắng nóng kéo dài, gió Tây Nam xuất hiện sớm và cường độ mạnh khiến Quảng Trị gặp hạn nặng, mực nước ở các sông suối, ao hồ xuống thấp.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị, hiện có 1.480 ha lúa gặp hạn, nặng nhất ở các huyện Gio Linh, Vĩnh Linh.
Kênh thủy lợi dẫn nước vào cánh đồng thôn Nhĩ Thượng (xã Gio Mỹ) chỉ còn một ít nước tù đọng, cống dẫn vào cánh đồng cao hơn hẳn mặt nước.
Tại chân trạm bơm Nhĩ Hạ, xã Gio Hải, nước chỉ còn mấp mé miệng họng bơm. Mực nước hiện tại là -90 cm. Đây là trạm bơm cấp cho 41 ha lúa vụ hè thu của xã.
Trạm bơm Nhĩ Hạ lấy nước từ sông Cánh Hòm đã phải ngừng hoạt động từ 22/6 do thiếu nước.
Ông Phạm Hồng Danh, Phụ tránh vận hành trạm bơm cho hay từ đầu vụ đến nay, trạm chỉ bơm được ba lần, trong khi theo tiêu chuẩn phải năm lần. "Bể hút đang còn sâu nhưng nước ngoài sông không có. Sông Cánh Hòm bị đứt quãng từng đoạn", ông Danh nói.
Phía ngoài họng nước của trạm bơm Nhĩ Hạ, giữa trưa nắng, anh Nguyễn Ngọc Tuấn khơi thông dòng chảy cho máy bơm dã chiến để hút nước cứu lúa. Anh Tuấn cho hay bơm từ 8h30 sáng đến 12h30 nhưng chỉ đủ nước cứu 500 m2 lúa.
Anh Tuấn phải dùng dù che cho máy bơm vì sợ quá nóng có thể gây hư hỏng máy.
Nước thủy lợi không về đến ruộng, ông Nguyễn Thẻo (63 tuổi, trú thôn Nhĩ Hạ) phải thuê người khoan giếng ngay giữa chân ruộng để lấy nước cứu lúa. Ông Thẻo cho biết giếng khoan xong từ 4 ngày trước, sâu 12 m, được khoan với chi phí 2,2 triệu đồng.
"Máy chạy hai ngày đêm liên tục mới cứu được 500 m2 ruộng, trong khi tiền điện 50.000 đồng một ngày đêm. Bí quá mới phải làm cách này", ông nói.
Với những đám ruộng ở xa nhà, không kéo nước được, ông Thẻo đành phó mặc cho trời. Gió mạnh khiến lượng nước bốc hơi nhanh chóng, làm hạn hán trở nên nghiêm trọng hơn. Trong một tuần tới, trời không có mưa thì đám ruộng này mất trắng.
Chỉ đám ruộng gần nhà ông Thẻo được cứu. Gia đình ông canh tác một ha lúa, trong đó 0,75 ha bị hạn. Ruộng lúa đang kỳ trổ bông nên rất cần nước. Bơm liên tục nhưng nước chỉ mấp mé gốc lúa. "Đây chỉ là giải pháp tạm thời, năng suất vụ này mất khoảng 40%", ông dự đoán.
Cách đó khoảng 200 m , nông dân Phạm Quang cũng bơm nước sinh hoạt của gia đình để cứu lúa. Ông Quang cho hay bơm liên tục hai ngày đêm mới đủ nước cho 500 m2 ruộng. "Bơm này chỉ để chống cháy thôi", ông Quang nói.
Hiện những hộ dân ở Gio Hải tự giải cứu lúa bằng việc khoan giếng, nhưng tiền điện là gánh nặng với họ. Những người này kiến nghị cho phép 4-5 hộ dân đứng tên bắt một đồng hồ điện để chạy máy bơm, giảm chi phí điện tính theo bậc thang.